Kolejne proroctwo Jezusa-znak Jonasza-sprawdziło się w 100%!

¹⁵Gdy się Jezus dowiedział o tym, oddalił się stamtąd. A wielu poszło za Nim i uzdrowił ich wszystkich. ¹⁶Lecz im surowo zabronił, żeby Go nie ujawniali. (Mt 12, 15-16)

W opowiadaniu o uzdrowieniu w szabat uschłej ręki Mateusz zwrócił uwagę, że dał faryzeuszom dość wyraźnie poznać, że jest Mesjaszem. Ich decyzja, żeby Jezusa skazać na śmierć, była najbardziej radykalnym wyrazem, że nie uznają Go za Mesjasza. Ewangelista jednak tłumaczy dalej i przytaczając cytat z Deutero-Izajasza (42, 1-4) ujawnia autentyczne rysy Jezusa-Mesjasza. Jezus był świadom tego, co knuli przeciw Niemu Jego wrogowie, ale nad biegiem wydarzeń całkowicie panował, oraz że Jezus obrał taką formę swego posłannictwa, która nie tylko ułatwiała wrogom zarzuty, ale zdawała się je wprost sugerować. Jezus nakazał uzdrowionym, żeby Go nie ujawniali. Jezus wg Ewangelisty użył bardzo mocnego słowa epitiman ( ganić), to samo, co przy uciszeniu burzy (por. 8, 26), choć mógł użyć łagodniejszego wyrazu (np. 8, 4 lub 9, 30).

¹⁷Tak miało się spełnić słowo proroka Izajasza:
¹⁸ Oto mój Sługa; którego wybrałem,
Umiłowany mój, w którym moje serce ma upodobanie.
Położę ducha mojego na Nim, a On zapowie prawo narodom.
¹⁹Nie będzie się spierał ani krzyczał,
i nikt nie usłyszy na ulicach Jego głosu.
²⁰Trzciny zgniecionej nie złamie
ani knota tlejącego nie dogasi, aż zwycięsko sąd przeprowadzi.
²¹W Jego imieniu narody nadzieję pokładać będą (Mt 12, 17-21).

Ewangelista przytoczył słowa Izajasza 42, 1-4. To najdłuższy cytat starotestamentalny w pierwszej Ewangelii. Z bliższej analizy tekstualnej wynika, że Mateusz zaczerpnął go z przekładu syryjskiego, a nie z oryginału hebrajskiego, co znaczy, że przytoczony tekst prorocki był znany i używany w środowisku syro-palestyńskim, w którym powstała Ewangelia Mateusza.

Wzmianka narodów zdaje się potwierdzać przypuszczenie, że Mateusz celowo przytoczył te właśnie słowa Iz, żeby ostrzej zarysować niewiarę Żydów (por. 11, 20—24). Jeżeli się przyjmie, że czas redakcji Ewangelii przypadł na lata osiemdziesiąte po Chr., a miejscem jej powstania było środowisko syro-palestyńskie to wymowa tego cytatu jest tym większa. Miejsce Żydów w królestwie mesjańskim zaczęli zajmować licznie nawracający się poganie. Z przytoczonych słów prorockich wynika, że Ewangelista dowodził, iż Jezus wypełnił starotestamentalne proroctwo, ale że starał się ukazać, iż to, co Jezus mówił i czynił, oraz sposób w jaki postępował, znajdowało swe uzasadnienie w tekście biblijnym. W przekonaniu Mateusza Jezus był tym posłańcem Bożym, dzięki któremu zapowiedzi proroków nabierały rumieńców życia, aktualizowały się i spełniały.

²²Wówczas przyprowadzono Mu opętanego, który był niewidomy i niemy. Uzdrowił go, tak że niemy mógł mówić i widzieć. ²³A wszystkie tłumy pełne były podziwu i mówiły: «Czyż nie jest to Syn Dawida? (Mt 12, 22-23)

Ewangelista notuje, że uzdrowienie, jakiego dokonał Jezus, wywołało podwójną reakcję. Rzesze wyrażały przypuszczenie, że Jezus jest zapowiadanym Synem Dawida — Mesjaszem (por. 2 Sm 7, 13—16; Am 9. 11).

