Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Kto nie wchodzi do owczarni przez bramę, ale wdziera się inną drogą, ten jest złodziejem i rozbójnikiem.(J 10,1)
Przypowieść pierwsza (w. 1-5) opiera się na zwyczajach palestyńskich. W Palestynie owce cały dzień spędzają na pastwisku strzeżone przez pasterzy. Na noc zapędza się je do zagrody, otoczonej niskim murem z kamienia lub, żywopłotem z ciernistych krzewów. Jedyne wejście ("brama'), przez osobnego stróża przez całą noc, strzeżone, prowadzi do ogrodzenia, gdzie owce są strzeżone przed dzikimi zwierzętami. Nad ranem zjawia się pasterz, dobrze znany stróżowi, który go wpuszcza do wnętrza zagrody; pasterz woła swe owce po imieniu, a będąc im znany! głosem gromadzi swoje stado i wyprowadza je na pastwisko. - Oczywiście złodziej nie przez bramę pilnie strzeżoną, ale przez mur lub płot stara się wedrzeć do owczarni.
2 Kto jednak wchodzi przez bramę, jest pasterzem owiec.
Ores, probata –w ogóle trzoda mniejszych zwierząt: owiec, kóz. Ponieważ jednak owce wymagają szczególniejszej opieki pasterza w Piśmie Św owce są figurą i obrazem ludzi, którzy potrzebują i mają kierownika.
3 Temu otwiera odźwierny, a owce słuchają jego głosu; woła on swoje owce po imieniu i wyprowadza je.
Z owczarni – nacisk jest położony na: wszystkie swe, ponieważ w oborze mogą być także owce cudze
W okolicach Jerozolimy jeszcze na początku XX wieku w użyciu było około 50 imion dla owiec.
4 A kiedy wszystkie wyprowadzi, staje na ich czele, a owce postępują za nim, ponieważ głos jego znają. 5 Natomiast za obcym nie pójdą, lecz będą uciekać od niego, bo nie znają głosu obcych».
Jeszcze w XX wieku w Palestynie pasterz zawsze chodził przed trzodą owiec, nie zaś za nią (por Psalmy 22,2; 76,21; 77,52; 79,2)
6 Tę przypowieść opowiedział im Jezus, lecz oni nie pojęli znaczenia tego, co im mówił.
Znaczenie tej przypowieści jest jasne. Faryzeusze wyrzucający z bożnicy uzdrowionego ślepego (rozdział 9 a więc poprzedni, który z rozdziałem 10 jest ściśle skorelowany) są owymi złodziejami i bandytami, którzy wdzierają się do owczarni Bożej aby tylko rabować i niszczyć. Jezus jest prawowitym pasterzem za którym owa pokrzywdzona owieczka chętnie idzie.
7 Powtórnie więc powiedział do nich Jezus: «Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Ja jestem bramą owiec.
Jam jest bramą: Bramą prowadzącą do innych owieczek bożych
8 Wszyscy, którzy przyszli przede Mną, są złodziejami i rozbójnikami, a nie posłuchały ich owce.
Ilu ich przede mną przyszło – którzy nie przez bramę ale przez mur czy płot starają się wedrzeć do owiec. Oni to wstrzymują wiernych od królestwa niebieskiego. Przez „wszyscy” Jezus rozumie uczonych w Piśmie i faryzeuszy swego czasu, którzy – gdy On te słowa wymawia – są złodziejami i bandytami ponieważ tylko siebie szukają, pełni zdzierstwa i chciwości.
9 Ja jestem bramą. Jeżeli ktoś wejdzie przeze Mnie, będzie zbawiony - wejdzie i wyjdzie, i znajdzie paszę.
Jezus jest tez bramą przez którą wszyscy prawowici pasterze przychodzą – bez powołania ze strony Jezusa nikt nie może być prawowitym pasterzem.
Salvabitur, sodesetai –będzie bezpieczny, zbawiony (por 1 Kor 3, 11-15) – będzie znajdował się w owczarni Chrystusowej i będzie uczestnikiem obfitych łask.
„Będzie mógł wchodzić i wychodzić” – por Ks Liczb 27, 17 -Rzekł więc Mojżesz do Pana: 16 «O Panie, od którego zależy życie wszystkich istot, wyznacz do kierowania społecznością męża, 17 który by na jej czele wychodził i wracał, wyprowadzał ich i przyprowadzał, by społeczność Pana nie była jak stado bez pasterza». 18 Pan odpowiedział Mojżeszowi: «Weź Jozuego, syna Nuna, męża, w którym prawdziwie mieszka Duch, i włóż na niego swoje ręce.
10 Złodziej przychodzi tylko po to, aby kraść, zabijać i niszczyć. Ja przyszedłem po to, aby [owce] miały życie i miały je w obfitości.
