1 Król Salomon był królem nad całym Izraelem. 2 A oto jego dostojnicy na najwyższych urzędach: Azariasz, syn Sadoka, kapłan. (1 Krl 4, 1-2)
Salomon zasadniczo pozostawił niezmieniony aparat administracji, jaki istniał w królestwie jego ojca Dawida (por. 2 Sm 8,15-18; 20 23-26).
Listę wyższych urzędników w królestwie Salomona rozpoczyna Azariasz (hebr. 'Azarjahu = „Jahwe przyszedł”, a więc inaczej, niż to było w królestwie Dawida, gdyż rozpoczynała się ona od dowodcy wojsk (zob. 2 Sm 8,16). Azarjahu w gabinecie Salomona jest wymieniony jako „syn Shadoka, kapłana”. Sprawę wyjaśnia nota Kronikarza (1 Krn 5,36), który przy drugim potomku Shadoka, noszącym imię Azarjahu, dodał uwagę; „Tego, który sprawował urząd kapłański w świątyni, którą zbudował Salomon w Jerozolimie” (w. 36b). Potwierdzałoby to również relację 1 Krl 2,35 która mówi, że po usunięciu kapłana Ebjatara, król mianował na jego miejsce Shadoka. Tak więc na początku rządów Salomona urząd kapłana, a właściwie arcykapłana pełnił Shadok, a w późniejszym czasie Azarjahu, prawdopodobnie w czwartym pokoleniu po Shadoku. Zatem termin hebr. „ben”(syn) w w. 2 należy rozumieć w sensie szerszym, jako potomka lub kogoś, kto pochodził z rodu Shadoka.
3 Elichoref i Achiasz, synowie Sziszy, pisarze; (1 Krl 4, 3)
Wśród głównych urzędników Salomona autor umieścił synów Sziszy (hebr. Sisa) W 1 Kronik 18.15 występuje nazwa jego imienia w sformułowaniu Sawsa, a w 2 Sm 20.25 znów jako: Serajah. Etymologia imienia Serajah jest trudna do wyjaśnienia. Serajah pełnił funkcję pisarza (hebr. sófer) na dworze króla Dawida (por. 2 Sm 8.17), podobnie jak synowie Sziszy. Elichoref i Achijja. na dworze Salomona (w. 3). Samą nazwę funkcji etymologiczne można wyprowadzić od słowa: sefer które oznaczało: książkę, list, pismo.
Za króla judzkiego Joasza i Jozjasza. pisarze byli obecni przy transakcjach pieniężnych, przyjmując złoto i srebro w imieniu króla oraz licząc go wspólnie z „wielkim kapłanem” (zob. 1Krl 12.11: 22,3). Byli oni również przy sporządzaniu spisu i podziału kapłanów na klasy kapłańskie (por. 1 Krn 24,6). Za króla Ezechiasza (2 Krl 18.18) wchodzili oni także w skład przedstawicieli króla do rozmów z wysłannikiem i głównodowodzącym króla asyryjskiego Sancheriba. W późniejszych tekstach jest mowa o tych. którzy byli oni również rachmistrzami przy oddziałach wojskowych (por. 2 Krl 25,19: Jr 52,25: 2 Krn 26. i 1). W czasach Ezdrasza i Nehemiasza obliczali przydziały, jakie należały się lewitom i śpiewakom (zob. Ne 13,13).
W kananejskich i aramejskich napisach wspomina się o „pisarzach" jako o urzędnikach przy świątyniach, którzy sprawowali tam zwierzchnią w ładzę, albo jako o notariuszach. wystawiających dokumenty; por. także akadyjskie: saperu które oznacza „pisarza”, albo sekretarza).
Funkcję „głównych pisarzy” spełniali na dworze Salomona: Elichoref (hebr. elichoref=egipskie Urichapf i Achijja (hebr. Ahijajah - „Jahwe jest moim bratem”). Pierwsze imię, podobnie jak Sisa (imię ich ojca), zdradza pochodzenie egipskie. Natomiast drugie imię nosił wcześniej kapłan Saula (por.1 Sm 14.3.18). Posługiwał się nim prorok z Szilo ( 1 Krl 11,29; 12.15; 14.2.4; 15,29; 1Krn 9.29) (Ahijjahu), a także ojciec króla Baszy z 1 Krl 15,27.33; 21,22 i 2 Krl 9,9.