W pytaniu tym jest podziw dla czynów Jezusowych, ale również można się dopatrzyć nurtujących ówczesną społeczność wątpliwości. Oczekiwano bowiem Mesjasza, Syna Dawidowego, ale jako bohatera i zwycięskiego wybawcę, restauratora ziemskiej monarchii widzialnego królestwa Jahwe, a nie cichego i pokornego nauczyciela, który dokonywał wprawdziejakich od Niego oczekiwano. Termin: Syn Dawida był najbardziej powszechnym i zrozumiałym określeniem mesjańskim, jakie pojawiało się przede wszystkim na ustach ludzi prostych, często bardzo nieszczęśliwych (por. np.9, 27 - Gdy Jezus odchodził stamtąd, szli za Nim dwaj niewidomi którzy wołali głośno: «Ulituj się nad nami, Synu Dawida!; 15, 22 -A oto kobieta kananejska, wyszedłszy z tamtych okolic, wołała: «Ulituj się nade mną, Panie, Synu Dawida! Moja córka jest ciężko dręczona przez złego ducha; 20, 30. 31 -A oto dwaj niewidomi, którzy siedzieli przy drodze, słysząc, że Jezus przechodzi, zaczęli wołać: «Panie, ulituj się nad nami, Synu Dawida!». 31Tłum nastawał na nich, żeby umilkli; lecz oni jeszcze głośniej wołali: «Panie, ulituj się nad nami, Synu Dawida!).

²⁴Lecz faryzeusze, słysząc to, mówili: «On tylko przez Belzebuba, władcę złych duchów, wyrzuca złe duchy».²⁵Jezus, znając ich myśli, rzekł do nich: «Każde królestwo, wewnętrznie skłócone, pustoszeje. I żadne miasto ani dom, wewnętrznie skłócony, się nie ostoi. ²⁶Jeśli szatan wyrzuca szatana, to sam ze sobą jest skłócony, jakże się więc ostoi jego królestwo? ²⁷I jeśli Ja przez Belzebuba wyrzucam złe duchy, to przez kogo je wyrzucają wasi synowie? Dlatego oni będą waszymi sędziami (Mt 12, 24-27).

Faryzeusze ustosunkowali się negatywnie do cudu, jaki uczynił Jezus. Zarzut, jaki Mu przy tej okazji postawili, pojawił się już dwa razy w Mt (9, 34 i 10, 25). Jezus znów odgadł myśli swoich przeciwników. Obronę swoją Jezus oparł na dwóch prostych wnioskach, z których każde kompromitowało faryzeuszów, ich zaś zarzut czyniło absurdalnym. Skoro Jezus nie tylko uzdrawiał wszelkie choroby, ale i demony wyrzucał mocą księcia demonów, to w takim razie wszyscy szukający u Niego pomocy byli ludźmi opętanymi. Ta narzucająca się konkluzja obrażała ludzi. Faryzeuszom zaś zależało przede wszystkim na tym, żeby ludzie prości o nich dobrze myśleli. W drugim wnioskowaniu Jezus uderzył w autorytet przywódców religijnych narodu, Jezus rozumował tak: Cuda, a zwłaszcza uzdrowienia opętanych, jakich dokonał, albo były dziełem szatana, a wtedy szatan występował przeciw sobie, albo zostały dokonane mocą Bożą przez Niego, tak jak to niegdyś Bóg czynił przez proroków. Faryzeusze dopuścili się bluźnierstwa, bo czyny Boga przypisali szatanowi. Potęgę szatana Mateusz określa mianem: królestwa. Wzmianka o mieście i domu chce uzmysłowić, że królestwo szatana ma wszędzie swoich zwolenników. Uzdrowienia jednak, jakich Jezus dokonał, są dowodem, że demony były poddane Jego władzy.

Jezus odwołał się również do istnienia egzorcyzmów żydowskich i dowiódł, że zarzut skierowany przeciw Niemu godzi również w nich. Dokonywali oni bowiem podobnych czynów jak Jezus jakkolwiek daleko im było do mocy i autorytetu Jezusa budzących taki podziw u ludzi. Jezus ma tu na względzie owych egzorcystów żydowskich, którzy posługując się modlitwą, z pomocą Bożą wypędzali czarty, (por. Mk 9,38 - 38Wtedy Jan rzekł do Niego: «Nauczycielu, widzieliśmy kogoś, kto nie chodzi z nami, jak w Twoje imię wyrzucał złe duchy, i zabranialiśmy mu, bo nie chodził z nami». 39Lecz Jezus odrzekł: «Nie zabraniajcie mu, bo nikt, kto czyni cuda w imię moje, nie będzie mógł zaraz źle mówić o Mnie;Łk 9 49 50 Dz 19,13 -Ale i niektórzy wędrowni egzorcyści żydowscy próbowali wzywać imienia Pana Jezusa nad opętanymi przez złego ducha. «Zaklinam was przez Pana Jezusa, którego głosi Paweł» - mówili.).

