Archeologia:Stolica Filistynów Tel Awiw-zdobyta przez Żydów!

¹ Po tych wydarzeniach Dawid pobił Filistynów i zmusił ich do uległości. Odebrał też z rąk Filistynów Gat. ² Potem pobił Moabitów i zmierzył ich sznurem, rozkazawszy im położyć się na ziemi. Wymierzył dwa sznury tych, co mieli być zabici, a długość jednego sznura dla tych, którzy mieli pozostać przy życiu. Tak Moabici stali się niewolnikami Dawida płacącymi daninę.(2 Sm 8, 1-2)

Dawid zmusił do uległości dotych­czasowych wrogów Izraela z zachodu. Przypieczętowaniem tego zwycięstwa było wyrwanie z ich rąk meteg ha’ammah. Co chciał autor wyrazić używając tego określenia? Meteg zna­czy dosłownie „uzda”, przenośnie zaś autorytet, opanowanie czegoś, nato­miast ’ammah łączy się z ’em — „mat­ka”, w znaczeniu przenośnym — miasto główne, metropolia. Ponie­waż w 1 Krn 18, 1 jest mowa o tym, że Dawid wyrwał z rąk Filistynów Gat i podległe mu tereny, wniosko­wać można, że chodzi tu o narzucenie władzy głównemu miastu Filistynów. Na temat powyższego określenia po­wstało szereg sugestii. Bressan (por. 550) uważa, że należy w tekście 2 Sm 7, 1 dokonać koniektury tekstu w ten sposób, żeby przez meteg ha’ammah rozumieć miasto stołeczne Gat.

Inną sugestię wysuwa S. Tolkowsky, który sądzi, że meteg jest wyrazem filistyńskim i znaczy: ,,pręt żelazny”. Właśnie Dawid wyrwał Filistynom że­lazne pręty mające miarę łokcia i za­brał je do swego państwa, gdzie tego rodzaju miarę wprowadził. Tłumacze­nie to, jak widać, nieoczekiwane, a nawet szokujące. Trudno również z hipotetycznego twierdzenia o wyrazie należącym do słownictwa filistyń­skiego, którego niestety nie znamy, dochodzić do tego rodzaju szczegóło­wych rozstrzygnięć.

Ogólnikowe zdanie w Biblii tyczą­ce objęcia supremacji nad Filistyna­mi znajduje swoje uzasadnienie w wykopaliskach. Przeprowadzone ba­dania terenu położonego 6 km na pół­noc od Jafy w Tell Kasile w obrębie dzisiejszego wielkiego miasta Tel Awiw wykazują, że było to miejsce zamieszkałe w czasach pierwszych królów w Izraelu. Przebadano 12 warstw. Trzy ostatnie (10—12) po­chodzą z czasów filistyńskich. Ślady ognia dowodzą, że miasto zostało spa­lone. Na jego miejscu wybudowano inne, które wskazuje na wyraźne wpływy działalności Dawida i Salo­mona. Maisler, The excavations at Tell Qasile.

Zanikła filistyńska kultura świad­czy o prawdziwości relacji biblijnej: filistyńska potęga i niezależność zo­stała zniszczona, a na jej miejscu wy­rosła nowa — izraelska. Przez zwy­cięstwo nad Filistynami Izrael uzy­skał dostęp do morza, co nie było bez znaczenia w jego historii. Salomon wyzyskał ten atut w pełni, prowadząc szeroki handel, a nawet budując własną flotę.

     Relację biblijną o zwycięstwie Dawida nad Moabitami, zamieszkują­cymi tereny leżące na południowy wschód od Morza Martwego, uzupeł­niono kilkoma szczegółami wskazują­cymi na stosowanie również przez Da­wida bezwzględnego prawa wojny wobec zwyciężonych. Ponadto prawo to było niezwykle ostre: ludy podbite wybijano lub zapędzano w niewolę. O surowym obchodzeniu się z Izraelita­mi zapędzonymi do niewoli mówią teksty prorockie (Am 1, 3. 13; Oz 10, 14; Iz 13, 15). Królowie izraelscy mieli postępować w tym względzie bar­dziej łagodnie; zresztą na prawo to składały się specjalne przepisy (por. Pwt 20, 10 nn; 1 Krl 20, 31). Stąd też ostre obchodzenie się z podbitymi lu­dami ze strony Izraela należało raczej do rzadkości. Nie znaczy to jednak, że nie stosowali oni częściowo choćby zwyczajów sąsiednich ludów w tym względzie (por. R. de Vaux, Les institutions, dz. cyt., II, 69). Dziwny zwy­czaj odmierzania liczby zwyciężo­nych przeznaczonych na zabicie i tych, którzy mieli pozostać przy życiu, nie jest wcale czymś odosobnionym. U Herodota (Dzieje, tłum. polskie, dz. cyt., II, 134—135) można wyczytać, że ilość wojsk zliczono w ten sposób: zgroma­dzono razem 10 000 ludzi i stłoczono ich na małej przestrzeni. Wokół nich wyrysowano okrąg. Następnie wypu­szczono ich i wybudowano mur wzdłuż wytyczonego okręgu. Potem kazano wchodzić coraz to innym w ogrodzo­ne miejsce i w ten sposób zliczono wszystkich. Po przeliczeniu uporząd­kowano wojsko. Dawid postanowił zostawić przy życiu część Moabitów. TH mówi 1/3 pozostawionych przy życiu, Vg zaś o połowie. W 1 Krn brak wiadomości o tym okrutnym postęp­ku Dawida. Odnotowano jedynie, że pobici przezeń Moabici płacili haracz. To opuszczenie jest znamienne, by ukazać Dawida w jak najlepszym świetle.

Powód do tak niezmiernie surowego obejścia się z Moabitami nie jest dobrze znany. Niektórzy komentatorzy kładą to na karb dzi­kości ówczesnych zwyczajów, w odniesieniu zwłaszcza do jeńców, którzy pochodzili z narodu szcze­gólnie znienawidzonego. Por. Sęd 1, 6 Opierając się na Psalmie 83, 5 , Moabici sprzysięgli się, aby wytępić Izraelitów. Wedle trady­cji żydowskiej mścił się Dawid za wymordowanie swej rodziny. W wojnach współczesnych bywały również takie zarządzenia, ze za szczególne winy, wzięci do niewoli, co dziesiąty jest rozstrze­liwany. Według niniejszego zarządzenia, co trzeci Moabita miał ocalone życie.