Joszafat, syn Achiluda, pełnomocnik. (1 Krl 4, 3)
Na liście „głównych urzędników Salomona znajduje się Jehoszafat. Imię to w TM brzmi Jehosafat lub Josafat i etymologicznie oznacza „Jahwe sądzi . Jehoszafath byl synem Achiluda (hebr. Ahilud = ah. tj. brat + lud. tj. ak. Luddu, Luda-a-a, odpowiadające hebr. Misrajim (por. Rdz 10.13; Jr 46.9; 1 Krn 1.17), czyli Egiptowi. A więc etymologicznie imię to oznaczałoby: "Brat z Egiptu". Był on już (pełnomocnikiem) mazkir na dworze Dawida (por. 2 Sm 8.16; 20.24; 1 Krn 18.15, a także pełnił tę funkcję na dworze jego następcy - Salomona (w. 3). Termin ten pochodzi od słowa: zakar (tj. przypominać), a więc oznaczał: kogoś, kto przypominał albo mówił lub też referował królowi sprawy związane z królestwem. Odpowiadał on tytułowi egipskiemu: whmw i oznacza! urzędnika wysokiej rangi, który pośredniczył między władcą, a ludem (por. Rdz 40,14), zdawał sprawozdania z różnych wydarzeń i spraw; przeprowadzał ich ocenę. przypominał też władcy, co nalezv załatwić. Był także heroldem faraona. Jego funkcja dotyczyła również dopilnowania przebiegu ceremonii na dworze i porządkowaniu audiencji, tj. wprowadzanie gości itp.
4 Benajasz, syn Jojady, wódz wojska; Sadok oraz Abiatar, kapłani.(1 Krl 4, 4)
Benajahu, syn Jehojady, wymieniony jest tu jako dowódca wojska. Przejął on tę funkcję po usunięciu Joaba jako zwolennika Adoniasza (por. 2.35). Za Dawida był on dowódcą nad Kerytytami i Peletytami (por. 2 Sm 8.18; 20,23). Brał udział w ceremonii ogłoszenia Salomona królem (por. 1,38).
Ale według 1 Krl 2,26-27 Abiatar został na początku rządów Salomona zdjęty z urzędu. Wydaje się że, w świetle tych świadectw, jeśli w. 4b nie jest glosą, to reprezentuje on starszą tradycję niż tę, którą zawiera w 1 Krl 2.26-27 i 4,2.
5 Azariasz, syn Natana, przełożony nadzorców, i Zabud, syn kapłana Natana, zaufany króla. (1 Krl 4, 5)
Azarjahu, syn Natana, był przełożonym prefektów, których imiona znajdują się w 1 Krl 4,7-19. Azarjahu był prawdopodobnie bratankiem króla Salomona, ponieważ wg genealogii 2 Sm 5,14 i 1 Krn 3.5 jego ojciec, Natan, był jednym z czterech synów Dawida, zrodzonych z Bat-Szeby, a więc bratem Salomona. Nie chodzi tutaj z pewnością o proroka Natana, bo brakuje w tekście wyraźnie tytułu nabi (prorok).
Drugi syn Natana, a brat Azarjahu nosił imię Zabud (hebr. Zabud = „dar [dom.] Boga). To imię znajduje się tylko w Ezd 8. 14, gdzie wiele rękopisów hebrajskich i recenzja Lukiana czytają je jako: Zakkur. Funkcję kohen (= kapłan) opuszczają rkp LXX i Vg. Uczeni różnie ustosunkowują się do tej sprawy. E. H. Sanda uważał ją za glosę, powstałą z dittografii z poprzedniego wiersza. Zaś R. Kittel widział w tym tytule późniejsze nawiązanie do listy lewitów z 1 Krn 4,26; 24.27; 25.2. 10. Inni zaś komentatorzy łączyli z tym tytułem funkcję nie tyle kapłańską, lecz reprezentacyjną, jakby ministerialną (por. 2 Sm 8,18), w znaczeniu określenia z 1 Krn 18,17: „pierwszy przy królu", albo wyrażenia z LXX: ochmistrz, marszałek. Byłoby to zgodne z następnym tytułem, jaki został przypisany w TH Zabudowi, a mianowicie re'eh ham- melek. Inna postać tego słowa, a mianowicie: re'a występuje w 1 Krn 27,33. Targum Jonatana oddaje ten zwrot jako „mistrz ceremonii”, a LXX w Rdz 26,26 przez „przyjaciel” dosł. zasiadający do uczty. W tekstach egipskich, odpowiadający temu słowu hebrajskiemu wyraz smr w', który dosłownie oznaczał: jedyny (najbliższy) przyjaciel, przypisywano wysokim rangą dygnitarzom kultu, administracji lub wojska.
Podobnie w listach z tell el-Amarna określenie ruhi sarii oznacza „znanego przez króla", „zaufanego królowi.
