70. rocznica śmierci Tuwima, - mistrz polskiego słowa

Do prostego człowieka

Julian Tuwim

Gdy znów do mu¬rów klaj¬strem świe¬żym

Przy¬le¬piać za¬czną ob¬wiesz¬cze¬nia,

Gdy “do lud¬no¬ści”, “do żoł¬nie¬rzy”

Na alarm czar¬ny druk ude¬rzy

I byle drab, i byle szcze¬niak

W od¬wiecz¬ne kłam¬stwo ich uwie¬rzy,

Że trze¬ba iść i z ar¬mat wa¬lić,

Mor¬do¬wać, gra¬bić, truć i pa¬lić;

Gdy za¬czną na ty¬sięcz¬ną mo¬dłę

Oj¬czy¬znę szar¬pać de¬kli¬na¬cją

I łu¬dzić ko¬lo¬ro¬wym go¬dłem,

I ju¬dzić “hi¬sto¬rycz¬ną ra¬cją”,

O pię¬dzi, chwa¬le i ru¬bie¬ży,

O oj¬cach, dzia¬dach i sztan¬da¬rach,

O bo¬ha¬te¬rach i ofia¬rach;

Gdy wyj¬dzie bi¬skup, pa¬stor, ra¬bin

Po¬bło¬go¬sła¬wić twój ka¬ra¬bin,

Bo mu sam Pan Bóg szep¬nął z nie¬ba,

Że za oj¬czy¬znę – bić się trze¬ba;

Kie¬dy roz¬ścier¬wi się, roz¬cha¬mi

Wrzask li¬ter pierw¬szych stron dzien¬ni¬ków,

A sta¬do dzi¬kich bab – kwia¬ta¬mi

Ob¬rzu¬cać za¬cznie “żoł¬nie¬rzy¬ków”. –

– O, przy¬ja¬cie¬lu nie¬uczo¬ny,

Mój bliź¬ni z tej czy in¬nej zie¬mi!

Wiedz, że na trwo¬gę biją w dzwo¬ny

Kró¬le z pa¬na¬mi brzu¬cha¬te¬mi;

Wiedz, że to buj¬da, gran¬da zwy¬kła,

Gdy ci wo¬ła¬ją: “Broń na ra¬mię!”,

Że im gdzieś naf¬ta z zie¬mi si¬kła

I ob¬ro¬dzi¬ła do¬la¬ra¬mi;

Że coś im w ban¬kach nie szty¬mu¬je,

Że gdzieś zwę¬szy¬li kasy peł¬ne

Lub upa¬trzy¬ły tłu¬ste szu¬je

Cło ja¬kieś grub¬sze na ba¬weł¬nę.

Rżnij ka¬ra¬bi¬nem w bruk uli¬cy!

Two¬ja jest krew, a ich jest naf¬ta!

I od sto¬li¬cy do sto¬li¬cy

Za¬wo¬łaj bro¬niąc swej krwa¬wi¬cy:

“Bu¬jać – to my, pa¬no¬wie szlach¬ta!”

Dzięki takim jak on ludzkość ma jeszcze teraźniejszość i przyszłość.

‘Wśród wszystkich spraw, którymi zajmują się poeci, ta jest może najpierwsza – współczucie. Czyli ból zadany komuś innemu przez los, nature, Boga, innego czlowieka’.

Julian Tuwim był obrazoburcą, rewolucjonistą, poetą reżimu, żydowskim mistykiem, który zwrócił się ku komunizmowi, by uciec przed antysemityzmem. Spojrzenie na burzliwe życie poety ujawnia wiele na temat najciemniejszej epoki w Polsce.

Julian Tuwim był pierwszym poetą, który pisał dla mas, ze swoimi skeczami kabaretowymi, humoreskami, satyrami i szmoncesami - utworami komicznymi zakorzenionymi i nawiązującymi do tradycji żydowskiej. Jego frazy niosły się echem po warszawskich ulicach. Pisał teksty dla teatru i libretta operowe, a także teksty do musicalowych przebojów swojej epoki oraz ścieżki dźwiękowe do filmów.

Brzechwa, Fredro, Tuwim: Najbardziej rozrywkowi pedagodzy w Polsce?

W ciągu ostatnich 300 lat w Polsce powstały jedne z najbardziej fascynujących dzieł literatury dziecięcej na świecie. Marek Kaźmierski, korzystając z nowych tłumaczeń wierszy Jana Brzechwy, Aleksandra Fredry i Juliana Tuwima, pokazuje, w jaki sposób mogą one pomóc nam przypomnieć sobie szczęśliwe chwile z własnego dzieciństwa i wiele nauczyć nowe pokolenie.

Dzieło to uczyniło Tuwima bardzo sławnym i zapewniło mu przyzwoity dochód. Choć uważał to za mniejsze przedsięwzięcie, nigdy nie udało mu się zrezygnować z kabaretu. Twierdził, że pracując trzy dni w miesiącu dla kabaretu, pozostałe 27 przeznaczał na pisanie wierszy.

Michał Głowiński, teoretyk literatury, zauważył, że "jest oczywiste, że w tym wierszu Tuwim utożsamia się zarówno z żebrakiem, jak i z poetą. Doskonale widać, jak kluczową rolę w jego twórczości odgrywała kwestia tożsamości narodowej. Tuwim zmagał się z nią przez całe życie".

Uzupełnienie tekstu. Polecam moje notki:

Julian Tuwim i moja babcia…

https://www.salon24.pl/u/eternity/1311825,julian-tuwim-i-moja-babcia

Julian Tuwim, jestem Polakiem, bo mi się tak podoba

https://www.salon24.pl/u/eternity/1264309,julian-tuwim-jestem-polakiem-bo-mi-sie-tak-podoba

"Kwiaty polskie" Julian Tuwim, wyk. Marek Wysocki

https://www.salon24.pl/u/eternity/1262334,kwiaty-polskie-julian-tuwim-wyk-marek-wysocki

Dlaczego Tuwim jest mało znany w świecie żydowskim?

https://www.salon24.pl/u/eternity/1264802,dlaczego-tuwim-jest-malo-znany-w-swiecie-zydowskim

Julian Tuwim, the master of the Polish word

https://instytutpolski.pl/newyork/2023/03/15/julian-tuwim-the-master-of-the-polish-word/

Polish Culture Institute New York

https://culture.pl/en/article/julian-tuwim-the-quirks-and-dark-secrets-of-a-polish-jewish-poet