Takimi byli dla ludu faryzeusze i uczeni – por. Mt 12,24 -Wówczas przyprowadzono Mu opętanego, który był niewidomy i niemy. Uzdrowił go, tak że niemy mógł mówić i widzieć. 23 A wszystkie tłumy pełne były podziwu i mówiły: «Czyż nie jest to Syn Dawida?» 24 Lecz faryzeusze, słysząc to, mówili: «On tylko przez Belzebuba, władcę złych duchów, wyrzuca złe duchy»., także Mt 15, 7-14 -Obłudnicy, dobrze powiedział o was prorok Izajasz:
8 Ten lud czci Mnie wargami,
lecz sercem swym daleko jest ode Mnie.
9 Ale czci mnie na próżno,
ucząc zasad podanych przez ludzi».
11 Ja jestem dobrym pasterzem. Dobry pasterz daje życie swoje za owce.
Już w Starym Zakonie prorocy zapowiadali Mesjasza jako pasterza por: Izajasz 40,11 -Podobnie jak pasterz pasie On swą trzodę,
gromadzi [ją] swoim ramieniem,
jagnięta nosi na swej piersi,
owce karmiące prowadzi łagodnie.; Ezechiel 43,23; 37,24; Zachariasz 13,7
12 Najemnik zaś i ten, kto nie jest pasterzem, którego owce nie są własnością, widząc nadchodzącego wilka, opuszcza owce i ucieka, a wilk je porywa i rozprasza;13 dlatego, że jest najemnikiem i nie zależy mu na owcach.
Najemnik ucieka bo jest najemnikiem i nie zależy mu na owcach – por. 2 Kor 11,13 -Ci fałszywi apostołowie to podstępni działacze, udający apostołów Chrystusa. 14 I nic dziwnego. Sam bowiem szatan podaje się za anioła światłości. 15 Nic przeto wielkiego, że i jego słudzy podszywają się pod sprawiedliwość. Ale skończą według swoich uczynków.; Fil 2,21 -bo wszyscy szukają własnego pożytku, a nie - Chrystusa Jezusa. 22 A wiecie, że on został wypróbowany: bo jak dziecko ojcu, tak on wraz ze mną służył Ewangelii., Tyt 1,11 -Jest bowiem wielu krnąbrnych, gadatliwych i zwodzicieli, zwłaszcza wśród obrzezanych: 11 trzeba im zamknąć usta, gdyż całe domy skłócają, nauczając, czego nie należy, dla nędznego zysku. 12 Powiedział jeden z nich, ich własny wieszcz: «Kreteńczycy zawsze kłamcy, złe bestie, brzuchy leniwe».
14 Ja jestem dobrym pasterzem i znam owce moje, a moje Mnie znają,
Chrystus jest dobrym pasterzom i wzorem dla wszystkich pasterzy; najemnikami są faryzeusze, którzy szukają siebie, a nie dobra ludu; wilkami są wszyscy ci, którzy nastają na dobra duchowe bliźnich (ich wiarę lub dobre obyczaje).
15 podobnie jak Mnie zna Ojciec, a Ja znam Ojca. Życie moje oddaję za owce.
Bóg Ojciec i Syn Boży najdoskonalej się poznają i rozumieją, bo mają tę samą naturę. Podobnie Chrystus i dusza wierna, złączona z Nim przez łaskę poświęcającą, jest w najściślejszym z Nim stosunku, tak jak latorośl w winnym szczepie (Jan 15 5 ).
16 Mam także inne owce, które nie są z tej owczarni. I te muszę przyprowadzić i będą słuchać głosu mego, i nastanie jedna owczarnia, jeden pasterz.
Owczarnia Boża był naród żydowski, z którego Chrystus pierwsze swe owieczki zebrał do owczarni swojej; - ale po za tą owczarnią jest jeszcze wiele innych narodów, które wprowadzić należy do Chrystusowej owczarni przez wiarę i łaskę.
Jezus nie zapowiada tutaj, że kiedyś wszyscy ludzie wejdą do Jego Kościoła (sprzeciwiałoby się to innym jego przepowiedniom Mt 13,25 – 47; 24, 37; Łk 17, 26; Rzy 11, 25-26), ale tylko to, że ten Jego Kościół będzie jeden, będzie powszechny dla wszystkich ludzi każdej narodowości, że pomiędzy Jego wiernymi pochodzącymi czy to z Żydów czy pogan nie będzie żadnej różnicy i że wszyscy ludzie zobowiązani są do niego należeć.
17 Dlatego miłuje Mnie Ojciec, bo Ja życie moje oddaję, aby je [potem] znów odzyskać. 18 Nikt Mi go nie zabiera, lecz Ja od siebie je oddaję. Mam moc je oddać i mam moc je znów odzyskać. Taki nakaz otrzymałem od mojego Ojca».
