Jednym z bardzo ciekawych instrumentów muzycznych jest cytra. Jest to proste pudło rezonansowe ze strunami – strojonymi co pół tonu. W zasadzie wystarczy pukać w poszczególne druty, by wydobyć melodię.
Ten instrument był popularny w XVI wieku a jego dźwięk przypomina znaną nam gitarę akustyczną, lutnię, mandolinę oraz harfę – które słychać niemal jednocześnie.
Jedna z wielu wersji instrumentu. Pod strunami, z prawej strony, opis stroju poszczególnych strun, który ułatwia opanowanie instrumentu, foto ilustracyjne, http://malwinapaszek.pl/images/instrumenty/autoharp.jpg
Sam instrument może być prosty i składać się tylko ze strun wiolinowych, bardziej rozbudowane instrumenty posiadają dodatkowo zespół strun basowych a szczególnie rozbudowana cyfra posiada kilka strun wiolinowych oraz grot podobny do grotu gitary, z progami lub bez rogów oraz część akordową – czyli struny puste, strojone w określonym układzie.
Współczesne instrumenty są proste w wystroju, cytry elektryczne mają bardzo prostą konstrukcję, ale te sprzed lat bywają przepięknie zdobione, inkrustowane masą perłową, ze starannie dopracowanym rysunkiem.
W zasadzie jest to już instrument zapomniany, ale mimo wszystko są jeszcze mistrzowie gry na tym instrumencie, który był szczególnie popularny wśród górali alpejskich. W zasadzie wszystkie rodziny pochodzenia niemieckiego, rozsiane po całej Europie, korzystały z tego instrumentu wszędzie tam, gdzie osiadły w ramach poszukiwania nowej przestrzeni dla siebie.
Chciałbym zaproponować kilka wybranych utworów na cytrę, stąd będzie to materiał bardzo różnorodny…
https://youtu.be/8KKQDotECdg
Na tym filmie widać technikę gry na cytrze – prawy kciuk szarpie struny melodyczne, skracane na gryfie palcami lewej ręki, pozostałe palce ręki prawej pozwalają na uderzanie strun akordowych, co w istotny sposób ubogaca skalę możliwości wykonania utworu.
https://youtu.be/urr-q4w1jPU
Cytra z gitarą jest bardzo naturalnym połączeniem tych instrumentów. Szczególnie gitara wielogryfowa uzupełnia melodię graną na cytrze i nie ma znaczenia, czy jest to utwór z okresu popularności cytry (XVIII-XIX wiek), czy też jest to utwór współczesny.
https://youtu.be/ZZ_KT-WxSN0
Konstrukcja instrumentu nadaje szczególną barwę dźwięku, trudną do uzyskania instrumentami współczesnymi…
https://youtu.be/1jW6ZXCmJKk
Dla porównania, powszechnie znany walc w wykonaniu na cytrze.
https://youtu.be/R3XQ4YdFVq0
Cytra solo, cytra z towarzyszeniem innego instrumentu, zespół cytrystów… Okazuje się, że cytra może służyć jako instrument do wykonania muzyki towarzyskiej na typowych „party” nie tylko przy piwie…
https://youtu.be/acsnaLCTPSk
Zespół cytrystów może również koncertować w składzie popularnego zespołu muzycznego z towarzyszeniem orkiestry dętej oraz instrumentów smyczkowych, można przy tym i śpiewać i całkiem nieźle bawić się …
https://youtu.be/4ODO9eH0iWU
Cytra należy do instrumentów o niemal nieograniczonych możliwościach. Doskonale też nadaje się do wykonania muzyki jak najbardziej kościelnej. W tym materiale zakonnica prezentuje możliwość wykonania utworu Ave Maryja jako początkująca cytrzystka… Jej zdaniem na cytrze można grać nawet nie znając nut. Ułatwia to specjalnie opracowany diagram, który wskazuje kolejność i miejsce szarpania strun. Szczególnie cennym elementem tego filmu jest omówienie zasady gry na tym wspaniałym, chociaż zapomnianym instrumencie.
https://youtu.be/qMgkTXk09I4
El condor pasa – bardzo popularny przebój przełomu lat 70. i 80. XX w. w wykonaniu na cytrze w niczym nie ustępuje znanej wersji andyjskich górali…
https://youtu.be/Md9hJrkYMhs
Ponieważ jesteśmy w okresie Bożonarodzeniowym, kiedy jeszcze w wielu domach błyszczy swym pięknem tradycyjna choinka, zapraszam do wysłuchania kolędy „Cicha Noc” w wykonaniu na cytrze:
https://youtu.be/4Fn1PYVjgJY
Cytra jest także instrumentem koncertowym. Solista z towarzyszeniem orkiestry może również rozbawić publiczność do łez…
https://youtu.be/IjmU_J50xSo
Myślę, że przedstawiłem ten zapomniany instrument możliwie najpełniej i mam nadzieję, że jego możliwości są na tyle atrakcyjne, że znajdą się kolejni mistrzowie gry na cytrze, że nie pozostanie ona jedynie atrakcyjną ozdobą ściany...
Inne tematy w dziale Kultura
