Prawa to ta, u której duży palec u nogi jest po lewej...

       Z lewej do prawej pisze się w większości języków ukształtowanych na łacinie, czyli alfabecie łacińskim. Łacińskie pismo alfabetyczne pochodzi od greki. Początkowo kierunek pisma był od prawej ku lewej lub naprzemianległy. Od IV w. p.n.e. ustalił się kierunek od lewej ku prawej. Z prawej do lewej pisze się głównie po arabsku czy hebrajsku, a pismo arabskie wywodzi się z odmiany pisma aramejskiego. Wszystko są to bardzo stare systemy.

       Obie formy pisania wywodzą się z języków, w których pierwotnie pisano w stylu zwanym bustrofedonem - czyli w jednej linijce z prawa na lewo, a w drugiej odwrotnie, czyli tak jak wół pługiem robi bruzdy. Pierwotnie stronność pisma była pomieszana (pisano nawet spiralnie), ale potem zostało to wyparte przez pismo jednostronne. Bardziej naturalne pismo jest od lewej do prawej, bo pisząc prawą ręką, nie zasłaniamy tego, co napisaliśmy.

       Od góry do dołu pisze się tradycyjnie po japońsku i po chińsku - japoński system wywodzi się z chińskiego. Ale współcześnie w tych językach coraz częściej pisze się z lewa na prawo. Nie spotkałem się z pismem, w którym pisałoby się od dołu do góry. Jeśli ktoś to zna, to proszę o informację. W pismach, w których pisze się od prawej do lewej, albo z góry na dół występuje też sposób pisania mieszanego.

       Współcześnie powszechnie liczby pisze się od lewej do prawej nawet po japońsku, arabsku czy hebrajsku. W japońskim, w którym tradycyjnie pisze się z góry na dół, właśnie ze względu na liczby, publikacje naukowe pisze się od lewej do prawej. Z kolei po hebrajsku i arabsku liczby pisze się standardowo od lewej do prawej, ale wzory czy wyrażenia matematyczne zawierające tak napisane liczby składa się od prawej do lewej - tworzy to dziwaczną mieszankę.

       Współcześnie w każdej kulturze, niezależnie od kierunku pisma, wykres pokazujący wzrost (np. zysku) można w ogólności sprowadzić do kwadratu z przekątną z lewego dolnego rogu do prawego górnego. Czyli wzrost następuje od lewej do prawej. Wynika to z powszechnego przyjęcia układu współrzędnych przyjętego przez Kartezjusza. Jak to wyglądało przed Kartezjuszem, nie ustaliłem.

       Podobno wykryto prawidłowość, że malarze praworęczni częściej umieszczają ważne postacie swojego obrazu po prawej stronie, a leworęczni po lewej.

       W Anglii dama kroczy po lewej ręce gentlemana, a w Polsce po prawej. Są kraje, w których miejsce kobiety jest z przodu, ewentualnie z tyłu. Zwyczaj podawania prawej ręki pochodzi z czasów starożytnych, w których demonstrowano pustą prawicę (dla odróżnienia od takowej, w której ściskano sztylet, żeby w dogodnym momencie poderżnąć gardło interlokutorowi).

Grzegorz GPS Świderski

Panowie na prawo, panie na lewo… <- poprzednia notka

następna notka -> Lewo, prawo, prosto - jest wiele możliwości...

Tagi: #gps65, #prawa, #lewa, #stronność