Powołanie i wędrówka Abrahama znakomicie historyczne!!!

²⁷Oto dzieje potomków Teracha.
Terach był ojcem Abrama, Nachora i Harana, a Haran był ojcem Lota. ²⁸ Haran zmarł jeszcze za życia Teracha, swego ojca, w kraju, w którym się urodził, w Ur chaldejskim. ²⁹ Abram i Nachor wzięli sobie żony. Imię żony Abrama było Saraj, imię zaś żony Nachora - Milka. Była to córka Harana, który miał jeszcze drugą córkę imieniem Jiska. ³⁰ Saraj była niepłodna, nie miała więc potomstwa. (Rdz, 11, 27-30)

Tak jak Noe, tak i Tare miał trzech synów. Imię najstarszego syna Tarego było Abram, co według etymologii — oznacza: ojciec (Bóg) jest wysoki, lub ojciec (Bóg) jest wyniesiony. Później Bóg to imię zmieni patriarsze na Abraham (Rdz 17,5), co oznacza według fonetycznego podobieństwa tego imienia z wyrażeniem ab haman gojim — ojciec mnóstwa narodów. Imię to spotyka się w Mezopotamii na początku drugiego tysiąclecia w różnych formach, jak A-ba-am-ra-ma, Aba-ra-ma, A-ba-am-ra-am, składającym się z rzeczownika a-ba ojciec, i z czasownika ra-am, ra-ma, oznaczającego w języku akkadyjskim — kochać. Oznaczało to imię w Babilonii: kocha ojca.

Jest znamienne, że Semici zachodni nie znali tego imienia, co potwierdzałoby historyczność opowiadania biblijnego o pochodzeniu Abrahama z babilońskiego Ur.

Jest też rzeczą możliwą, że imię Abraham zostało zapożyczone od Semitów zachodnich, i wtedy składałoby się z wyrazu ab — ojciec i ram — wyniosły. Ostatnie go tego wyrazu brakuje w słownictwie akkadyjskim. W supozycji tedy, że imię to jest zachodnio-semickie, oznaczałoby ono — wielki ze względu na ojca, czyli wielki ze względu na swe wysokie pochodzenie. Oprócz Abrahama i Nachora, Tare miał jeszcze trzeciego syna, imieniem Haran. Imienia tego nie należy mieszać z nazwą miasta Harad (11, 31). Prawdopodobnie imię to wywodzi się od wyrazu har — góra. Imię to występuje w geograficznej nazwie Bet-haran (Lb 32, 36), stąd nawet mniemano, że Haran oznacza bóstwo czczone przez rodzinę Lota.

Tradycja izraelska przechowała zbyt mało szczegółów o Haranie. Wspomniano tylko o jego jedynym synu, noszącym imię Lot, które po dzień dzisiejszy jest imieniem znanym u Arabów. Morze Martwe nazywają oni morzem Lota, tj. bahr el-Lut.

 

³¹Terach, wziąwszy z sobą swego syna Abrama, Lota - syna Harana, czyli swego wnuka, i Saraj, swą synową, żonę Abrama, wyruszył z nimi z Ur chaldejskiego, aby się udać do kraju Kanaan. Gdy jednak przyszli do Charanu, osiedlili się tam. ³² Terach doczekał dwustu i pięciu lat życia i zmarł w Charanie. (Rdz 11, 31-32)

 

Wspomniana w w. 31 wędrówka rodziny Abrahama z Ur do Haranu jest uzasadniona wynikami współczesnej archeologii, iż oba te miasta łączyła już za czasów Abrahama nie tylko jedność kultu tego samego naczelnego bóstwa, ale idące w parze z jednolitością kultu jedność polityczna, ekonomiczna, handlowa i wojskowa.

Jest też bardzo prawdopodobne, iż rodzina Abrahama mogła odbyć wędrówkę z Ur do Haranu razem z jakąś inną falą koczujących nomadów. Wędrówki te były w czasach Abrahama bardzo żywe w Mezopotamii ze względu na specyficzny rytm historii tego kraju. Najstarszymi centrami kulturalnymi Mezopotamii były szumerskie państewka, jak Ur, Kisz, Uruk. Larsa, Akkad, włączone później do wielkiego państwa Sargona I, którego stolicą było miasto Akkad. Po upadku tego państwa nastąpiła znów epoka małych szumerskich państewek, która nazywa się epoką tzw. III dynastii Ur (2050—1950).

Silne rządy sumerskie w tym mieście oddziaływały uspokajająco na osiadłe na brzegach pustyni plemiona koczownicze. W r. 1950 przed Chr upadła sumerska potęga pod napo rem nowej fali Semitów przybyłych z zachodu, którzy w miejsce pojedynczych miast-państewek walczących o pierwszeństwo polityczne zjednoczyli całą Mezopotamię, zakładając w Babilonii stolicę nowego państwa. Miasto Ur przeżywało za panowania Hammurabiego swój złoty wiek.

Nim jednak nastał ów złoty wiek, cała Mezopotamia musiała się niejako stopić w tyglu gorących walk i ciągłych wojen, które wzmogły wędrówki koczowniczych plemion z południa ku północy, stąd i Abraham z rodziną przeniósł się najpierw do Haranu, a później do ziemi Kanaan (w. 31).

