Pojednanie ponad Grobami – Praca dla Pokoju

Niemiecki Związek Ludowy Opieki nad Grobami Wojennymi

Niemiecki Związek Ludowy Opieki nad Grobami Wojennymi jest organizacją humanitarną. Działając na zlecenie rządu federalnego Związek ten poświęca się zadaniom mającym na celu odnajdowanie niemieckich grobów wojennych za granicą, jak i ich utrzymanie oraz pielęgnację. W tym zakresie opiekuje się rodzinami ofiar wojennych, jest doradcą zarówno dla firm państwowych, jak i prywatnych, wspiera współpracę międzynarodową na płaszczyźnie opieki nad grobami wojennymi i organizuje spotkania młodych ludzi na cmentarzach wojennych.

Związek zrzesza dzisiaj 500 000 aktywnych członków i ofiarodawców jak też ponad milion ofiarodawców okazjonalnych i przyjaciół pracy Związku. Ok. 80 % działalności Związku finansowane jest ze składek i darów, jak i dochodów pochodzących z kwest ulicznych, które odbywają się co roku. Resztę pokrywają publiczne środki federalne oraz krajów związkowych.

Ta organizacja użyteczności publicznej została założona 16 grudnia 1919- z zaistniałej potrzeby. Ówczesny młody rząd państwowy nie był w stanie ze względów politycznych ani gospodarczych troszczyć się o groby poległych żołnierzy. Sprawie tej poświęcił się od tego momentu Związek, traktowany jako inicjatywa obywatelska realizowana przez cały naród. Do początku lat trzydziestych udało się mu zbudować wiele cmentarzy wojennych. Od roku 1933 kierownictwo Związku z własnej inicjatywy przyjęło narodowosocjalistyczną ideologię rządu Niemiec. Budowę cmentarzy dla żołnierzy poległych w czasie II wojny św. przejęło Biuro Wehrmachtu ds. Opieki nad Grobami.

Dopiero w roku 1946 Związek mógł wznowić swoją działalność humanitarną. W krótkim czasie udało się zbudować w Niemczech ponad 400 cmentarzy wojennych. W roku 1954 Rząd Federalny zlecił Związkowi odnalezienie, zabezpieczenie i pielęgnację grobów żołnierzy niemieckich poza granicami kraju.

W ramach bilateralnych porozumień Związek spełnia swoje zadania w Europie i Afryce Północnej. Pod jego opieką znajduje się obecnie 827 cmentarzy wojennych w 45 państwach, na których pochowano ok. 2,3 milionów poległych żołnierzy. Liczne zadania organizacji realizuje ponad 9 000 pracowników honorowych oraz 553 pracowników etatowych.

Po przełomie politycznym w Europie Wschodniej Związek mógł rozpocząć swoją działalność również w państwach dawnego Bloku Wschodniego, gdzie w czasie II wojny św. poległo ok. 3 milionów żołnierzy niemieckich, tj. dwa razy więcej niż pochowanych na cmentarzach wojennych na Zachodzie. Realizacja tego zadania stawia przed Związkiem ogromne trudności: wiele z setek tysięcy mogił bardzo trudno odnaleźć, są zniszczone, zabudowane bądź splądrowane. Mimo tego udało się w ostatnich latach odbudować lub zbudować ponad 300 cmentarzy z II wojny św. oraz 190 cmentarzy z I wojny św. w Europie Wschodniej, Środkowej i Południowej. Do tego zalicza są 52 centralne cmentarze zbiorowe. Ponad 30 cmentarzy znajduje się aktualnie w trakcie remontu. Ekshumowano ok. 628 000 szczątków żołnierzy niemieckich.

W celu długoterminowego zabezpieczenia swojej działalności w 2001r. Związek założył Fundację „Pamięć i Pokój”.

Zakładając i utrzymując te cmentarze Związek pragnie zachować pamięć o ofiarach wojny. Ogromne kwatery i cmentarze wojenne przypominają żyjącym o przeszłości i konfrontują ich ze skutkami wojen i przemocy.

W tym celu Związek organizuje m.in. wyjazdy na cmentarze wojenne, krajowe i międzynarodowe obozy młodzieżowe mające za zadanie opiekę nad cmentarzami wojennymi i prowadzi działalność informacyjną w szkołach i ośrodkach młodzieżowych. Hasłem przewodnim tego działania jest „Pojednanie ponad Grobami – Praca dla Pokoju”. Poza tym Związek utworzył przy 4 cmentarzach Młodzieżowe Ośrodki Spotkań, gdzie grupy młodzieży znajdują idealne warunki do pedagogicznych projektów pracy dla Pokoju.

Żołnierze Bundeswehry i rezerwiści wpierają Związek poprzez pracę na krajowych i zagranicznych cmentarzach wojennych, przy organizacji obozów młodzieżowych i uroczystościach upamiętniających jak też przy zbiórkach domowych i ulicznych.

Dzień Pamięci Narodowej, który corocznie w listopadzie organizowany jest przez Związek przy szerokim udziale najważniejszych instytucji politycznych, społecznych, jak również i społeczeństwa, jest dniem pamięci i nawoływania do Pokoju.

(Kassel, marzec 2010)