Śladami starych fotografii
"Na męczeńskim szlaku stuletnich zmagań Narodu Polskiego o wolność i niepodległość – od Insurekcji Kościuszkowskiej aż po Czyn Legionowy Józefa Piłsudskiego i po ostatnie wojny o całość wskrzeszonej już Ojczyzny – snuje się złotą nicią zasłużony poczet Żydów, którzy pełni męstwa i poświęcenia brali udział we wspólnych walkach o wolność."
Udział Polaków w walkach legionowych przedstawiony został w kilku artykułach opublikowanych przez Forum Żydów Polskich, np. fzp.net.pl/rok-1918/zydzi-w-legionach-jozefa-pilsudskiego lub fzp.net.pl/rok-1918/zydzi-legionisci-1915-1916 .
Szerszej publiczności mniej znana jest działalność Związku Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski. Oto garść informacji na ten temat.
Zwieńczenie sztandaru Związku Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski
Fotografia ze zbiorów ŻIH: www.jewishinstitute.org.pl/pl/wystawy/obiekty/15,91.html
„ Związek Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski: żydowska organizacja kombatancka skupiająca byłych członków Legionów Piłsudskiego i Polskiej Organizacji Wojskowej. Działała w latach 1929-1939. Była silnie związana z rządami sanacji i miała charakter asymilatorski. Jej celem było, poza samopomocą, wspieranie zbliżenia polsko-żydowskiego. Na czele Związku stał Leon Bregman. Początkowo organizacja miała tylko trzy oddziały: w Warszawie, Lwowie i Stanisławowie. W 1933 roku weszła w skład Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny i od tej pory znacznie się rozbudowała. Tuż przed wojną miała 78 oddziałów i 6,7 tys. członków. Wydała kilka numerów pisma „Na Przełomie”. Związek prowadził też działalność wśród młodzieży, organizując obozy i kolonie letnie oraz wspierając żydowskie drużyny harcerskie. Pod koniec lat 30-tych Związek występował przeciwko nasilającemu się antysemityzmowi, odciął się od Obozu Zjednoczenia Narodowego, pomagał uchodźcom z Niemiec i wysiedlonym w obozie w Zbąszyniu.”
Za: www.sztetl.org.pl/pl/term/577,zwiazek-zydow-uczestnikow-walk-o-niepodleglosc-polski/
Za swojego nieoficjalnego patrona Związek obrał Berka Joselewicza - bohatera Insurekcji Kościuszkowskiej, oficera Legionów Polskich we Włoszech, oficera armii Księstwa Warszawskiego. Vide: pl.wikipedia.org/wiki/Berek_Joselewicz
Uroczyste poświęcenie sztandaru Związku Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski w Przemyślu 1934 (za:www.audiovis.nac.gov.pl/obraz/162016/).
"Na męczeńskim szlaku stuletnich zmagań Narodu Polskiego o wolność i niepodległość – od Insurekcji Kościuszkowskiej aż po Czyn Legionowy Józefa Piłsudskiego i po ostatnie wojny o całość wskrzeszonej już Ojczyzny – snuje się złotą nicią zasłużony poczet Żydów, którzy pełni męstwa i poświęcenia brali udział we wspólnych walkach o wolność. Z tej tradycji wyrosło też i obecne pokolenie, które wiarą ojców i węzłami uczucia silnie związane z żydostwem, uważało że najlepiej przysłuży się Ojczyźnie, a zarazem i swoim braciom, gdy przez pobratymstwo oręża z najlepszymi synami Polski wywalczy i dla Żydów prawo do lepszego jutra".
Źródło: „Jednodniówka Oddziału Białostockiego Związku Żydów – Uczestników Walk o Niepodległość Polski.” Cały numer Jednodniówki, w tym wspomnienia por. Eugeniusza Strelingera z walk o Lwów w 1919 r. można przeczytać tutaj: www.polona.pl/dlibra/doccontent2 . Autor pisze tam m.in.: „Duch, który panował w naszej rodzinie nakazywał nam trzem braciom jedną drogę – w najkrótszym czasie osiągnięcie oddziałów linjowych.”
Za: www.jewishinstitute.org.pl/pl/wystawy/obiekty/19,102.html
Zjazd Związku Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski. Apel poległych przed Wielką Synagogą przy placu Tłomackie 7 w Warszawie. Przemawia szef Głównego Urzędu Duszpasterskiego Mojżeszowego Rabin Baruch Steinberg (1933). Za: www.audiovis.nac.gov.pl/obraz/161980/h:337/
"Żydzi walczyli także w wojnie w obronie polskiej niepodległości w latach 1918-1921 i uzyskując odznaczenia, ale - nierzadko - oddając życie za Rzeczpospolitą. Przykładem może być porucznik 12. pułku piechoty ziemi wadowickiej Seweryn Jeschiwe poległy pod Lwowem, odznaczony orderem Virtuti Militari i Krzyżem Walecznych.” (Cytat za: www.wck.wadowice.pl/Artykul.182.0.html ) . Podporucznika Jeschiwe wspomina także m.in. dr Jerzy Pogonowski w „Bój o Lwów – z walk armii ochotniczej z 1920 roku”: „Kompanją 3-cią K. M. dowodził zacny żyd-Polak ppor. Seweryn Jeschiwe, znany z walk jeszcze w sprawie cieszyńskiej" (cytat za: www.irekw.internetdsl.pl/bojolwowpart4.html ).
Warto wspomnieć, iż ppor. Seweryn Jeschiwe walczył w tym samym pułku, w którym walczył także ojciec przyszłego Papieża-Polaka Jana Pawła II - Karol Wojtyła senior (Vide: pl.wikipedia.org/wiki/12_Pu%C5%82k_Piechoty_%28II_RP%29).
Więcej na ten temat: fzp.net.pl/historia/niechaj-polska-zna-jakich-synow-ma
Redakcja FŻP
Inne tematy w dziale Kultura
