1 W dwudziestym siódmym roku [panowania] Jeroboama, króla izraelskiego - Azariasz, syn Amazjasza, został królem judzkim. 2 W chwili objęcia rządów miał szesnaście lat i panował pięćdziesiąt dwa lata w Jerozolimie. Matce jego było na imię Jekolia - z Jerozolimy. (2 Krl 15, 1-2)
Syn Amazjasza na tronie w Jerozolimie nosi w księgach proroków (Iz 1.1; 6,1; 7.1; Oz 1.1; Am 1.1; Za 14,5 i 2 Krn 26,3nn) oraz 4 razy w 2 Krl 15 (ww. 13,30,32,34) imię Uzijja „Jahwe jest moją mocą (siłą)". Natomiast w innych wierszach 2 Krl (14,21; 15,1.7.17.23.27) jeden raz w 1 Krn (3,12) posiada imię Azarjas (Azarjah, „Jahwe mi pomógł"). Tego rodzaju podwójne imię u władcy Judy jest trudne do wyjaśnienia. Nie można zgodzić się z tymi komentatorami, którzy wyjaśniają ten fakt za pomocą różnicy źródeł, gdyż zarówno we wprowadzeniu jak i w zakończeniu XV rozdziału 2 Krl, a więc w tych samych źródłach, spotyka się obydwie formy.
W ST występuje wiele razy zmiana imion, które były spowodowane różnorakimi przyczynami. W 2 Krl Eliakim otrzymuje imię Jojakim (23,34), a Mattaniasz imię Shedecjasz (24,17). Podobnie obcy władcy noszą podwójne imiona, które zawdzięczają wyniesieniu na tron, jak Nebukadnesar, który nosi dodatkowo imię Neko, czy asyryjski król Tiglat- Pileser jako król Babilonii posiadał dodatkowo imię tronowe Pul (15,19).
K. D. Fricke wyciąga stąd wniosek, iż podobnie mogła przedstawiać się sytuacja przy Azariaszu (= Uzijja), który jako król Judy nosił jedno imię, a drugie jako król miasta Jerozolimy. Salomon został przez proroka Natana nazwany Jedidja (2 Sm 12,25), a jako król nosił inne imię. W świecie pozabiblijnym, w Egipcie faraon otrzymywał przy objęciu tronu „pięć wielkich imion”. Niektórzy komentatorzy (zob. M. Rehm, Das zweite Buch,dz. cyt., 146; L. Stachowiak, Księga Izajasza) sądzą, iż ten zwyczaj był znany także w Izraelu i uwidocznił się w księgach biblijnych tylko u Iz (9, 5), gdzie królowi mesjańskiemu Emmanuelowi nadano aż 4 imiona. Istnienie jednak tego, jako trwałego zwyczaju w Izraelu, jest trudne do stwierdzenia. Zmiana imion jako wkroczenie w nowe środowisko jest spotykana także później, zwłaszcza w świecie kultury helleńskiej.
Wymieniony w tekście 15,2 wiek 16 lat, jako rozpoczęcie rządów przez Azariasza, należy rozumieć jako czasy współkrólowania (por. wyż.), a nie samodzielnych rządów (zob. 2 Kri 14,21nn). W sumie długością swoich współrządów i rządów, tj. 52 lata, Azariasz ustępuje tylko Manassesowi, który panował aż 55 lat (zob. 2 Krl 21,1). Jednak samodzielnie Azariasz rządził krótko, ponieważ został dotknięty chorobą trądu. Zastąpił go, współrządząc, jego syn Jotam (w. 5).
3 Czynił on to, co jest słuszne w oczach Pańskich - tak jak czynił jego ojciec Amazjasz. 4 Jedynie wyżyny nie zostały usunięte. W dalszym ciągu lud składał na wyżynach ofiary krwawe i kadzielnice. (2 Krl 15, 3-4)
Ocena religijna Dtr w stosunku do Azariasza wypada dość pozytywnie z jednym tylko wyjątkiem, iż ów król nie wpłynął na zniesienie kultu na wyżynach. Został on w swym postępowaniu porównany do swego ojca Amazjasza, o którym zostało powiedziane, że nie we wszystkim dorównał w swym życiu królowi Dawidowi (2 Krl 14,3).