²⁸Lecz jeśli Ja mocą Ducha Bożego wyrzucam złe duchy, to istotnie przyszło do was królestwo Boże. ²⁹Albo jak może ktoś wejść do domu mocarza, i sprzęt mu zagrabić, jeśli mocarza wpierw nie zwiąże? I dopiero wtedy dom Jego ograbi.
³⁰Kto nie jest ze Mną, jest przeciwko Mnie; i kto nie zbiera ze Mną, rozprasza (Mt 12, 28-30).

Cuda Jezusa, a zwłaszcza wypędzanie demonów z opętanych są znakiem dla Żydów, że królestwo Boże już przyszło.

Wiersz ten przedstawia prawdę, że przyjcie Jezusa to nie tylko wejście Boga tam, gdzie rzekomo niepodzielnie panował szatan (dom mocarza), ale równocześnie znak pełnego zwycięstwa nad nim (zwiąże mocarza). Albo się z Nim współpracuje i wtedy jest to dzieło jednoczenia albo się z Nim nie współpracuje i tym samym działa się na szkodę królestwa Bożego (por. 9, 36).

³¹Dlatego powiadam wam: Każdy grzech i bluźnierstwo będą odpuszczone ludziom, ale bluźnierstwo przeciwko Duchowi nie będzie odpuszczone (Mt 12, 31).

Warto też zwrócić uwagę, że słowa Jezusa o odpuszczeniu owych grzechów są tak ułożone, że widać jasno, iż nie chodzi tu o teorię, ale o rzeczywistość. Samo zaś odpuszczenie nie jest jakąś funkcją automatyczną, ale jest aktem suwerennej dobroci Boga. Cała wypowiedź nosi charakter ostrzeżenia a nie potępienia skierowanego pod adresem błądzących, żeby mieli jeszcze czas na zrewidowanie swego stosunku do Jezusa. "Kto jasno rozumie dzieła Boże, tak że nie może zaprzeczyć, iż moc najwyższa w nich się ujawnia - a mimo to, powodując się nienawiścią , rzuca oszczerstwa na Jezusa, nazywając Go i Jego dzieła (z pomoc Ducha Św. dokonane) czynami Beelzebuba, ten z wyroku Bożego, za zbrodnię taką nie otrzyma odpuszczenia ani w tym, ani tez w przyszłym życiu. Dlaczego? - nie dlatego, jakoby Chrystus (lub w Jego zastępstwie Kościół), który wszystkich pragnie zbawić, nie mógł lub nie chciał takiemu grzesznikowi odpuścić jego zbrodni, gdyby tylko grzesznik ten chciał prawdziwie pokutować, ale dlatego, ze - wierząc słowom samego najwyższego Sędziego i Dawcy łaski, który twierdzi, iż pokutę zawsze przyjmie, ale że tego bluźnierstwa nigdy nie odpuści - musimy wierzyć, ze taki bluźnierca nigdy nie zdobędzie się na godne owoce pokuty, jakich wymaga jego zbrodnia". To przewrotne i wykluczające z góry wszelką pokutę usposobienie takiego bluźniercy Bóg, Człowiek przewidział, i dlatego orzekł, że takiemu nie udzieli nadzwyczajnych łask skutecznych, do szczerej poprawy w tym wypadku koniecznych. Jest to sprawiedliwa kara Boża względem tego rodzaju przewrotnych ludzi – św Beda.

³²Jeśli ktoś powie słowo przeciw Synowi Człowieczemu, będzie mu odpuszczone, lecz jeśli powie przeciw Duchowi Świętemu, nie będzie mu odpuszczone ani w tym wieku, ani w przyszłym (Mt 12, 32).

