1 W owym czasie wystąpił Jan Chrzciciel i głosił na Pustyni Judzkiej te słowa: 2 «Nawróćcie się, bo bliskie jest królestwo niebieskie».(Mt 3, 1-2)
W czasie gdy Jezus przebywał jeszcze w Nazarecie. t. j. w 15-tym roku współrządów Tyberiusza Cezara. W dolinie Jordanu (por. Łk 3 3 ), wówczas Araba, później el-Gor, między morzem Galilejskim a morzem Martwym. Do chrztu Janowego potrzebna była płynąca woda.
"Królestwo niebieskie" nie oznacza tu "nieba", jako siedziby świętych i miejsca szczęśliwości wiecznej, ale: królestwo duchowo-doczesne Mesjasza, zapowiedziane przez Daniela 2,44 (W czasach tych królów Bóg Nieba wzbudzi królestwo, które nigdy nie ulegnie zniszczeniu. Jego władza nie przejdzie na żaden inny naród. Zetrze i zniweczy ono wszystkie te królestwa, samo zaś będzie trwało na zawsze), jakim jest założony później przez Chrystusa Kościół.
3 Do niego to odnosi się słowo proroka Izajasza, gdy mówi:
Głos wołającego na pustyni:
Przygotujcie drogę Panu,
Dla Niego prostujcie ścieżki! (Mt 3,3)
Grecki czasownik metanoein (= pokutować, nawrócić się)mieści w sobie ideę przemiany wewnętrznej, zmiany orientacji i przyjęcie nowej postawy. Hebrajskim odpowiednikiem czasownikametanoein w wielu przypadkach jest słowo sub (: zawrócić, wrócić, powrócić), do Jahwe, do Przymierza. Słowa przybliżyło się bowiem królestwo niebieskie – są powodem dlaczego ma nastąpić owa głęboka wewnętrzna zmiana. Wyraz grecki eggidzo (sprawić, że coś jest blisko) wyraża myśl, że fakt nadejścia królestwa niebieskiego już zaistniał; jest ono możliwe do zrealizowania przez, nawrócenie, a nawet, istnieje konieczność jego realizacji.
W przepowiadaniu zatem Jana Chrzciciela, jako posłańca Bożego, pojawił się element nowy, a mianowicie zapowiedź, że Mesjasz już jest. Skończył się czas oczekiwania. Jan jest ostatnim z posłańców Bożych, którzy na tę chwilę ludzi przygotowywali. Celem zaś królestwo niebieskie. Zwrot: królestwo niebieskie (dosł. niebios - zdaniem wielu egzegetów, prawdopodobnie autentyczne wyrażenie Jezusa) – oznaczają królestwo, nadprzyrodzone.
A więc urzeczywistnienie się pełnej suwerenności i autorytetu Bożego tu na ziemi, których zaprzeczeniem jest grzech. Bóg jest królem wszechświata. Schodzi On do grzesznych ludzi i pragnie wśród nich zrealizować swoje zamiary czyli przywrócić harmonię między Stwórcą a stworzonymi na Swoje podobieństwo i obraz ludźmi. Królestwo Boże nie jest zatem rzeczywistością ani wyłącznie duchową, ponadczasową i niewidzialną ani wiszącą nad ludźmi groźbą jakiejś katastrofy kosmicznej, ale zbawczą interwencją Boga, do której zmierzała cala historia objawienia.
Tradycja chrześcijańska i Synoptycy identyfikują Jana Chrzciciela z tym, który według zapowiedzi anonimowego Pocieszyciela wygnańców babilońskich, zwanego Deutero-Izajaszem, głosił bliski koniec ich niewoli (Iz 40,3). Ale u Jana jest jeszcze głębsze i pełniejsze zrozumienie tej zbawczej interwencji. Przyjście Chrystusa to kres niewoli. Słowa proroka Izajasza tu są trochę zmienione: drogę dla Jahwe na: drogę Pana i ścieżki Bogu naszemu na: ścieżki Jego. Ze zmian tych wynika, iż w tekście ewangelicznym Podmiotem nie jest Jahwe, ale Chrystus (Kyrios). Cytat Ewangelisty, różni sie od tekstu hebrajskiego w tym, że wyraz na pustyni łączy z wersetem poprzednim, podczas gdy tekst hebrajski łączy go z następnymi: głos wola: - na pustyni przygotujcie... ( a u Mateusza: głos wołającego na pustyni:….Pierwsi chrześcijanie pochodzenia Żydowskiego czytając tekst Iz 40,3, widzieli w nim zapowiedź o wiele większego wydarzenia zbawczego niż powrót z niewoli babilońskiej
4 Sam zaś Jan nosił odzienie z sierści wielbłądziej i pas skórzany około bioder, a jego pokarmem była szarańcza i miód leśny.(Mt 3,4)
Ubiór Jana w opisie Mt jest bardzo podobny do stroju Proroków ST (por. Za 13, 4; 2 KrI 1, 8). Ewangelista celowo o nim mówi, bo przypomina strój EIiasza. Z postacią zaś Eliasza wiązały się zapowiedzi, iż poprzedzi on przyjście Mesjasza. Na Wschodzie ubodzy chwytają szarańczę, solą ją i po wysuszeniu, albo przypieczeniu jedzą.