Kronikarz podaje, iż jego gorliwość religijna trwała krótko i zarzucił mu, że złożył ofiarę kadzidła, którą powinni składać kapłani (por. 2 Krn 26,5.16). Za to spadła na niego kara w postaci choroby trądu (zob. 2 Krn 26,16-21), o czym dokładniej informuje tylko autor w 2 Krl 15,5, pomijając zupełnie wojenne, polityczne i gospodarcze osiągnięcia Azariasza, odsyłając dodatkowo czytelnika w tych sprawach do źródeł, tj. „Kronik królów Judy” (w. 6; zob. 2 Krl 14,22; 2 Krn 26,6-15).
5 Lecz Pan dotknął króla, tak iż stał się trędowaty aż do dnia swojej śmierci, i mieszkał w domu odosobnienia - podczas gdy Jotam, jego syn, kierował pałacem i sądził lud kraju. 6 A czyż pozostałe dzieje Azariasza i wszystkie jego czyny nie są opisane w Księdze Kronik Królów Judy? (2 Krl 15, 5-6)
Choroba króla została określona tym samym terminem, jak w 2 Krl 5,1, gdy była mowa o chorobie naczelnego wodza króla Aramu, Naamana. Jednak, gdy Naaman mógł dalej sprawować swój urząd, to król Azariasz musiał przekazać swą władzę swemu synowi i udać się do „domu odosobnienia" (bethahofsit). Dosłownie narrator określił ten dom „miejscem wolności”.
Według E. Würthweina zwrot ten jest najprawdopodobniej eufemizmem i oznaczałby dom izolacji, czy odosobnienia. tj. braku wolności. Inni egzegeci tłumaczą ten eufemizm, jako „dom wolności od obowiązków urzędu królewskiego” czy też jako „królewską rezydencję w czasie niewykonywania urzędu króla”. Zwrot ten bardzo przypomina podobne ugaryckie określenie b-t h-p-t-li oznacza „królestwo zmarłych”. A zatem trzeba przyjąć, iż wolny od wszelkich obowiązków swego urzędu, król pozostawał w odosobnieniu, aż do czasu swej śmierci (por. 1 Sm 17,25).
Wynikałoby stąd, iż w przeciwieństwie do Naamana król był chory na trąd, który wg przepisów Kpł 13,46 (Lb 5,2) wymagał odosobnienia i prowadzenia specjalnego trybu życia. Król nie mógł również najprawdopodobniej stykać się z ludźmi i stąd był zmuszony do przekazania tych funkcji swemu synowi. Tytuł „naczelny, jakie otrzymuje Jotam w związku z przyjętą funkcją, nie są w pełni adekwatne do wykonywanych zadań (w. 5b). Gdy pierwszy tytuł w czasach Salomona oznaczał naczelnego zarządcę dóbr królewskich (zob. 1 Krl 4,6), to później dotyczył także funkcji zarządzania państwem (2 Krl 18,18; 25,22). Drugi zaś tytuł nie można ograniczać także do sprawowania funkcji rozjemczych odnośnie „ludu ziemi”, lecz także do sprawowania całokształtu polityki wewnętrznej i zewnętrznej państwa, czyli współrządzenia, czy też współ królowania. Ten okres trwał w Judzie najprawdopodobniej od 10-15 lat, tj. od 758-743 r. przed Chr. (por. 2 Krl 15,32nn).
Ogólne wskazanie narratora w w. 6, gdzie jest mowa o wszystkich „czynach” Azariasza z odniesieniem do „Kroniki królów Judy”, dotyczyło w szczegółach zdobycia Elat nad Morzem Czerwonym, o którym była już mowa w 2 Krl 14,22. Potem walczył król Azariasz przeciwko Filistynom, Ammonitom i innym mieszkającym na południu plemionom. Być może te walki były związane z Edomitami, którzy ciągle przeszkadzali Judzie na szlaku handlowym do miasta portowego Elat (por. 2 Krn 28,17).
Przede wszystkim narrator dtr wspomniał z „wszystkich czynów” Azariasza, także odbudowę i umocnienie murów obronnych w Jerozolimie, które zostały za czasów Amazjasza zburzone (zob. 2 Krl 14,13). Równocześnie w celach obronnych państwa nastąpiła reorganizacja wojska i wyposażenie go w stosowną broń. Byłoby to świadectwem, iż ciągle lękano się nowych najazdów, które były niezwykle groźne ze strony Asyrii i zmuszały Judę i Izrael do ciągłej czujności.
