4Od góry Hor szli w kierunku Morza Czerwonego, aby obejść ziemię Edom; podczas drogi jednak lud stracił cierpliwość. 5 I zaczęli mówić przeciw Bogu i Mojżeszowi: "Czemu wyprowadziliście nas z Egiptu, byśmy tu na pustyni pomarli? Nie ma chleba ani wody, a uprzykrzył się nam już ten pokarm mizerny".(Lb 20, 4-5)
Skoro to pokolenie, które Mojżesz wyprowadził z Egiptu, po większej części wymarło, postanowił Mojżesz wyruszyć z Kadesz w kierunku ziemi położonej na wschód od rzeki Jordan. Najbliższą drogą do Palestyny było przejście przez krainę Edom, ale mieszkańcy jej przeciwstawili się przejściu przez ich kraj . Izraelici idąc po zachodniej stronie góry Seir przybyli do miejscowości Hor, gdzie umarł Aaron. Potem zboczyli ku Esjon-Geber i posuwali się dalej na północ, aż osiągnęli strumień Zared. W czasie tej wędrówki lud znowu szemrał na brak wody. Za karę pojawiły się węże ogniste — serafim, od których ukąszenia wielu Izraelitów pomarło.
Po odmowie króla Edomu na przejście Izraelitów do Ziemi Obiecanej od południa Izraelici postanowili wejść do Kanaanu od wschodu, przez rzekę Jordan. Nie wydaje się uzasadniona opinia tych krytyków (np. G. B. Gray, dz. cyt., 274), którzy twierdzą ze opowiadanie o wężu nie jest opowiadaniem o historycznym fakcie, ale jedynie opowiadaniem etiologicznym, mającym za cel wyjaśnienie kultu węża miedzianego w świątyni jerozolimskiej, którego figurę kazał potłuc i zniszczy dopiero król Ezechiasz (por. 4 Krl 18, 4).
Ten kult więc raczej należał do znanego od najdawniejszych czasów kultu węża na całym biblijnym Wschodzie, od którego nie byli wolni także Izraelici. Istnienie takiego kultu w Izraelu potwierdzają nazwy biblijne, jak ,,kamień wężowy” (hebr. zohelet) w 3 Krl 1, 9, czy ,,źródło wężowe” w Neh 2, 13. Znane były posążki bogów-wężów w Egipcie czy Babilonii.
Wykopaliska ujawniły w Palestynie węże podobne do tego, którego zrobił Mojżesz, a w Gezer znaleziono żmiję z brązu z tej właśnie epoki!! (Daniel Rops, od Abrahama do Chrystusa). Ten miedziany gad z Gezer (jako wotum lub amulet) ma 17 cm długości i bardzo przypomina węża znalezionego w Suzie (25 cm długości) – Giuseppe Ricciotii (Dzieje Izraela).
Być może, że pod wpływem tego kultu wężów Mojżesz z nakazu Jahwe uczynił węża miedzianego, który uzdrawiał Izraelitów, nie sam ani też jako narzędzie. ale był jedynie znakiem pomocy Bożej dla tych Izraelitów, którzy zostali ukąszeni przez węża.
Spod góry Hor udali się Izraelici na południe, w kierunku zatoki Akaba, aby obejść Edom dalekim łukiem. Izrael podróżował wzdłuż góry Seir (por. 34, 41; Pwt 2, 1-3. 8), aby drogą na wschód od Wadi el-Araba iść na północ. I znów, pozostałe przy życiu młode pokolenie Izraelitów, wzorem starszego pokolenia, zaczęło się podczas podróży niecierpliwić (hebr. wattiqser nefes). Hebrajskie wyrażenie qãsar w połączeniu z nefes jest antytezą zwrotu ‘ãrak ‘appim (być cierpliwym, wielkodusznym) i oznacza ,,być niecierpliwym, małodusznym” (por. Przp 14, 25; zob. 16, 16; Zach 11, 8).
5. Niecierpliwość ta wyrywa z ust podróżujących te same niemal zarzuty i skargi, jakie wypowiadali ich ojcowie na początku swej podróży. Pytają Boga i Mojżesza, dlaczego ich wyprowadził z Egiptu na pustynię, gdzie nie mają wody i chleba, a uprzykrzył im się ten nikły pokarm (hebr. ballehem haqqlqel). Wyrażenie qalqel zachodzi w ST tylko tutaj i najprawdopodobniej wywodzi się od słowa qalal, które znaczy ,,być lekkim, nie znaczcym” (por. Kpł 19, 14). W tym wierszu manna jest nazwana mało wartościowym pokarmem.
