95 lat temu 27.12 wybuchło Powstanie Wielkopolskie. Oswobodzono Poznań od Niemców. Po południu maszeruje przed Hotelem Bazar, pochód składający się z 12 000 dzieci. Ignacy Jan Paderewski wygłasza przemówienie owacyjnie odebrane przez Polaków. Niemieckie siły tracą morale widząc nastrój panujący w mieście, porozwieszane flagi polskie i alianckie. Sfrustrowany oficer niemiecki o nieznanym nazwisku otwiera ogień do tłumu. Obezwładniony przez polską młodzież zostaje zaprowadzony na policję.
Dyżurny delegat Rady Żołnierskiej i Robotniczej postanawia opanować sytuację mobilizując koszary aby spacyfikowały miasto. Niemieckie wojsko wsparte zostało przez niemiecką ludność wracająca z wiecu, który miał miejsce ze względu na przybycie Paderewskiego.
Cytując fragment komunikatu Narodowej Rady Ludowej,
Wczoraj po południu, na krótko przed czwartą, nadciągały do miasta z koszar na Jeżycach oddziały uzbrojonych żołnierzy niemieckich z 6 pułku grenadierów, w liczbie około 200, z oficerem na czele, śpiewając niemieckie pieśni, wtargnęli do gmachu Naczelnej Rady Ludowej, zrywając tamże sztandary angielskie, amerykański i francuski. W dalszym pochodzie przez św. Marcin, ul. Wiktorii, Berlińską i Plac Wilhelmowski czynili to samo, wdzierając się zwłaszcza na Berlińskiej do domów prywatnych i zrywając tamże z balkonów chorągwie koalicyjne i amerykańskie, i polskie, które deptano nogami. Prowokacyjne zachowanie się gwałtowników niemieckich zwabiło nie przygotowaną na napaść i prowokację ludność polską, która wyległa na ulice. Tymczasem żołnierze niemieccy dotarli do Banku Związku, tu zdarli i znieważyli sztandary angielskie i amerykańskie i tu padł pierwszy strzał do dyrektorów, który na szczęście chybił (...). Gdy mrok zapadał, rozpoczęli żołnierze niemieccy strzelaninę z kierunku Prezydium Policji. Niemcy ustawili tutaj dwa karabiny maszynowe i wśród ogólnego popłochu skonsternowanej ludności rozpoczęli ogień w kierunku ,,Bazaru", między innymi w okna, gdzie mieszka Paderewski, złożony niemocą po przebytej na okręcie hiszpance (...). Ze strony polskiej zrazu nie odpowiadano, usiłowano dojść do jakiegoś porozumienia i uniknąć rozlewu krwi. Gdy jednak strzały nie ustawały, gdy szereg osób odniosło rany, Straż Ludowa poczęła odpowiadać na strzały i zarządziła środki bezpieczeństwa mające chronić przechodniów (...)
Rozległy się okrzyki „Poznań jest niemieckim miastem”. Przed Bazarem ostrzelane zostały przez Niemców tłumy Polaków. Demolowane były lokale, zdzierane polskie flagi. Organizacji Straży Ludowej, Polską Organizację Wojskową przy wsparciu cywili udaje się rozbroić Niemców. W godzinach wieczornych Poznań zostaje całkowicie oswobodzony(nie licząc północnych i południowo-wschodnich obrzeży) . O godzinie 20:00 M. Paluch staje się przywódcą powstania wymierzonego w pruskiego zaborcę.
W zaledwie dwa dni działania powstańcze rozprzestrzeniają się po Wielkopolsce. Wielkopolanie wypędzają Niemców obejmując władzę we wszystkich powiatach i miastach. Do końca roku większość powiatów przejmują Polacy. W rękach niemieckich pozostały Leszno, Zbaszyń i Rawicz. Ziemie te zostały ostatecznie przekazane razem z Pomorskim Rządowi Polskiemu przez Radę Najwyższą.
30.12 odbywa się uroczysty pogrzeb ośmiu bohaterów Powstania Wielkopolskiego, którzy oddali swe życie za ojczyznę. Dwóch z nich staje się bohaterami narodowymi: Franciszek Ratajczak – robotnik z Westfalii, który był w Poznaniu przejazdem, który na wystrzały po mimo protestów rodziny pobiegł walczyć w pierwszych szeregach mówiąc najpierw ojczyzna potem rodzina”. Zginął koło poczty, na cześć jego imieniem nazwano ulicę. Drugi z bohaterów to Antoni Andrzejewski – członek Straży Ludowej, który odznaczał się wyjątkową odwagą i poświęceniem.
Powstanie zakończyło się 16.02 1919 roku. Podpisano rozejm w Trewirze. Powstanie Wielkopolskie było jednym z trzech powstań(Powstanie Wielkopolskie 1806, Powstanie Sejeńskie), które odniosły sukces. Było też pierwszym z tamtego okresu obok III Powstania Śląskiego, które skończyło się realizacją wszystkich założeń.
Po niżej zapraszam do posłuchania muzycznego hołdu Luxtorpedy.
Inne tematy w dziale Kultura
