O udarze mózgu, telemedycynie i zdrowiu Polaków

Prezentacje specjalistów, w ramach paneli dyskusyjnych z różnych dziedzin związanych z ochroną zdrowia można znaleźć na stronie kongres-zdrowiepolakow.pl. Narzędzia skonstruowane przez zespoły techników i medyków wspomagają pracę lekarzy. Opieka lekarska dzięki nowym metodom staje się dostępna  dla coraz większej ilości ludzi. W artykule tym omawiam niektóre problemy poruszone w czasie debat panelowych ukierunkowane na wykorzystanie  technologii cyfrowych i zdalnych metod wspomagających pracę lekarzy. W czasie debat zwrócono uwagę na konieczność przygotowania stosownych wniosków. W tym artykule podam również pewne propozycje, które mogą być wsparciem dla sugestii przedstawionych w czasie debat panelowych. W panelu „Innowacyjne podejście do chorób neurodegeneracyjnych i neuronaczyniowych [1]”  był m.in. wykład na temat udaru mózgu. Ten wykład był dla mnie bardzo ważny, gdyż byłem  opiekunem bliskiej mi osoby, która miała udar mózgu. Na zakończenie prezentacji autor tego wykładu przedstawił sugestie, które moim zdaniem są bardzo potrzebne i możliwe do realizacji. W Polsce każdego roku jest około 90 tysięcy nowych przypadków udaru mózgu, 1/3 z nich umiera a 1/3 wymaga stałej opieki. W leczeniu udaru mózgu istotny jest czas rozpoznania pierwszych objawów. Według profesora  B. Karaszewskiego, rozpoczęcie leczenia metodami, które obecnie mamy, o 20-30 minut wcześniej, może przynieść nieporównywalnie większe efekty niż opracowywanie nowych metod terapeutycznych. Nowoczesne technologie cyfrowe, w tym technologie wideo, stwarzają warunki do realizacji tego wniosku. Lekarz może wykorzystać wideo, zdiagnozować objawy udaru mózgu i zasugerować natychmiastowe działania, aby zminimalizować dalsze uszkodzenia mózgu.
 W dalszej części tego artykułu podam argumenty wspierające sugestię autora wykładu o udarze mózgu zatytułowanym „Choroby mózgowo-naczyniowe – postęp terapeutyczny [1]”.  Dla realizacji tego wniosku można utworzyć zdalne przychodnie medyczne. W obecnych warunkach zdalna pomoc medyczna jest możliwa dla osób mieszkających w trudno dostępnych miejscach i małych miejscowościach. Taka przychodnia mogłaby być wyposażona w odpowiedni sprzęt diagnostyczny. Na podstawie uzyskanych wyników lekarze wystawialiby odpowiednie recepty. Leki byłyby dostarczane pacjentowi za pomocą dronów.  Początkowo, przy niewielkim wysiłku, można by zrobić zdjęcia pacjentowi, pobrać próbki krwi i moczu oraz sprawdzić pracę serca za pomocą Holtera. Zdjęcia pacjenta lub poszczególnych części jego ciała, próbki krwi i moczu oraz holter mogłyby być przesyłane dronem do większych przychodni medycznych i stanowić podstawę do diagnozowania niektórych chorób, wystawiania recept i wysyłania leków dronem do odległej przychodni. Można rozważyć zastosowanie dronów do dostarczania defibrylatorów w celu ratowania życia pacjentów. Przykład zastosowania dronów w przypadku podejrzenia zatrzymania krążenia opisano w [2]. Do dostarczania defibrylatorów do miejsc, w których doszło do takiego przypadku, wykorzystywano drony. Dronami sterowali odpowiednio wyszkoleni piloci. Czas dostawy defibrylatorów był znacznie krótszy niż czas dotarcia karetek pogotowia. W testach uwzględniono warunki meteorologiczne, takie jak deszcz czy wiatr. Do zorganizowania zdalnych przychodni  w małych miejscowościach  w Polsce mogą być włączone Ochotnicze Straże Pożarne.
Aktualnie w Polsce opracowywane  są metody, które mogą być wykorzystywane w zdalnym diagnozowaniu pacjentów oraz w poradach na odległość. W czasie Kongresu Zdrowie Polaków 2022 w Światowym  Centrum Słuchu w Kajetanach omawiano takie  metody. Zespół Politechniki Gdańskiej [3] w ramach tematu „Uwierzytelnianie się, czyli sprawdzanie tożsamości pacjentów i personelu medycznego w telediagnostyce  i teleporadach" zaprezentował stosowne urządzenia i omówił niektóre zastosowania. Niektóre z takich urządzeń omówiono pod kątem ich wykorzystania do zdalnej identyfikacji pacjentów i lekarzy. Podstawą zdalnej  identyfikacji pacjentów i lekarzy  jest  metoda rozpoznawania twarzy, weryfikacja  głosu i analiza podpisu inteligentnym piórem.  
 Wymienione urządzenia i metody  włączone do systemu komputerowego mogą być zainstalowane w zdalnej przychodni.  Na przykład zaprezentowane  inteligentne pióro [3] może być wykorzystane do identyfikacji pacjenta oraz, poprzez analizę podpisu, do badania stopnia zaawansowania  np. choroby Parkinsona. W pracy [4] omawiany jest model zarządzania zdrowiem z wykorzystaniem technologii przetwarzania w „chmurze”. W modelu proponuje się m.in. wcześniejsze ostrzeganie przed udarem niedokrwiennym. W wielu krajach powstają kioski medyczne wyposażone w odpowiedni  sprzęt diagnostyczny  umożliwiający bezpośrednie skonsultowanie się z lekarzami podczas wideokonferencji. Przykład takiego kiosku podany jest na stronie : https://www.youtube.com/watch?v=0k5LX8mw6Sk .

Literatura  
1.    B. Karaszewski: Choroby mózgowo-naczyniowe – postęp terapeutyczny, Kongres Zdrowie Polaków 2022, https://www.youtube.com/watch?v=XalD5F0aqeE&t=23582s 
2.    S. Schierbeck et al.  Automated external defibrillators delivered by drones to patients with suspected out-of-hospital cardiac arrest ;  https://academic.oup.com/eurheartj/advance-article/doi/10.1093/eurheartj/ehab498/6358076   
3.    A.Czyżewski: Telediagnostyka i teleporady – potrzeba i możliwości techniczne w zakresie uwierzytelniania personelu medycznego i pacjentów. Kongres Zdrowie Polaków 2022.
4.    Yuying Yang et. al. :  Construction of a Health Management Model for Early Identification of Ischaemic Stroke in Cloud Computing. National Lirary of Medicine. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35360481/