Ma bowiem pewną wymówkę; albowiem widzi Syna Bożego w Jego ludzkim ciele, ubogiego, prześladowanego, otoczonego wzgardą i nienawiścią uczonych w Piśmie i kapłanów, słyszy tysiączne zarzuty przeciw Niemu, na które prostaczek nie może znaleźć łatwej odpowiedzi. Wszystko to zmniejsza jego winę.

³³Albo uznajcie, że drzewo jest dobre, wtedy i jego owoc jest dobry, albo uznajcie, że drzewo jest złe, wtedy i owoc jego jest zły; bo z owocu poznaje się drzewo. ³⁴Plemię żmijowe! Jakże wy możecie mówić dobrze, skoro źli jesteście? Przecież z obfitości serca usta mówią. ³⁵Dobry człowiek z dobrego skarbca wydobywa dobre rzeczy, zły człowiek ze złego skarbca wydobywa złe rzeczy. ³⁶A powiadam wam: Z każdego bezużytecznego słowa, które wypowiedzą ludzie, zdadzą sprawę w dzień sądu. ³⁷Bo na podstawie słów twoich będziesz uniewinniony i na podstawie słów twoich będziesz potępiony (Mt 12, 33-37).

Ponieważ z obfitości serca usta mówią, dlatego w rzeczywistości słowa, tj. wypowiedzi człowieka stanowią ostateczną podstawę jego osądu. Z każdego słowa człowiek będzie przez Boga sadzony, dlatego że skowo odzwierciedla wnętrze człowieka i jest świadectwem jego myśli i uczuć. Zwrot: (nieużyteczne słowo) w oparciu o Syr 23, 15 oznacza słowo obraźliwe, wrogie. W kontekście Mateuszowym oznacza on słowa, które nie odpowiada prawdzie, nie informuje szczerze i uczciwie. Chrystus przypiera faryzeuszów do muru nieubłaganym : albo - albo. Ponieważ szatan jest zły, to i czyny jego muszą być złe; jeśli jednak czyny czyjeś są dobre, to nie mogą pochodzić od szatana.

³⁸Wówczas rzekli do Niego niektórzy z uczonych w Piśmie i faryzeuszów: «Nauczycielu, chcielibyśmy jakiś znak widzieć od Ciebie (Mt 12, 38).

Odpowiedź Jezusa na bluźnierczy zarzut faryzeuszów była tak przekonywująca, iż chcąc trwać w swej niewierze nie pozostało im nic innego, jak domagać się od Jezusa wyraźnego znaku Jego mesjańskiego posłannictwa.

Mateusz wspomina o tych dwóch kategoriach przywódców religijnych narodu zwykle wówczas, gdy w grę wchodzą zarzuty przeciw Jezusowi stawiane w oparciu o tekst Pisma św., rozumianych według ich interpretacji (por. rozdz. 23). Tytuł: nauczycielu, z jakim zwrócili się do Jezusa stwarza pozory dialogu utrzymanego w tonie grzecznym i poważnym. Wyraz: znak (semeion) pojawia się rzadko w Mt (por. 16, 1; 24, 4; 26. 48). Oznacza on takie działanie Boga, które jest wyrazem Jego obecności w historii Izraela i w dziejach zbawienia. W odniesieniu do Jezusa znak miał być dowodem, że Jego cuda (dunameis) oraz autorytatywna moc Jego słów (eksousia) są pochodzenia Bożego i mają uchodzić za kryteria mesjańskiego posłannictwa Jezusa. Przeciwnicy Jezusa zwrócili się do Niego ze słowami: Chcemy zobaczyć znak. Słowo: (= chcieć) moce oznaczać szczere pragnienie lub prośbę, ale może też wyrażać żądanie.

³⁹Lecz On im odpowiedział: «Plemię przewrotne i wiarołomne żąda znaku, ale żaden znak nie będzie mu dany, prócz znaku proroka Jonasza (Mt 12, 39).

