My, naród!

Dawniej przejście między polskością a ruskością było płynne - im bardziej człowiek przemieszczał się na wschód, tym bardziej miejscowa ludność zaciągała po rusińsku. Więc w znaczeniu etnicznym, ludowym, kultura polska i rusińska się zazębiają i mieszają, bo sąsiadują ze sobą. Ale istotna polskość i rosyjskość, to kultura szlachty i tu różnice są diametralne, bo to całkiem inne cywilizacje. Nie może istnieć jakaś mieszanka tych kultur, bo cywilizacje się nie mieszają.

W dawnej Rzeczpospolitej naród był dwupiętrowy. Na niższym, etnicznym piętrze, byli Polacy, czyli Koroniarze, Litwini, Rusini, Tatarzy, Żydzi, a nawet Szkoci. Ale na wyższym piętrze, wszyscy oni byli Polakami, mogli pozostać etnicznymi Rusinami i być jednocześnie Polakami. Tak jak Szkot, Walijczyk czy Anglik, są Brytyjczykami.

Był jeden naród wyższego piętra - Panowie Bracia, Polacy - składający się z wielu grup etnicznych, czyli narodów niższego piętra. Dokładnie tak samo jest w Wielkiej Brytanii. Jest jeden naród wyższego piętra: Brytyjczycy - i kilka narodów piętra niższego: Anglicy, Szkoci, Walijczycy i Irlandczycy.

Naród, to nie jest tylko etniczność. Naród to przede wszystkim wspólna kultura i cywilizacja. Amerykanie to naród - ale składa się z wielu grup etnicznych - Anglików, Irlandczyków, Polaków, Włochów, Niemców, Meksykanów, Portorykańczyków etc. Szwajcarzy to naród. Ale składają się z kilku grup etnicznych: Niemców, Włochów i Francuzów. Niemcy czy Germanie, to naród, ale mieszkają w kilku państwach: RFN, Austria, Polska, Szwajcaria, Liechtenstein, USA. Więc naród to nie musi być obywatelstwo państwa, nie musi też być wspólnotą etniczną. Naród to wspólnota kulturowa, cywilizacyjna - może mieszkać w wielu państwach i składać się z wielu grup etnicznych.

Dawna Rzeczpospolita to była unia dwóch państw. Ale była państwem wielonarodowym, składającym się z wielu grup etnicznych, nie tylko Polaków i Litwinów. Ale wszystkie te grupy etniczne stanowiły jeden naród polityczny, to byli równi sobie Panowie Bracia, o unikalnej kulturze, będącej częścią cywilizacji łacińskiej. Ten naród to było jakieś 10% mieszkańców, bo reszta to były tylko odrębne grupy etniczne, nie będące wspólnotą kulturową i cywilizacyjną.

Polski szlachcic będący Rusinem różnił się od rosyjskiego bojara, który też mógł być Rusinem. Obaj należeli do tej samej grupy etnicznej, tego samego narodu niższego piętra, ale do innych narodów piętra wyższego - oni żyli w innych cywilizacjach i innych kulturach. Byli bardzo różni. Ale dwóch chłopów Rusinów, jeden mieszkający po stronie polskiej, drugi po rosyjskiej, to byli po prostu Rusini, nie mieli żadnego wyższego piętra, byli tacy sami.

No i to jest najważniejsze: naród jest wspólnotą polityczną, kulturową, cywilizacyjną, a nie etniczną. Pochodzenia etnicznego nie możemy zmienić, a naród możemy sobie wybrać. Najlepszym przykładem jest Józef Korzeniowski. Etnicznie był Polakiem, ale wybrał sobie bycie Brytyjczykiem i został Josephem Conradem.

Dzisiejszy naród polski dziedziczy kulturę, cywilizację, język, tradycje, religię, po dawnym narodzie polskim wyższego piętra, a nie po polskiej etniczności piętra niższego. Dziś wszyscy jesteśmy Panami Braćmi, jesteśmy Sarmatami, przedstawicielami cywilizacji łacińskiej. Wszyscy - w tym polscy Żydzi, Tatarzy czy Niemcy. Jest wielu znanych, sławnych i zasłużonych Polaków, którzy nie byli Polakami etnicznymi, ale nikt nie może im odmówić polskości. Podam kilka przykładów wybitnych Polaków wyższego piętra: poeta Julian Tuwim - Żyd, król Zygmunt III Waza - Szwed, kontradmirał Józef Unrug - Niemiec, księżna Maria Krystyna Habsburg - Austriaczka, król Stefan Batory - Węgier, podpułkownik Jerzy Guttry - Szkot, król Władysław Jagiełło - Litwin, pisarz Henryk Sienkiewicz - Tatar.

Grzegorz GPS Świderski

PS. Notki powiązane:

Lustro <- poprzednia notka

następna notka -> Najważniejsze fragmenty przemówienia Trumpa

Tagi: gps65, naród, Polska, Rzeczpospolita