Jezus stwierdza tu zdecydowanie tą ważną okoliczność swojej męki: była ona dobrowolna, nieprzymuszona ani też nie została nałożona przez nieprzyjaciół.
Takie polecenie wziąłem od Ojca – aby być dobrym pasterzem, życie oddać za owce, a potem zmartwychwstać.
MATEUSZ 27, 50 – Chrystus jako Bóg – Człowiek nawet na krzyżu jest panem swojej śmierci; umiera kiedy chce nie z wyczerpania fizycznego ale dobrowolnie (oczywiście wyczerpany był skrajnie – o czym świadczy użyty podczas drogi krzyżowej czasownik ferro – dosłownie nieść. Jezus był w zasadzie niesiony przez Szymona Cyrenejczyka). Tego dowodem wg wielu ojców kościoła jest ów silny głos (voce magna; fone megale), który wydał przed skonaniem. Konający z wyczerpania – krzyczeć nie mogą. Ten nadzwyczajny fakt zwrócił nawet uwagę setnika (Mk 15, 39- Setnik zaś, który stał naprzeciw, widząc, że w ten sposób oddał ducha, rzekł: «Prawdziwie, ten człowiek był Synem Bożym – Tutaj jest ciekawy niuans. Otóż krytyka, nazywająca siebie naukową stoi na stanowisku, że najstarsze, najbliższe wydarzeniom dokumenty Nowego Testamentu byłyby bardziej powściągliwe, ale z upływem czasu rozdymałyby historię czyniąc ją coraz bardziej elokwentną, okrywając Jezusa znaczeniami, tytułami, szatami coraz pełniejszego blasku. Czyli od mniejszego do większego. Ale ten schemat w ogóle nie funkcjonuje, w wielu fragmentach Ewangelii, a także i tu w epizodzie z stojącym pod krzyżem setnikiem. U Marka (wg krytyki najstarszy) - Setnik zaś, który stał naprzeciw, widząc, że w ten sposób oddał ducha, rzekł: «Prawdziwie, ten człowiek był Synem Bożym; U Mateusza (drugi jeśli idzie o starożytność redakcji: Setnik zaś i jego ludzie, którzy odbywali straż przy Jezusie, widząc trzęsienie ziemi i to, co się działo, zlękli się bardzo i mówili: «Prawdziwie, Ten był Synem Bożym27,54; Łukasz będący najbardziej oddalony od wydarzeń podaje okrzyk setnika jako „Istotnie, człowiek ten był sprawiedliwy, 23,47. A zatem nie ma żadnej egzaltacji, żadnego wznoszenia się wzwyż. Jest zejście na ziemię i to bardzo: Od Syna Bożego do dikaios – sprawiedliwego. A to przecież wielka różnica!!! Być może setnik zbliżył się do pierwotnej wspólnoty, przekazał jej swoje wzruszające świadectwo, ale nie wstąpił do niej, aby stać się jej członkiem, nie doszedł do uznania w Ukrzyżowanym Syna Bożego, ograniczając się w końcu do uznania go sprawiedliwym. Łukasz, właśnie jako specjalista od pogan mógł o tym wiedzieć w odróżnieniu od Marka i Mateusza, toteż uszanował wybór Rzymianina, przyjaciela, ale nie brata w znaczeniu chrześcijańskim)
Jan 19, 30 - A skosztowawszy octu Jezus rzekł wykonało się. I skłoniwszy głowę oddał ducha.
Wykonało się – spełniła się ostatnia przepowiednia co do męki krzyżowej, spełniły się wszystkie proroctwa, Jezus dopełnił zadania Swojego życia, które Mu zlecił Ojciec, dopełnił odkupienia ludzkości - zatem nie pozostało Mu nic innego jak śmierć.
Skłonił głowę – dając przez to do zrozumienia, że chce umrzeć bo głowa opada umierającym dopiero po śmierci.
19 I znów nastąpiło rozdwojenie między Żydami z powodu tych słów. 20 Wielu spośród nich mówiło: «On jest opętany przez złego ducha i odchodzi od zmysłów. Czemu Go słuchacie?» 21 Inni mówili: «To nie są słowa opętanego. Czyż zły duch może otworzyć oczy niewidomym?»
Rozłam między Judejczykami – czyli między faryzeuszami i starszyzną żydowską, z której część nie mogąc znieść prawdy ucieka się znowu do najstraszliwszych obelg, ale nawet na części członków sanhedrynu cud otwarcia oczu ślepemu od urodzenia wywarł ogromne wrażenie.
Inne tematy w dziale Kultura
