Państwo Żydów upadło bo Salomon składał dzieci Nergalowi!!!

¹ Król Salomon pokochał też wiele kobiet obcej narodowości, a mianowicie: córkę faraona, Moabitki, Ammonitki, Edomitki, Sydonitki i Chetytki, ² z narodów, co do których Pan nakazał Izraelitom: "Nie łączcie się z nimi, i one niech nie łączą się z wami, bo na pewno zwrócą wasze serce ku swoim bogom". Jednak Salomon z miłości złączył się z nimi, ³ tak że miał siedemset żon-księżniczek i trzysta żon drugorzędnych. Jego żony uwiodły więc jego serce. ⁴ Kiedy Salomon zestarzał się, żony zwróciły jego serce ku bogom obcym i wskutek tego serce jego nie pozostało tak szczere wobec Pana, Boga jego, jak serce jego ojca, Dawida. (1 Krl 11, 1-4)

W narracjach o ostatnich dniach Salo­mona redaktor szukał przyczyn upadku królestwa Salomona i jego podziału (1 Krl 12. Inn). Główną przyczy­nę zła widział Dtr w idololatrii (ww. 1-8). Według narratora dtr, została ona spowo­dowana tym, że król Salomon „pokochał wiele żon obcego pochodzenia” (11, la) oraz zbudował dla nich sanktuaria, gdzie mogły one czcić rodzime bóstwa.

Według autora nie było to zgodne z nakazem Prawa, które zabraniało związków z ko­bietami obcego pochodzenia (por. Wj 34,15nn; Pwt 7,3nn; Joz 23,12).

Wpraw­dzie związki Salomona z kobietami obcego pochodzenia były spowodowane względa­mi politycznymi i ówczesnym stylem życia władców, gdzie wielkość haremu, zwłasz­cza, gdy żyły w nim kobiety innej narodo­wości, świadczyła o wielkości i bogactwie króla i jego poddanych, to jednak istniało niebezpieczeństwo apostazji. Wśród żon obcego pochodzenia wymienił narrator córkę faraona, władcy Egiptu (por. 1 Krl 3,1; 7,8; 9,16). Matką jego syna, Roboama była Ammonitka, która również zo­stała wymieniona między żonami Salomo­na (por. 1 Kri 14,21). Menander (zob. Klemens Aleksandryjski PG 8,839) opowiada o tym, że Salomon poślubił córkę Chirama z Tyru. Dtr podaje nadto, że do haremu królewskiego należały: Mo- abitki, Edomitki, Sydonitki oraz Chittytki, a więc niewiasty z narodów, które sąsiadowały z królestwem Salomona utrzymywały z jego państwem stosunki gospodarcze i polityczne.

Podane liczby żon pierwszorzędnych (TM: sarot, dosł. książęcych) w ilości siedemset i dru­gorzędnych nałożnic w ilości trzystu wy­dają się być sprzeczne z danymi innych ksiąg biblijnych. W Pnp 6,8 mówi się o sześćdziesięciu żonach pierwszorzędnych (TM Pnp ma tu: Melakot), tj. żon królew­skich, a osiemdziesiąt nałożnic (por. 2 Krn 11,21; 13,21 itd.).

Wyróżnienie w haremie żon pierwszorzędnych i drugorzędnych nie było spowodowane brakiem pożycia z mę­żczyzną, bo zazwyczaj takie dziewczęta wcielano do haremu, ale łączyło się z pozycją zajmowaną w haremie, która wiązała się również z pochodzeniem danej żony. Podkreślano to w tekście, używając na określenie żon pierwszorzędnych terminów sar (w. 3), tj. „pochodzenia książę­cego”. a Pnp 6,8 określa się je nawet za pomocą wyrazu: melakot, tzn. „pochodze­nia królewskiego”. Pełniły one rolę jakby ambasadorów na dworze królewskim, a ich małżeństwo miało głównie na celu umocnienie przyjaźni i współpracy między królem, a państwem, z którego pochodziła dana małżonka, zazwyczaj królewna. Obok nich istniały żony drugorzędne, któ­re pochodziły z niższych warstw społecz­nich.

