To mało znany i nie nagłaśniany, mało akcentowany fakt;
- wiosną 1944 roku Armia Czerwona była tylko 160 km od Lublina ,
do Wisły , np. do Annopola niewiele ponad 200 km.
To był główny kierunek strategiczny: na Berlin;
dodatkowo sytuacja do rozwijania ofensywy na kierunku berlińskim była wyjątkowo korzystna, gdyż Niemcy nie
mieli na terenie od Wisły do Odry żadnych umocnień - Hitler nawet zakazał ich budowania, nawet transzei czy kopania rowów przeciwczołgowych.
- Stalin znał z wyprzedzeniem plany aliantów i wiedział że lądowanie w Europie odbędzie się na początku czerwca.
- Co w związku z tym zaplanował?
- Oczywiście była zaplanowana operacja Bagration z celem wyzwolenia Białorusi i zbliżenia się do granic Niemiec.
zamysł operacji określono dość dziwnie:
bitwa na Białorusi, zgodnie z planem sowieckiego Naczelnego Dowództwa, miała stać się „kluczem” do powodzenia całej kampanii letniej 1944 roku: zwycięstwo na Białorusi miało przywieść wojska radzieckie do granicy z Niemcami najkrótszą drogą i stworzyć dogodne warunki do zadawania potężnych ciosów grupom wroga na Ukrainie i w Bałtyku
- Dlaczego ten zamysł dziwi ?
Popatrzmy na mapę:
..przecież ogromna część Ukrainy była już wyzwolona , Łuck i Równe były wyzwolone już 2 lutego 1944 roku !!!
ofensywa zatrzymała się na wysokości miasta Kowel , choć sama linia frontu zaginała się głębiej na Zachód.
Trzeba tu podkreślić , że choć powyżej linii błot pińskich front był ustalony jeszcze głęboko na wschód: z Bobrujska do rzeki Bug ok . 500 km. to były to dwa rozdzielne teatry działań wojennych; błota pińskie nie pozwalały na przekraczanie ich przez silniejsze oddziały wyposażone w cięższy sprzęt , choćby artylerię;
tak więc Armia Czerwona miała dogodny punkt wyjścia do ofensywy na Zachód;
miała też aż nadto sił - ale gdzie te siły i kiedy skierowała ?
1. Pierwszym kierunkiem ataku po lądowaniu aliantów- gdy logicznym jest , że ofensywa Armii Czerwonej winna wesprzeć działania aliantów i to jak najszybciej - była ofensywa na ...Finlandię.
9 czerwca 1944 roku Sowieci po gwałtownym przygotowaniu artyleryjskim (na każdy kilometr frontu przypadało 300 dział – dla porównania pod Stalingradem „zaledwie” 200 dział) oraz nalocie, którym wzięło udział kilkaset samolotów, przystąpili do generalnej ofensywy na froncie fińskim
- nie musieli się przecież spieszyć z tym atakiem, gdyż ze strony Finlandii nic im nie zagrażało; prawdopodobnie gdyby poczekali do momentu , gdyzbliża się koniec Rzeszy; sprawę można było by uregulować w drodze rozmów.
- a tymczasem Stalin skierował tam ogromne siły, które można było użyć na kierunku strategicznym - na Berlin
- 630 czołgów i dział pancernych w tym 60 szt. potężnych dział pancernych ISU 152,
- 990 samolotów
- 7500 dział i moździerzy
-Sama operacja Bagration rozpoczęła się dopiero 23 czerwca 1944.
Kolejne ogromne siły, które Stalin mógł skierować w tym czasie na główny kierunek strategiczny to co najmniej połowa sił wyznaczonych do ofensywy na Rumunię, która ruszyła 10 sierpnia 1944 roku;
ta połowa sił to co najmniej:
- 950 czołgów; 1100 samolotów.
- Na Rumunię można było skierować znacznie mniejsze siły a i tak - choć w nieco dłuższym czasie- Rumunia byłaby zajęta; tym bardziej, że należało oczekiwać, że armia rumuńska przejdzie na stronę sowietów.
***
- A kiedy ruszyła ofensywa z rejonu Kowla ?
- dopiero ok 10 lipca 1944 roku; wcześniej, 6 lipca oddziały A.Cz. zajęły Kowel po opuszczeniu ich przez Niemców, którzy odeszli ok. 10 km na Zachód na przygotowaną linię obrony.
- Gdyby ofensywa z rejonu Ukrainy ruszyła nie 10-12 lipca a np. 10 -12 czerwca to już w połowie lipca Armia Czerwona nie tylko dotarła by do Wisły, ale mogła by uchwycić pierwsze przyczółki;
wtedy do akcji mogły by wejść siły II rzutu - które wymieniłem wyżej i kontynuować ofensywę na Zachód z jednoczesnym okrążeniem Warszawy od wschodu .. co mogło by zmusić Niemców do jej opuszczenia .
Popatrzmy jeszcze na bardzo korzystny teren dla osłony uderzenia z rejonu Kowla na Lublin:
Po sforsowaniu Bugu otwiera się dogodny dla rozwijania natarcia teren;
od strony południowej naturalną osłonę przeciw ewentualnym kontratakom ze skrzydła stanowiły Karpaty.
***
Stalin w 1944 roku celowo opóźniał ofensywę na Berlin i wyzwalanie Polski...
..dlatego , że nie było to już dla niego celem nr 1;
los wojny był przesądzony i teraz mógł zająć się rozszerzaniem strefy wpływów ; zajmowaniem kolejnych terenów.
Takie kwestie jak:
- jak najszybsze pokonanie faszystowskich Niemiec
- wyzwolenie terenów Polski
- ratowanie, uwolnienie więźniów obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu
... zeszły na dalszy plan.
Od ponad 15 lat studiuję historie udziału stalinowskiego ZSRR w II wojnie; korzystam ze źródeł w języku rosyjskim i angielskim.
Nowości od blogera
Inne tematy w dziale Kultura