Zwrot ten oznaczałby człowieka, który przez więzy pokrewieństwa lub powinowactwa był związany z królem, co nie wykluczało go. z pełnienia różnych funkcji na dworze królewskim. Przemawiałyby za takim. rozumieniem tego zwrotu świadectwa sumeryjsko-babilońskie i biblijne por. Rdz 38,12-20; Sdz 14.30; 2 Sm 13.3 itd.
6 Achiszar, zarządca pałacu, (1 Krl 4, 6)
Achiszar (bebr. Ahiisar. brat jest prawy"; został wymieniony tutaj, podobnie jak kapłani Shadok i Ebiatar. bez rodowodu w. 4. W TH nie podano imienia ojca jak to uczyniono przy innych imionach informując, że pełnił on funkcję marszałka dworu". Nie była ona znana w takim stopniu w Egipcie, jak w Biblii Spełniał ją już prawdopodobnie; Józef egipski. Zgodnie z wypowiedzią faraona w Rdz 41.40; 45.8. władza tego urzędu była bardzo wielka. nieco mniejsza tylko od jego władzy. W Egipcie określano ten urząd słowami ; pr wr (przełożony lub zarządca) i albo mr pr wr (tj. główny przełożony dworu albo marszałek dworu, wezyr Taka samą treść zawierałyby tytuły babilońskie sa eli beti i asyryjskie: sa pan ekalii. Tytuł ten występuje także na odkrytych pismach w Silwan i na pieczęci z Tell Edduwer
W Biblii pojawia się ten tytuł później, przynajmniej w takim znaczeniu, tak w krajach ościennych. Nie był on znany dworze króla Dawida por. 2 Sm 8. 18; 20.23,. a prawdopodobnie i na dworze Salomona nie miał takiego jak w Egipcie i Asyrii. W późniejszym okresie, w czasach proroka Izajasza, można znaleźć świadectwa w Biblii, które potwierdzają wielkie znaczenie tego urzędu. Nie ograniczał się on tylko do klucznika pałacu czy stróża dworu królewskiego. Człowiek wyznaczony na ten urząd spełniał inne ważne funkcje na dworze króla. W czasach króla Ezechiasza, Eliakim określony tym tytułem, stoi na czele delegacji króla (2 Krl 18.18.26.37; 19.2) 2 Krl 10.1.5 wymienia się ten urząd przed zarządcą miasta. Jotam, piastujący ten urząd, rządził pałacem i sądził lud kraju w miejsce chorego swego ojca króla, czyli był zastępcą króla (2 Krl 15,5 )
i Adoniram, syn Abdy, przełożony robotników pracujących przymusowo. (1 Krl 4, 6)
Adoniram (bebr. Adoniram. tj. mój Pan jest wyniosły), syn Abdy (bebr. Abda.tj etym Sługa Boga wg 1 Krl 4.6 był naczelnikiem prac przymusowych. W świetle zaś 1 Krl 5.28.30 był on głównym nadzorcą, zwłaszcza przy wznoszeniu świątyni. przełożonym naczelnym nad przełożonymi prac przymusowych, mianowanymi przez prefektów z dwunastu okręgów administracyjnych w państwie i por. 1 Krl 4.7nn; 5.30; 9.23.
W królestwie Saula wymienia się w Biblii z głównych urzędników tylko dowódcę wojska i naczelnika straży przybocznej (por 1 Sm 14, 50; 22, 14) Ci ludzie stanowili wtedy tylko dwór królewski i pełnili funkcję głównych urzędników królewskich. Natomiast urząd kapłanów był niezawisły, tzn. nie zawsze w tym czasie solidaryzował się z królem (por. 1 Sm 14,3, 21,2).
W Królestwie Dawida, z pewnością nie bez wpływu z Egiptu, czy z innych królestw, dwór rozrósł się w wielkim stopniu. Zaliczali się do niego, obok dowódców wojsk, ludzie sprawujący najwyższą władzę administracyjni) w królestwie, a więc sekretarze królewscy, pisarze, kapłani, marszałek dworu. Pierwsza lista najwyższych urzędników króla Dawida (por. 2 Sm 8,16-18) pomija tylko naczelnika prac przymusowych, co uzupełnia drugi wykaz tychże urzędników w 2 Sm 20,23-26. Urząd ten, w świetle tego tekstu, a także 2 Sm 5,9, mógł istnieć już w czasach Dawida, ale szczególnego znaczenia nabrał w czasach króla Salomona (por. 1 Krl 4,6; 5,28;
Inne tematy w dziale Kultura