Odbywając tę uciążliwą podróż, lud izraelski począł na nowo szemrać i narzekać na Boga i Mojżesza. Za karę zesłał Jahwe węże, których ukąszenie powodowało śmierć. Na gorącą prośbę ludu, Mojżesz na polecenie Jahwe sporządził węza miedzianego i umieścił go na palu, aby każdy, kto na niego spojrzał, został uzdrowiony. Miejsca tego zdarzenia nie podał autor biblijny.
6Zesłał więc Pan na lud węże o jadzie palącym, które kąsały ludzi, tak że wielka liczba Izraelitów zmarła.(Lb 20, 6)
Jako karę za szemranie zesłał Jahwe na Izraelitów piekące weże (hebr. et hannhasim hassrafim). Wyrażenie hasserafim wywodzi sie od saraf i ma to samo znaczenie, co w Lb 17, 7 i 19, 2 wyrażenie srafah, i oznacza ,,palące”, ,,piekące” (domyślnie: węże). Wywodzi się to określenie od piekących ran, jakie wywołały węże swym ukąszeniem, bądź od ognistego koloru tych węży. Faktycznie, między Morzem Martwym a zatoką Akaba występuje sporo węży. Wiadomo o tym już z relacji króla asyryjskiego Asarhaddona (680—669 r. przed Chr.), który ciągnął tą drogą na podbój Egiptu.
7Przybyli więc ludzie do Mojżesza mówiąc: "Zgrzeszyliśmy, szemrząc przeciw Panu i przeciwko tobie. Wstaw się za nami do Pana, aby oddalił od nas węże". I wstawił się Mojżesz za ludem. 8 Wtedy rzekł Pan do Mojżesza: "Sporządź węża i umieść go na wysokim palu; wtedy każdy ukąszony, jeśli tylko spojrzy na niego, zostanie przy życiu". 9 Sporządził więc Mojżesz węża miedzianego i umieścił go na wysokim palu. I rzeczywiście, jeśli kogo wąż ukąsił, a ukąszony spojrzał na węża miedzianego, zostawał przy życiu. (Lb 20, 7-9)
Izraelici, przerażeni plagą węży, przyszli do Mojzesza i prosili go o wstawienńctwo do Boga. Mojżesz zadośćuczynił ich prośbie, a Bóg wysłuchal jego modlitwy. Kazał on zrobić węża miedzianego i umieścić go na palu wysoko, aby każdy ukąszony mógł na niego spojrzeć i być przez to uzdrowiony. Węże więc nie zostały usunięte, ale unieszkodliwione. Zgrzeszyli Izraelici małodusznością, mają teraz okazać wielkoduszność Bogu. Sam bowiem Bóg byl ich lekarzem, a wąż miedziany tylko znakiem uzdrowienia (por. Mdr 16, 2).
W okolicy tej (dzis. Feinan) istniały dawniej kopalnie miedzi, tak ze nietrudno było o sporządzenie węża miedzianego, którego Mojżesz zawiesił na drzewie ,,Ktokolwiek z ukąszonych spojrzał na węża miedzianego, pozostał przy życiu.
Według ewangelisty św. Jana wąż miedziany miał być figurą przyszłego Zbawiciela na krzyżu Moc uzdrawiająca owego węża miedzianego na pustyni pochodziła jedynie od Tego, którego wąż wyobrażał, od ukrzyżowanego Zbawiciela.
Chrystus w tym biblijnym opowiadaniu o wężu miedzianym widzi podobieństwo do skutków swego podwyższenia na krzyżu (J 3, 14-15). Wielu Ojców Kościoła i starszych komentatorów, jak św. Ambroży, Teodoret, św. Augustyn, Rupert i sw. Tomasz, widziało w tym opowiadaniu o wężu nie tylko podobieństwo, ale i zapowiedź ukrzyżowania Chrystusa na drzewie krzyża oraz zapowiedź skuteczności wiary w Chrystusa ukrzyżowanego
Inne tematy w dziale Społeczeństwo