5 Wówczas ciągnęły do niego Jerozolima oraz cała Judea i cała okolica nad Jordanem. (Mt 3, 5)
Słuchaczami Jana byli mieszkańcy Jerozolimy, Judei oraz okolic Jordanu. Ciekawe, że nie ma- natomiast żadnej wzmianki np. o słuchaczach z Galilei. Z tego faktu można wnosić, że ów duchowy niepokój u Żydów, związany z przekonaniem, iż nadszedł czas wypełnienia się proroctw starotestamentalnych i posłannictwa narodu, czego wyrazem był ruch qumrański i przepowiadanie Janowe, obejmował przeważnie mieszkańców Jerozolimy i okolicy, a zwłaszcza sfery kapłańskie, czyli ludzi bardziej obznajomionych z Pismem Św.
6 Przyjmowano od niego chrzest w rzece Jordan, wyznając przy tym swe grzechy.(Mt 3,6)
Chrzest Jana, od którego otrzymał nazwę Chrzciciela, miał wiele cech nowych, wówczas nieznanych. Nie był on tylko prostym obmyciem rytualnym Żydów (znanym już, ani też rodzajem licznych obmyć ceremonialnych, zaprowadzonych przez faryzeuszów (por. Mk 7,4 Łk 11,38 ), ale czymś zupełnie różnym. Przede wszystkim udzielał go sam św. Jan przez zanurzenie (por. Mt 3,16 Łk 1,9 grecki) i to nie w celu oczyszczenia z przewinień i wykroczeń przeciw prawu mojżeszowemu (rytualnych), ale w celu pokuty, na odpuszczenie grzechów, jak wyraźnie to stwierdza Pismo Św. (Mk 1,4 Dz 19,4). Przyjmujący ten chrzest żałowali za grzechy, wyznawali je (przynajmniej ogólnikowo), a ceremonią obmycia dawali swemu żalowi wyraz zewnętrzny, przez to przygotowywali się na odpuszczenie grzechów. Ponieważ dodatkowo chrzest ten przygotowywał pośrednio Żydów na przyjęcie Zbawiciela (Dz 19, 4 ), i odbywał się z polecenia Bożego (Jan 1, 33 ), posiadał wiele cech, wyróżniających go od obmyć starozakonnych. Różnił się jednak od chrztu Chrystusowego tym, że - jak sam św. Jan objaśniał - jego chrzest nie dawał łaski Ducha Św. sam przez się; Jan nie chrzcił ogniem miłości nadprzyrodzonej ani Duchem Św., jak to czynił Chrystus.
7A gdy widział, że przychodzi do chrztu wielu spośród faryzeuszów i saduceuszów, mówił im: «Plemię żmijowe, kto wam pokazał, jak uciec przed nadchodzącym gniewem?(Mt 3, 7)
Plemię Żmijowe... - Porównanie faryzeuszów i saduceuszów do tego rodzaju jadowitych gadów nawiązuje najprawdopodobniej nie tylko do ich legalizmu religijnego, ale do ich postawy religijnej, która zamiast prowadzić do Boga odwodziła od Niego, jak wąż z raju odwiódł pierwszych ludzi od posłuszeństwa wobec ich Stwórcy (Rdz 3, 1-7).
8 Wydajcie więc godny owoc nawrócenia, 9 a nie myślcie, że możecie sobie mówić: "Abrahama mamy za ojca", bo powiadam wam, że z tych kamieni może Bóg wzbudzić dzieci Abrahamowi.(Mt 3, 8-9)
W braku godnych potomków Abrahama według ducha Bóg może mu wzbudzić prawdziwych potomków, nawet z kamieni (por. Rzym 9,7-8), tj. z serc pogan, zatwardziałych nieraz, jak kamienie (por. Gal 3,7). Kamień bowiem jest tu symbolem niepłodności.
10 Już siekiera do korzenia drzew jest przyłożona. Każde więc drzewo, które nie wydaje dobrego owocu, będzie wycięte i w ogień wrzucone. 11 Ja was chrzczę wodą dla nawrócenia; lecz Ten, który idzie za mną, mocniejszy jest ode mnie; ja nie jestem godzien nosić Mu sandałów. On was chrzcić będzie Duchem Świętym i ogniem.
Tj. ogniem nadprzyrodzonej miłości Bożej, której źródłem i dawcą jest Duch Święty;- ogień jest tu symbolem łaski Ducha Św.