Tare, koczujący Semita, razem z innymi koczującymi Semitami usunął się z Ur do Haranu, być może ze względu na niepokoje, jakie nastały w Ur po upadku III dynastii.

Dokumenty odnalezione w odkopanym starożytnym mieście Mari, położonym nad środkowym Eufratem, wskazują, iż w wieku XIX przed Chr. miasto Haran zamieszkiwała licznie napływająca ludność semicka. Różne zaś szczepy semickie i aramejskie przechodzą jedynie przez to miasto, położone na głównym szlaku biegnącym wzdłuż Eufratu, z południa ku północy, a stąd do Syrii i Egiptu. I rodzina Abrahama wędrowała tymi szlakami. Najpierw wywędrował z Ur Tare z Abrahamem i Lotem oraz ich żonami, a później taką samą wędrówkę musiał odbyć jego młodszy syn Nachor, gdyż w Rdz 24, 10 jest wzmianka, że i Nachor mieszkał w pobliżu Haranu, w Aram Naharaim, tj. w Aram dwóch rzek, czyli w górnym dorzeczu rzek Eufratu i Tygrysu. Okolica ta była urodzajna, gdyż przez nią przepływały rzeki Balich i Nabur oraz ich dopływy. Autor listy genealogicznej Abrahama nie podaje przyczyny wyjazdu Tarego z Ur

Z późniejszych słów wynika, że wyjście rodziny Abrahama z Ur było dziełem Opatrzności Bożej, przeznaczającej go do wielkich zadań. W Jdt (5, 7-9) Achior opowiadając Holofernesowi o przeszłości Izraelitów, wyraża opinię, że przyczyną opuszczenia Ur przez Tarego była chęć porzucenia religii bałwochwalczej tego miasta i oddawanie czci prawdziwemu Bogu. Księga Jubileuszów (12) dodaje jeszcze i to, że rodzina Tarego musiała opuścić Ur. gdyż Abraham wzbudził do niej nienawiść mieszkańców tego miasta przez spalenie świątyni ich pogańskich bóstw. Wszystko to zdaje się wskazywać na to, że obok przyczyn politycznych wpłynęły na wędrówkę Abrahama także i przyczyny religijne. Trudno na podstawie w. 31 ustalić, dlaczego Tare, zamierzający początkowo udać się do Kanaanu, zatrzymał się w Haranie.

Miasto Haran jest silnie związane z historią patriarchów (por. Rdz 11, 31 n; 12, 4 n). Nazwa tego miasta przechowała się w miejscowości Eski-Haran, tj. Stary Haran, położonej ad rzeką Balich w jej górnym biegu; biblijne Haran znajdowało się jednak kilka kilometrów na północ od tej miejscowości. Przeciwko takiej lokalizacji biblijnego Haranu nie można wysunąć trudności z tych tekstów Rdz, które jak 29. 1 czy 31, 22 zdają się wskazywać, iż było to miasto położone znacznie bliżej Kanaanu. W tekście bowiem pierwszym powiedziano, że Jakub udając się do Labana poszedł do "ziemi synów Wschodu”.

LIT

Ricciotti G. Dawne dzieje Izraela Pax W-wa 1956

Messori V.: Opinie o Jezusie Wyd. M 2004 Kraków

Giuseppe Ricciotti „Życie Jezusa Chrystusa” „Dawne Dzieje Izraela” PAX

Messori V., Umęczon pod ponckim Piłatem? Wyd M Kraków 1996

Messori V., „Mówią, że zmartwychwstał” Wyd M Kraków 2004

Rops D.: Dzieje Chrystusa Pax Warszawa 1987

Flawiusz J.: Dzieje wojny żydowskiej przeciwko Rzymianom Armoryka Sandomierz 2008

Forstner D. OSP.: Świat symboliki chrześcijańskiej Pax Warszawa 1990

Messori V.: Opinie o Jezusie Wyd. M Kraków 1994

Ks. Filipiak M. : Jak rozumieć Pismo Święte, KUL, Lublin, 1982

Ks. Dąbrowski E.,: Pismo Święte Nowego Testamentu w 12 tomach, wstęp przekład z oryginału, komentarz, Pallotinum, W-wa, 1977, tom 2, 3, 4, 5

Nowy Testament - Najnowszy przekłąd z języków oryginalnych z komentarzem, Edycja św Pawła

Ks. Dąbrowski E., „Proces Chrystusa w świetle historyczno-krytycznym”, Ksiegarnia św. Wojciecha 1964

Ks. Dąbrowski E., Dzieje Pawła z Tarsu, PAX, W-wa, 1953

Giuseppe Ricciotti Paolo Apostolo BIOGRAFIA CON INTRODUZIONE CRITICA

Ks. Szczepański Wł., 4 Ewangelie Wstęp, Nowy przekład i komentarz, Kraków 1917

Cylkov I., BERESZIT (NA POCZĄTKU) - GENESIS - KSIĘGA RODZAJU [1 KSIĘGA MOJŻESZA]

PISMO ŚWIĘTE STAREGO TESTAMENTU pod redakcją Ks. Dra STANISŁAWA LACHA

Profesora egzegezy Starego Testamentu na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim-Pallotinum, Poznań, 1962