Zło i zbliżający się upadek królestwa Salomona widział nar­rator nie tyle w licznym haremie i powią­zaniu z kobietami obcego pochodzenia, ale przede wszystkim w tym, że jego serce nie pozostało prawe wobec Jahwe” (w. 4), a także w tym, że nie oddał się „całkowicie Jahwe" (w. 6). Chwiejność i brak konsek­wencji u Salomona widział autor w tym, że obok kultu Jahwe popierał on cześć oddawaną innym bogom. Czynił to także on sam.

 

⁵ Zaczął bowiem czcić Asztartę, boginię Sydończyków, oraz Milkoma, ohydę Ammonitów. ⁶ Salomon dopuścił się więc tego, co jest złe w oczach Pana, i nie okazał pełnego posłuszeństwa Panu, jak Dawid, jego ojciec. ⁷ Salomon zbudował również posąg Kemoszowi, bożkowi moabskiemu, na górze na wschód od Jerozolimy, oraz Milkomowi, ohydzie Ammonitów. ⁸ Tak samo uczynił wszystkim swoim żonom obcej narodowości, palącym kadzidła i składającym ofiary swoim bogom. (1 Krl 11, 5-8)

Trzy nazwy obcych bóstw, które wy­mienił narrator, były bardzo rozpowszech­nione i dobrze znane w ówczesnym świecie. Pierwszą z nich była Asztarta (Istar, Aserah, Astoret). Asztarta (=Astarte) należała do zachodnio semickich bogiń płodności i wojny. Na­zwę Isztar spotyka się często u Babilończyków.

Druga nazwa obcych bóstw w w. 5 to Milkom (TM: Milkom). W BH pojawia się jako bóstwo Ammonitów. W 1 Krl 11,33 i 2 Krl 23,13 łączy się ją przeważnie z nazwami bóstw Asztartą i Kemoszem, podobnie jak w innych pięciu tekstach 2    Sm 12,30; 1 Km 20,2; Jr 49,1.3; So 1,5. Nazwę tego bóstwa wyprowadza się od form: malkam, tj. „ich król”. Poza Biblią wymienia się tę nazwę na liście ofiar z Ugarit obok innych bóstw. Imię tego bóstwa oznacza jego funkcję króla. Inne formy tej nazwy: Melkom, Melek, Molek, Moloch.

Wyrażenie Moloch jest grecką transkrypcją w LXX hebrajskiej nazwy molek, zachodzącej w BH tylko 8 razy, a z tego aż 6 razy w H i zawsze w związ­ku z relacją o ofierze dzieci (Kpł 18, 21 i 20, 2-5). Według 4 Krl 23, 4-14 i .Jr 32, 35 te ofiary z dzieci składano w Tofet, położonym w dolinie synów Hinnoma (tj. geenna w NT), która rozciągała się na południe od Jerozolimy.

Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że na semickim Wschodzie od najdawniejszych czasów wyrażenie molik określało bóstwo. Najstarszym znanym świadectwem tego są cztery teksty z Drehem, pochodzące z czasów panowania 3 dynastii w Ur (ok. r. 2400—2300 przed Chr.) 19. Również w tek­stach z Mari (ok. r. 1850 przed Chr.) jest mowa o sanktuarium poświęconym bóstwu Muluk 20. W trzech tekstach asyryjskich bóstwo malik jest zrównane z asyryjsko-babilońskim bóstwem piekła Nergalem. Również w tekstach ugaryckich jest mowa o bóstwie m-l-k-m. Występuje też często w tekstach mitologicznych opiewanie królewskiej godności Baala, zwłaszcza po odnie­sieniu zwycięstwa nad bóstwem śmierci Mot.

Pewne ślady wskazują na przekonania, które wiązały fenickie bóstwo m-l-k-m z ogniem. W Tyrze bowiem w święto jego naczelnego bóstwa Mel- karta (tj. króla miasta) palono jego obraz. Ponieważ grecki czasownik kraino (panować) odpowiada semickiemu czasownikowi m-l-k (panować), dlatego pożerającemu dzieci greckiemu bóstwu Kronosowi (łac. Saturn) odpo­wiadał semicki bożek Molek.