Z odpowiedzi Jezusa można wnosić, że prośba o znak skierowania do Niego przez faryzeuszów i uczonych w Piśmie nie była ani szczera ani przyjazna. Plemię złe i cudzołożne. Jezus nazywając tak duchowych przywódców Żydów zaliczył ich do tej kategorii ludzi, znanych z dziejów narodu wybranego, którzy lekceważyli ostrzeżenia charyzmatycznych posłańców Bożych, a to dlatego że nie uznawali Go za Mesjasza. Przymiotnik cudzołożny ma to samo znaczenie, co u proroków ST (np. Oz 2. 1-9; Iz 57, 3-13; Ez 23, 27-30 itd.), tj. sprzeniewierzający się Bogu, Jego prawu, a więc łamiący Przymierze, jakie Bóg zawarł z narodem wybranym. Odrzucenie posłannictwa Jezusa było najbardziej drastyczną formą sprzeniewierzania się Bogu. Toteż Jezus w imieniu Boga (strona bierna: nie będzie dany) odmawia im jakiegokolwiek znaku z wyjątkiem znaku Jonasza. Chodzi tu o posłannictwo proroka Jonasza do Niniwy i z nim wiążąca się wzmianka o trzydniowym pobycie we wnętrznościach wieloryba (por. Jon 1, 1-4, 1; 2, 1- 11; 3, 1-3).

⁴⁰Albowiem jak Jonasz był trzy dni i trzy noce we wnętrznościach wielkiej ryby, tak Syn Człowieczy będzie trzy dni i trzy noce w łonie ziemi. ⁴¹Ludzie z Niniwy powstaną na sądzie przeciw temu plemieniu i potępią je; ponieważ oni wskutek nawoływania Jonasza się nawrócili, a oto tu jest coś więcej niż Jonasz. ⁴²Królowa z Południapowstanie na sądzie przeciw temu plemieniu i potępi je; ponieważ ona z krańców ziemi przybyła słuchać mądrości Salomona, a oto tu jest coś więcej niż Salomon (Mt 12, 40-42)

Znak będzie miał charakter negatywny. Dla Jonasza znakiem woli Bożej była nieudana próba uwolnienia się od misji, jaką mu Bóg zlecił, a która nie odpowiadała jego własnym zapatrywaniom. Jezus nawiązując do tego właśnie faktu bierze pod uwagę tylko jeden aspekt tego wydarzenia. Pobyt Jonasza w brzuchu wieloryba wyobraża w rozumieniu Jezusa Jego pobyt w grobie.

Dla niewiernych Żydów śmierć i pogrzeb Syna Człowieczego będą znakiem, że Jego misja nie tylko się nie skończyła, ale że dopiero się zacznie i zostanie uwieńczona pełnym powodzeniem, ale poza dawnym narodem wybranym, tak jak misja Jonasza. Również ta zapowiedź Jezusa domagała się od faryzeuszów i uczonych w Piśmie dobrej woli i wiary, a tej oni nie mieli.

Na marginesie należy zwrócić uwagę, iż odwołanie się Jezusa do pobytu Jonasza w brzuchu potwora morskiego bynajmniej nie przesądza historyczności tego wydarzenia. Jezus zwracając się do słuchaczy powiedział, że na sądzie ostatecznym tacy poganie jak mężowie Niniwy (Jon 3, 1-10) czy królowa Saby (1 Krl 10, 1-13) właśnie z uwagi na swą wiarę będą oskarżycielami niewiernych przywódców narodu żydowskiego.

Wyrażenie: tu ktoś więcej niż... Jezus jako Mesjasz był kimś więcej niż wszystkie postacie ST. To więcej mieści się w Jego godności Bożej, dzięki której cała działalność Jezusa, a zwłaszcza Jego śmierć będąca w oczach ludzkich upokorzeniem i znakiem całkowitego niepowodzenia misji Jezusa, W rzeczywistości już teraz przewyższa i przewyższy udane posłannictwo Jonasza, mądrość Salomona itp. Brak wiary u faryzeuszów i uczonych w Piśmie — przynajmniej takiej, jaką mieli mieszkańcy Niniwy, czy królowa z Południa — spowoduje, zdaniem Jezusa, iż nie wykorzystają pobytu Mesjasza wśród siebie.

Mieszkańcy Niniwy, olbrzymiej a wspaniałej stolicy państwa assyryjskiego, która leżała na wschodnim brzegu rzeki Tygrys w Mezopotamii. Dzisiaj ruiny: Kujun-dżik i Nebi Junus (= prorok .Jonasz) daj wyobrażenie, czym było niegdyś to miasto, większym obszarem, niż sam Babilon. Prorok Jonasz w mieście Niniwie, które pod wpływem jego kazań odbyło pokutę (Jon 1 2 3 2nn 4 11 ), działał prawdopodobnie za panowania króla Asurdan(an)a r. 771-754.