12 Ma On wiejadło w ręku i oczyści swój omłot: pszenicę zbierze do spichlerza, a plewy spali w ogniu nieugaszonym».(Mt 3, 12)
Klepisko w Palestynie jest okrągławą ubitą przestrzenią na otwartym polu, młócenie zaś polega na tym, że para osłów lub wołów depcze złożone na klepisku kłosy, ciągnąc za sobą rodzaj saneczek, podkutych ostrym żelazem. Wymłóconą masę podrzuca wieśniak wiejadłem -(rodzajem szufli drewnianej) w powietrze; ziarna opadają na ziemię, a plewy wiatr unosi. Mesjasz już się pojawił, a Jego nadejście jest momentem, do którego zmierzała historia zbawienia. Jego działanie obejmie wszystkich ludzi i wyrazi się w darze chrztu Duchem Świętym i ogniem, który oczyści i wewnętrznie przemieni człowieka dobrej woli.
13 Wtedy przyszedł Jezus z Galilei nad Jordan do Jana, żeby przyjąć chrzest od niego. 14 Lecz Jan powstrzymywał Go, mówiąc: «To ja potrzebuję chrztu od Ciebie, a Ty przychodzisz do mnie?» 15 Jezus mu odpowiedział: «Pozwól teraz, bo tak godzi się nam wypełnić wszystko, co sprawiedliwe». Wtedy Mu ustąpił. 16 A gdy Jezus został ochrzczony, natychmiast wyszedł z wody. A oto otworzyły Mu się niebiosa i ujrzał Ducha Bożego zstępującego jak gołębicę i przychodzącego na Niego. 17 A głos z nieba mówił: «Ten jest mój Syn umiłowany, w którym mam upodobanie».(Mt 3, 13-17)
Duch Boży objawiał się zwykle w Starym Zakonie pod postacią gwałtownego wichru, kruszącego skały, lub w postaci ognia wszystko pożerającego. Ale już Eliaszowi dał Bóg przeczuć cichość i łagodność swą w obrazie lekkiego wietrzyka (por. 3 Reg 19,9-14). Tutaj podobnie, Duch Boży spływa na Mesjasza łagodnie i cicho, jak łagodnie i cicho spada gołębica na ziemię.. W tym rozdziale są więc dwa obrazy Mesjasza; jeden jako rolnika z wiejadłem dla niewierzących i zatwardziałych, drugi zstępującej gołębicy dla dusz pobożnych i wybranych. Po raz pierwszy publicznie (wobec Jana Chrzciciela).
Ten jest mój Syn umiłowany, w którym mam upodobanie Ten jest Mój Syn jedyny przez Którego Jestem przebłagany (= pojednany z ludzkością). - Jest to pierwsze widzialne objawienie się ,całej Trójcy Świętej: Bóg Ojciec w glosie, Syn Boży w ciele ludzkim, Duch Św. pod symbolem cichego lotu gołębicy
LIT :
Brandstaetter R.: Jezus z Nazarethu W drodze Poznań 2006
Ricciotti G. Dawne dzieje Izraela Pax W-wa 1956
Szamot M., Apokalipsa czytana dzisiaj, WAM Kraków 2000
Messori V.: Opinie o Jezusie Wyd. M 2004 Kraków
Giuseppe Ricciotti „Życie Jezusa Chrystusa” „Dawne Dzieje Izraela” PAX
Messori V., Umęczon pod ponckim Piłatem? Wyd M Kraków 1996
Messori V., „Mówią, że zmartwychwstał” Wyd M Kraków 2004
Rops D.: Dzieje Chrystusa Pax Warszawa 1987
Flawiusz J.: Dzieje wojny żydowskiej przeciwko Rzymianom Armoryka Sandomierz 2008
Forstner D. OSP.: Świat symboliki chrześcijańskiej Pax Warszawa 1990
Szamot M.: Oto Ty Adamie WAM Kraków 2010
Thiede C. P. : Jezus człowiek czy Bóg KDC Warszawa 2006
Ks. Starowiejski M.: Apokryfy Nowego Testamentu KUL Lublin 1986
Schreiner J.: Teologia Starego Testamentu Pax Warszawa 1999
Messori V.: Opinie o Jezusie Wyd. M Kraków 1994
Galbiatti A., Piazza A.: Biblia Księga zamknięta? Pax Warszawa 1971
Gnilka J.: Teologia Nowego Testamentu Wyd M Kraków 2002
Ks. Filipiak M. : Jak rozumieć Pismo Święte, KUL, Lublin, 1982
Ks. Dąbrowski E.,: Pismo Święte Nowego Testamentu w 12 tomach, wstęp przekład z oryginału, komentarz, Pallotinum, W-wa, 1977, tom 2, 3, 4, 5
Rops D., :Dzieje Jezusa Chrystusa, PAX, W-wa, 1987
www.biblista.pl
Szczepański Wł., Nowy Testament, Cztery Ewangelie, Kraków, 1917
Inne tematy w dziale Kultura