Bożkowi temu składano — zwłaszcza w potrzebach — zastępcze ofiary, gdyż nie ma dowodu na to, aby ofiary z ludzi należały do zwyczajnych ofiar składanych temu bóstwu. Kult tego bóstwa rozszerzył się po całym semic­kim Wschodzie aż po Maltę i Sardynię, jak świadczą teoforyczne imiona zło­żone z imienia tego bóstwa. Szczególne nasilenie tego kultu następuje w III. w. przed Chr. W Izraelu kult ten musiał się szerzyć już przed upadkiem królestwa judzkiego w r. 587 przed Chr., gdyż powstały wówczas Kodeks świętości występuje z całą stanowczością przeciw temu kultowi. Dzięki tym zakazom ustał ten kult w Izraelu, podczas gdy u Fenicjan utrzymał się przez wiele wieków.

Trzecim bóstwem wymienionym przez autora w w. 5 jest Kemosz (TM: Kemós). Był on głównym bożkiem Moabitów. Stad często Moabitów określano jako „lud Kemosza (por. Lb 21,29; Jr 48,46). Najlep­szym , pierwszym źródłem do poznania tego bóstwa jest napis na Stelli króla Meszy (KAI 181). Podano tu, że w imię Kemosza prowadzi się. wojny” a na innych miejscach poinformowano, że to „on odnosi zwycięstwa”. Gdzie indziej zaś stwier­dzono, że: „klęska spowodowana jest jego gniewem”. Zanotowano rów­nież, że jego „sława i honor rozciągają się na zdobyte miasta i ludy”. W tych samych wierszach znaj­duje się wypowiedź, która określa go „bo­giem ponad Jahwe i ponad asyryjskim królem”.

Dla tych bóstw zbudował Salomon miejsca kultu, które narrator określił ter­minem bamah, tj. „wyżyna do składania ofiar i palenia kadzideł” (zob. 1 Krl 3,4). Redaktor uściślił jej położenie, dodając w w. 7 zwrot: „na górze naprzeciwko Jerozolimy”, tj. po wschodniej stronie za potokiem Cedron, w południowej części pasma góry Oliwnej nad wioską Silwan, którą utożsamia się z dzisiejszym Batn el-Hawa. W 2 Krl 23,13 przypisuje się najprawdopodobniej temu miejscu nazwę Mons offensionis, tj. „Góra zgorszenia”

Sanktuaria i miejsce kultu, zbudowane dla żon, a równocześnie dla spełnienia potrzeb religijnych różnych przedstawicie­li, kupców i przybyszów z innych krajów, czyniły Jerozolimę „Miastem świata”. Au­tor dtr ocenił te wszystkie przedsięwzięcia Salomona negatywnie.

Kara ta dotyczyła głównie podziału króle­stwa. W paralelnym tekście, w opowiada­niu prorockim, DtrP uwydatnił to w spo­sób symboliczny przez podział płaszcza na dwanaście części (por. ww. 29-39).

 

⁹ Pan rozgniewał się więc na Salomona za to, że jego serce odwróciło się od Pana, Boga izraelskiego. Dwukrotnie mu się ukazał ¹⁰ i zabraniał mu czcić obcych bogów, ale on nie zachował tego, co Pan mu nakazał. ¹¹ Wtedy Pan rzekł Salomonowi: "Wobec tego, że tak postąpiłeś i nie zachowałeś mego przymierza oraz moich praw, które ci dałem, nieodwołalnie wyrwę ci królestwo i dam twojemu słudze. ¹² Choć nie uczynię tego za twego życia ze względu na twego ojca, Dawida, to wyrwę je z ręki twojego syna. ¹³ Jednak nie wyrwę całego królestwa. Dam twojemu synowi jedno pokolenie ze względu na Dawida, mego sługę, i ze względu na Jeruzalem, które wybrałem".(1 Krl 11, 9-13)

 

Przyczynę osłabienia i podziału religijno-politycznego królestwa Salomona nar­rator dtr dopatrywał się, poza obcymi żonami i rozbudowywaniu dla nich miejsc kultu, także i w tolerowaniu wrogów, do których zaliczył najpierw Hadada Edomi­tę (ww. 14-22.25b).

 

LIT: Kruszyński J: Pismo Święte Starego Testamentu, KUL, Lublin, 1938

http://www.biblestudytools.com/commentaries/jamieson-fausset-brown/2-samuel/2-samuel-6.html

Łach S: Pismo Święte Starego Testamentu, Pallotinum, W-wa, 1973

Łach B:Pismo Święte Starego Testamentu, Księgi 1-2 Królów, Pallotinum, Poznań, 2007