Dallas, piątek, 22 listopada 1963 roku – Abraham Zapruder nie zdawał sobie sprawy, że ten krótki, bo zaledwie 26,6 sekundowy film zmieni jego życie i życie Amerykanów. Chciał tylko uwiecznić wizytę prezydenta, ale zamiast tego sfilmował jeden moment. To była chwila, która straumatyzowała Amerykę – zamach na prezydenta USA, Johna F. Kennedy`ego.
Film Zaprudera jest ikoną, szokującym dokumenten – i do dzisiaj jedynym z tajemniczych ujęć filmowych w historii świata. Nawet po 50 latach ciągle jest jedynym świadkiem sceny zamachu z bliska.
Zamach - Klatka po klatce
Krótko przed 12:30 kawalkada pojazdów z limuzyną Kennedy`ego zbliża się do zakrętu. Kamera Zaprudera najeżdża na czarny samochód. Nagle słychać – Pop!! Brzmi to jak odpalona raca.
Kadr 215 Kennedy znika na krótko zakryty przez znak drogowy.
Kadr 232 Kennedy jest już widoczny, nagle podnosi obydwa ramiona do góry – trafiony kulą, według przeprowadzonej później autopsji kula przeszyła od tyłu kark i wyszła przodem przez gardło.
Kadr 299 Jackie Kennedy pochyla się w stronę męża.
Kadr 313 Następny strzał rozstrzaskał czaszkę prezydenta.
Kadr 330 Raniony w głowę Kennedy osunął się.
Kadr 360 Jackie Kennedy w panice czołga się na bagażniku limuzyny.
Trwało niecałe pół minuty, gdy kawalkada zniknęła w podziemnym przejściu. Zapruder wiedział od razu co się stało – widziałem dokładnie moment rozerwania czaszki prezydenta, krew i wszystko wypłynęło na wierzch – płacząc zeznawał później przed komisją Warrena – krzyczałem –Zabili go! Zabili go!
Ale najpierw musiał wywołać film. Powstały 4 kopie. Dwie wysłano do Waszyngtonu, a dwie zostały u Zaprudera.
Zapruder sprzedał prawa do filmu magazynowi "Life" za 150.000 dolarów, na dzień dzisiejszy to jest więcej niż milion dolarów, ale pod pewnym warunkiem – bez pokazania kadru 313.
Od tego momentu zaczęła się odyseja filmu. Tydzień później magazyn opublikował 30 czarno-białych pojedynczych zdjęć, kolorowe ujęcia ukazały się w grudniu, w wydaniu specjalnym magazynu. Nie upubliczniono tylko obrazu 313. Do dzisiaj istnieją teorie, że ten cały film to perfekcyjnie sfałszowany przez CIA dokument. Zapruder zmarł na raka w 1970 roku i ewentualną tajemnicę zabrał ze sobą do grobu.
5 lat później telewizja Network ABC wyemitowała całą wersję filmu – pierwszy raz pokazano makabryczne sceny z zamachu. Film wywołał skandal i wcale nie chodziło tu o prawa autorskie, tylko szukano odpowiedzi na pytanie, gdzie leżą granice przyzwoitości.
Ciekawa była dalsza historia filmu i jego kopii. W kwietniu 1975 roku magazyn Live odsprzedał film spadkobiercom Zaprudera za symbolicznego dolara. Ci przekazali go do archiwum narodowego, jednak kopie zatrzymali u siebie. W 1991 reżyser Oliver Stone zapłacił 85.000 dolarów, aby móc zaprezentować ten film w swoim thrillerze „JFK” – jako argument „ dwóch strzelców”. W 1997 roku film znalazł się w posiadaniu rządu. Rodzina zażądała 18,5 miliona dolarów, jednak do ugody nie doszło. W rezultacie rodzina Zaprudera podarowała film i kopie muzeum Sixth Floor w Dallas. Przechowywany jest tam do dzisiaj pod numerem 1999.042.2000.
Na filmie kilka razy wyświetlana jest scena zamachu nagrana w różnych konfiguracjach
Na podstawie książki Davida R. Wrone: "The Zapruder Film: Reframing JFK's Assassination"
http://einestages.spiegel.de/s/tb/29734/abraham-zapruders-film-vom-attentat-auf-kennedy.html
Inne tematy w dziale Kultura
