https://culture.pl/pl/artykul/rysunek-satyryczny-zycie-po-zyciu
Kis24 będzie nowym wyzwaniem. Będą wspolczesne „Szpilki”, rysunki, ale i meny.
Historia:
"SZPILKI"
Zajmują osobne miejsce jako klasyka polskiej prasy satyrycznej. Choć nie ukrywały orientacji lewicowej, reprezentują chyba najdojrzalszy typ satyry. Zainicjowała ów tygodnik grupa lewicowych literatów i rysowników z Erykiem Lipińskim i Zenonem Wasilewskim na czele. Redagował "Szpilki" Zbigniew Mitzner. Powstały w 1936 roku. Zgromadziła się wokół nich grupa postępowych dziennikarzy związanych z PPS, a także wiele światłych sław pióra. Firmowały się nonkomformizmem politycznym, ich antyfaszyzm nie był równoznaczny - jak w "Musze" z antyniemieckością, lecz uderzał we wszystkie narodowe odmiany faszyzmu. Także w rodzimą. Tak, czy inaczej, "Szpilki" były jednyną w międzywojniu satyryczną gazetą opozycyjną.
Eryk Lipiński wspominał: Pierwszy numer "Szpilek" został skonfiskowany, pełno w nim było białych plam. W dalszych numerach zabroniono nam zostawiania pustych miejsc po konfiskatach, gdyż zorientowano się, że plamy te robią nam tylko reklamę.
Przez "Szpilki" przewinęły się takie gwiazdy, jak Stanisław Jerzy Lec, który publikował tu swoje "Myśli Nieuczesane", Leon Pasternak, Konstanty Ildefons Gałczyński, Janusz Minkiewicz i Światopełk Karpiński z dawnego "Cyrulika". Wreszcie dołączył Tuwim, który uczynił to z pobudek entuzjastycznych, deklarując, że honoraria zacznie brać, gdy pismo osiągnie 25 tysięcy egzemplarzy. Był blisko, gdyż numery z Tuwimem wychodziły w nakładzie aż 10 tys. egzemplarzy.
Wielu publicystów "Szpilek" nie przeżyło II wojny. Natomiast w 1945 roku wznowiono pismo , na którego łamach zjawiali się nawet poważni twórcy, jak Broniewski, Iwaszkiewicz, Sandauer, Różewicz, Borowski, czy Dobrowolski. Przez kilka lat wychodził "Kalendarz Szpilek", rodzaj antologii satyry. Wreszcie pismo organizowało konkursy w poszukiwaniu nowych talentów. Tylko w jednym konkursie w 1950 roku zaczęli Jerzy Flisak, Bruno Miecugow i Sławomir Mrożek.
Humor "Szpilek" był już zupełnie dojrzały i subtelny. Przykładowo w sierpniu 1960 roku ukazał się numer olimpijski, w którym m.in. ukazały się praktyczne rozmówki dla turystów polskich, którzy wyjeżdżali do Rzymu na olimpiadę. Zawierał on tak użyteczne zwroty, jak:
Odprawa celna Alla Dogana
Nie jadam nic poza kabanosami. Non mangio, nulla all`infouri dei kabanos
"Szarotki" psują się, więc wiozę kilka na zapas Le radio portatili "Szarotka" si
guastano con fafacilita cosi ne porto alcuno di riserwa
U lekarza Dal Medico
Przyszło mi na myśl, że może przyjmie pan kilo kabanosów? Ora che ci penso,
dottore, forse vorra accettare un chilo di kabanos
A poza tym:
To jest na sprzedaż Questo e in vendita
Do kabanosów A chi i kabanos
Pan nie wie, kto ja jestem! Lei non sa con chi ha da fare!
PO II WOJNIE...
Jako pierwszy reaktywował się w Lublinie "Stańczyk" (1944), następnie "Szpilki" (1945, w Łodzi). Dominowała satyra wojenna, uprawiana przez tak wytrawnych znawców, jak Lec, Zaruba czy Lipiński. W 1946 roku rekatywowano "Muchę". W 1953 roku "Szpilki" i "Mucha" zostały połączone. Najsłynniejsze kąciki satyryczne miał "Przekrój", oraz "Polityka".Przełomem w dziejach satyry był debiut w pierwszej połowie lat 70-tych młodych twórców, którzy występowali tak na łamach prasy satyrycznej, jak i w tygodnikach społeczno-kulturalnych, np. Andrzeja Dudzińskiego, Andrzeja Krauzego, Andrzeja Mleczkę.
Uważam, że otwarta wojna z kołtuństwem nic nie daje.
Lepiej zwalczać ich drwiną. Nawet jego poprzednik Bułhakow, który nieprzypadkowo swojemu szyderstwu nadawał zawsze ton wyrozumiałości, w ostatecznym rachunku odniósł nad kołtunami druzgocące zwycięstwo. Zapraszamy do zabawy.
Try to be Meraki, - means “to do something with soul, creativity, or love”
Nowości od blogera
Inne tematy w dziale Społeczeństwo
