8 Gdy zaś mężczyzna i jego żona usłyszeli kroki Pana Boga przechadzającego się po ogrodzie, w porze kiedy był powiew wiatru, skryli się przed Panem Bogiem wśród drzew ogrodu. 9 Pan Bóg zawołał na mężczyznę i zapytał go: "Gdzie jesteś?" 10 On odpowiedział: "Usłyszałem Twój głos w ogrodzie, przestraszyłem się, bo jestem nagi, i ukryłem się". 11 Rzekł Bóg: "Któż ci powiedział, że jesteś nagi? Czy może zjadłeś z drzewa, z którego ci zakazałem jeść?" 12 Mężczyzna odpowiedział: "Niewiasta, którą postawiłeś przy mnie, dała mi owoc z tego drzewa i zjadłem". 13 Wtedy Pan Bóg rzekł do niewiasty: "Dlaczego to uczyniłaś?" Niewiasta odpowiedziała: "Wąż mnie zwiódł i zjadłam". 14 Wtedy Pan Bóg rzekł do węża:
"Ponieważ to uczyniłeś,
bądź przeklęty wśród wszystkich zwierząt domowych i polnych;
na brzuchu będziesz się czołgał i proch będziesz jadł po wszystkie dni twego istnienia.
15 Wprowadzam nieprzyjaźń między ciebie i niewiastę,
pomiędzy potomstwo twoje a potomstwo jej:
ono zmiażdży ci głowę,
a ty zmiażdżysz mu piętę". (Rdz 3, 8-15)
Po przesłuchaniu winowajców ogłasza Bóg wyrok na wszystkich. Największym winowajcą jest szatan; on pierwszy usłyszał wymiar kary dla siebie. Bóg przeklina go słowami: „proch Żreć będziesz” - wyrażenie używane na starożytnym Wschodzie. W korespondencji z Tell el-Amarna znajduje się podobne wyrażenie. Miasto Irbata w północnej Syrii zwraca się do faraona, żeby nie dał posłuchu wrogom, którzy je oczerniają. Niech król egipski wysłucha wiernych swoich poddanych i obdarzy sługi swoje, natomiast wrogowie miasta Irhata niech proch jedzą. Prochem żywią się według wyobraźni Babilończyków mieszkańcy albo duchy podziemi, „krainy, z której nie ma powrotu”. Frazes używany w Babilonii: „usta moje Są pełne prochu”, czyli bardzo źle mi się powodzi, zachował się nawet jeszcze w języku nowo-perskim: „miejże proch w ustach swoich”, czyli miej się źle. Klątwa rzucona na węża-szatana została przez autora biblijnego przedstawiona za pomocą obrazu znanego i używanego na Wschodzie.
Także dalsze słowa Boga, mające charakter mesjański: ono (tj. potomstwo niewiasty) zetrze ci głowę przejęte są z tradycyjnych wypowiedzi starowschodnich. Częstokroć spotyka się w rzeźbach babilońskich i asyryjskich obraz, jak to król-zwycięzca stawia nogę na głowie zwyciężonego wroga, leżącego u jego stóp Podobny obraz występuje w psalmie 109, 1: „Rzekł pan do Pana mego: Siądź przy prawicy mojej, aż położę nieprzyjaciół twoich jako podnóżek nóg twoich"". potomek niewiasty, mający przynieść zbawienie, ma już w Protoewangelii charakter króla. Klątwa rzucona na węża-szatana, jak również „wesoła nowina”, zwiastująca nastanie Króla-Zbawiciela, ujęte zostały w formę i obrazy znane w ówczesnej epoce na Wschodzie.
Pierwszy człowiek miał rozwijać na ziemi kulturę, ale w ramach prawa Bożego. Z powodu grzechu traci jednak szczęście rajskie, Ściąga na siebie cierpienia, trud, pokusy i Śmierć. Sprawiedliwy Bóg wymierzył te kary, ale człowiekowi okazał miłosierdzie. Dla ciała: Bóg daje mu odzież ze skór zwierzęcych. Ważniejsze jest to, jak Bóg pociesza człowieka na duszy. Zbawiciel w przyszłości skruszy potęgę szatana, który zniszczył szczęście rajskie pierwszym ludziom.
Żeby człowiek nie wrócił do raju wbrew zakazowi, Bóg na straży cheruby, czyli wyższe istoty, wskazujące na obecność Boga. „Płomień zaś miecza drgającego, aby strzec dróg do drzewa żywota” przedstawia coś samodzielnego i tworzy jakby mur ognisty około raju.
„Nieprzyjaźń kładę — mówi Bóg — między tobą (szatanem) a niewiastą, między twoim potomstwem a jej potomstwem”. Klątwa, którą rzucił Bóg na węza-szatana, kładzie nieprzyjaźń między szatanem a niewiastą. W hebrajskim tekście słowo „niewiasta” ma charakter determinacyjny. ha-issa, i odnosi się do Ewy; ale tradycja chrześc1Jańska widzi w niewieście nie tylko Ewę, lecz w świetle ewangelii pewną niewiastę, matkę Tego, który przyniesie zbawienie, czyli Maryję. Dlatego niektóre rękopisy Wulgaty zamiast hebr. hu, tj. ono (potomstwo), łacińskie ipse, czytają hi', to Jest ona. W istocie nie zmienia to sensu, albowiem przyszła niewiasta — Maryja — wyda na Świat potomka, który (na krzyżu) zgniecie głowę szatana przyniesie zbawienie; czyli Że Maryja w Zbawicielu, swoim potomku, zniszczy potęgę szatana.
Lit. : PISMO ŚWIĘTE STAREGO TESTAMENTU - TOM I CZ.1 - KSIĘGA RODZAJU (1962) (KUL).
Inne tematy w dziale Kultura
