Mateusz: A nad głową Jego umieścili napis z podaniem winy: „To jest Jezus, król żydowski” (27,37).
Marek: Był tez napis z podaniem Jego winy, tak ułożony: „Król żydowski” (15,26)
Łukasz: Był także nad Nim napis w języku greckim, łacińskim, hebrajskim: „To jest król żydowski” (23,38).
Jan: Wypisał też Piłat tytuł winy i kazał go umieścić na krzyżu. A było napisane: „Jezus Nazarejczyk, król żydowski” Czwarty Ewangelista jest jedynym, który dodaje znaczące uzupełnienie: Ten napis czytało wielu Żydów, ponieważ miejsce, gdzie ukrzyżowano Jezusa, było blisko miasta. A było napisane w języku hebrajskim, łacińskim i greckim. Arcykapłani żydowscy mówili do Piłata: „Nie pisz: Król żydowski, ale, że On powiedział: Jestem królem żydowskim”. Odparł Piłat: „Com napisał, napisałem” (19,19-22).
Każdy z czterech Ewangelistów używa innej nazwy dla oznaczenia tabliczki z napisem. Mateusz stosuje grecki termin aitia, „powód”. Marek: epigrafe tes aitias, to znaczy „napis z podaniem winy”. Łukasz: epigrafe, „napis”. Jan: titlos to znaczy „tytuł”
Pierre Benoit pisze: „Słyszeliśmy podczas procesu: to właśnie ten powód, domniemane królewskie roszczenie Jezusa, przedstawili Żydzi Rzymianom, jakkolwiek nie o to im chodziło. Ich prawdziwym motywem oskarżenia nie był tytuł króla, lecz Chrystusa, Mesjasza, Syna Bożego – to one były nie do zniesienia.
Piłat rozumiał to doskonale, że oskarżenie jest tylko pretekstem, że nie chodzi tu o politycznego rewolucjonistę, jednak ustąpił. Po przyjęciu tej przyczyny wyroku, kazał ją napisać na tabliczce, była jedyną, jaką mógł wpisać do swoich archiwów i zakomunikować cesarzowi, że oskarżony nazywał siebie „królem żydowskim”. Gdyby, jako powód skazania napisał „Chrystus żydowski” - jak przecież chciałaby tradycja – wyrok śmierci zostałby przez Rzym uznany za bezprawny z wynikającymi z tego zarządzeniami obciążającymi prefekta.
W prawie rzymskim, każda kara – w szczególności ukrzyżowanie gdzie skazaniec był wystawiony na widok publiczny aż do zniszczenia zwłok, blisko murów – miała oprócz charakteru represji także funkcje odstraszającą, dla każdego, kto usiłowałby popełnić takie samo wykroczenia. Dlatego napis był obowiązkowy. W czasie pochodu tabliczka pomalowana na biało, z napisem w kolorze czerwonym lub czarnym, żeby był lepiej widoczny, był niesiona na piersi lub plecach skazańca albo przez żołnierza, który poprzedzał skazańca. Po postawieniu krzyża tabliczkę przybijano nad głową skazańca, nie pod jego stopami – zawsze w celu jej widzialności. Mateusz określa to epano: „nad” głową Jezusa: Marek i Łukasz za pomocą epigrafe, w którym epi oznacza „ponad” a Łukasz dodaje jeszcze ap'aut, czyli: „nad Nim”. Jan również używa owego „epi”.
Ale odnośnie do napisu umieszczonego na tabliczce „to jest król Żydowski” czy „To jest Jezus król żydowski” u Synoptyków, dowiadujemy się z tekstu pogańskiego pochodzącego z II wieku, że chrześcijański poddany wysłany na śmierć przez cesarza miał, jako „titulus” napisane: Hic Est Attalus christianus - to jest chrześcijanin Attalus. Przykłady starożytne potwierdzają zwięzłość i styl tego ewangelicznego titulus, który właśnie u Marka i Mateusza jest greckim równoważnikiem łacińskiego hic est, użytego dla nieznanego Attalusa: hic est Jesus, ten jest Jezusem.
Kolejnym potwierdzeniem historycznej wiarygodności tego, co przekazują Ewangelie w kwestii tabliczki, jest trójjęzyczność. Odnaleziono jedną z kamiennych tablic umieszczanych na Świątyni, która ostrzegała, aby nie-Żydzi nie przekraczali zarezerwowanej dla nich strefy pod groźbą kary śmierci. Ostrzeżenie to napisane było w trzech językach, o których mówi Jan: po hebrajsku (lub aramejsku), czyli w miejscowym języku, po łacinie, w języku administracji rzymskiej i po grecku, ponieważ w tym języku posługiwali się między sobą przedstawiciele różnych narodów.
Prawda historyczna przebija również w odpowiedzi Piłata na protesty arcykapłanów żydowskich: o gegrafa, gegrafa, com napisał, napisałem. Nie chodzi tu o złą wolę prokuratora (nawet, jeśli dobrze odpowiada charakterowi Prefekta), ale o prawną konieczność. Hiszpański biblista Sebastian Bartina podaje, że u Apulejusza znajduje się następujące zdanie: „Tabliczka prokonsula jest sentencją wyroku, która raz przeczytana nie może być powiększona ani pomniejszona nawet o jedną literę, ponieważ jaka została ogłoszona taka przedstawia się, jako instrument prawniczy prowincji” Nawet, zatem protesty największych miejscowych notabli nie mogły nakłonić prokuratora do zmiany powodu sentencji wyroku.
Inne znaczące kulisy (aczkolwiek zbędne) przytacza Shalom Ben Chorin, który pisze, że jeżeli napis na krzyżu przetłumaczymy na język hebrajski, odkryjemy, że przy pomocy pierwszych liter słów można by otrzymać aluzję, do tetragramu Bożego imienia, cztery spółgłoski Jahwe:, JHWH(…). Wroga Jezusowi klika protestuje przeciwko napisowi nie tylko, dlatego, że została tam proklamowana, choćby ironicznie, godność królewska Jezusa, ale również, dlatego, że jest z tym związana desakralizacja Bożego tetragramu.
Tłumaczenie J.N.R.J to oczywiście skrót od samowolnego Jesus Nazarenus Rex Judaeroum a jego początków należy szukać w apokryfie (dosyć istotnym, pochodzącym z Aleksandrii z około 125 r) zwanym „Listem Barnaby”, w którym nastąpiło pewnego rodzaju zafałszowanie 10 wersu Psalmu 95. W autentycznej wersji jest napisane „Mówcie wśród pogan: Pan jest królem”. Pseudo-Barnaba podaje natomiast taką wersję: „Pan króluje z drzewa”. Drzewa krzyża oczywiście w chrześcijańskiej interpretacji. Liczono na dołączenie kolejnego proroctwa, które urzeczywistniłoby się w Jezusie. Było to do tego stopnia rozpowszechnione, że weszło do liturgii. Jest to zdarzenie o tyle ciekawe, że może dać potwierdzenie, że to nie proroctwa tworzą opowiadania ewangeliczne, ale tym, co było uprzednie jest wstrząsające, nie do pojęcia wydarzenie. A sami wierzący często desperacko, poszukują potwierdzeń w starych Pismach, wynajdując znaczenia, o których wcześniej nie myślano.
Inne tematy w dziale Kultura