Stosunki Judy z Izraelem, zwłaszcza od r. 782 przed Chr., kiedy to w Izraelu panował Jeroboam II były wolne od konfliktów. To wszystko tworzyło dobry klimat do zwiększania dobrobytu w obu tych królestwach (zob. Iz 2,7; 3,16-26; 5,8.11).
Imię Az-ri-a-u /mat/ Ja-u-da-a zostało wymienione w dwóch tekstach pisma klinowego Tiglat-Pilesera, które znaleziono w Kalah (Nimrud) na kamiennych tablicach(por. AOT 345nn; ANET 282; DOTT 54nn). W pierwszym z nich jest mowa o haraczu i zniszczeniu miasta. Co o Azariaszu zostało powiedziane jest trudno odtworzyć z zachowanych i mocno zniszczonych części opowiadań. W drugim tekście (kol. 123-132) jest najpierw mowa o miastach, które odeszły od Asyrii i przeszły do Azariasza, lecz później zostały ponownie podporządkowane Tiglat-Pileserowi. Po wzmiankach o walkach asyryjskich oddziałów na wschodzie i południu królestwa (kol. 133-143) następuje lista miast, których ludność została przesiedlona w inne okolice (kol. 143-149), a także lista królów zobowiązanych do płacenia haraczu (kol 150-157), co wiązałoby się ze wzmianką w 2 Krl 15,19 o płaceniu haraczu przez Menachema z Izraela. W związku z tym, że Tiglat- Pileser zaczął panować w r. 745 przed Chr., a Azariasz zmarł już ok. 739 r. można sądzić, iż chodzi o wydarzenia z ostatnich lat króla Azariasza. Asyryjska lista Eponymen zawiera dane o wyprawach wojennych, które Tiglat-Pileser podejmował w latach 743-740 przeciwko Arpad, (na północ od Alleppo) w Asyrii.
W związku ze swą chorobą, Azariasz był w tym czasie niezdolny do sprawowania swego urzędu. Niemniej jednak te wydarzenia przypadają na jego czasy i zostały jemu przypisane, chociaż mógł je wykonywać zastępczo jedynie Jotam jako współregent. Azariasz był już znany w Asyrii jako współregent swego ojca Amazjasza.
Już w tym czasie, a nawet wcześniej, zagrażało niebezpieczeństwo Izraelowi i Judzie ze strony Asyrii, zanim zaczął rządzić tam Tiglat-Pileser. Następca Adad-Nirari podejmował wyprawy wojenne przeciwko Damaszkowi w Hadrach (w kierunku południowo-zachodnim od Alleppo) i przeciwko Arpad. Jednak skończyły się one niepowodzeniem. Niemniej jednak zmuszały władców krajów, sąsiadujących z Asyrią do ciągłej czujności i zawierania sojuszy. Podobnie jak w czasach Salmanassara i Achaba doszło do stworzenia koalicyjnego związku przeciwko Asyrii, tak również w czasach Azariasza mogła powstać podobna koalicja, w której król Judy odgrywał kierowniczą rolę, co stanowiłoby podstawę do wzmianki w asyryjskich pismach klinowych tego czasu, a równocześnie potwierdzałoby dane z 2 Krn 26,6-15, zwłaszcza frazę w w. 15, że „jego sława rozeszła się daleko”
7 I spoczął Azariasz ze swymi przodkami, i pochowano go z jego przodkami w Mieście Dawidowym. A syn jego Jotam został w jego miejsce królem. (2 Krl 15, 7)
Zmarłego króla Azariasza pochowano w Mieście Dawidowym, tj. w Jerozolimie. Według 2 Krn 26,23 spoczął on, ze względu na to, że był trędowaty, nie w grobach królewskich, lecz na polu przy jednym z cmentarzy. W małym muzeum grecko- prawosławnego kościoła p.w. Eleona na górze Oliwnej można zobaczyć wapienną płytę, na której widnieje napis: „Tutaj zostały złożone kości Uzijja, króla z Judy. Nie otwierać” (por. TGI3 nr 23b). Prawdopodobnie nie jest to pierwszy grób Azariasza (= Uzijja), lecz drugi, pochodzący z czasów Chrystusa
lit:
http://iktotuzmysla.salon24.pl/650134,11-rozdzial-2-ksiegi-krolow-wersy-fascynujace-i-historyczne,3
Inne tematy w dziale Kultura
