Rabin Liron Ederi o Zelenskich, którzy są Żydami

Lokalny rabin rodziców Zelenskiego: Nie rozumieją, dlaczego chciał zostać prezydentem

W wywiadzie dla izraelskiej gazety rabin Liron Ederi daje rzadki wgląd w życie nieśmiałych wobec mediów rodziców żydowskiego prezydenta Ukrainy.

 Ich syn może co wieczór występować w telewizji, ale rodzice prezydenta Ukrainy Wołodymyra Żeleńskiego konsekwentnie odmawiają niezliczonych wywiadów na temat ich własnego życia.

Rabin z ich rodzinnego miasta Krywy Rih na wschodzie Ukrainy jest jednak o wiele bardziej chętny do rozmowy o Zelenskich, którzy są Żydami.

W tym tygodniu rabin Liron Ederi, wysłannik ruchu Chabad-Lubawicz w tym mieście, obszernie opowiedział ortodoksyjnej gazecie w Izraelu o swoich związkach z Ołeksandrem i Rymmą Zelenskimi, którzy, jak twierdzi rabin, pomogli mu w promowaniu co najmniej dwóch przedsięwzięć na rzecz społeczności żydowskiej wraz z ich synem, prezydentem.

Wywiad z rabinem pozwolił na rzadkie spojrzenie na życie niechętnych mediom rodziców Zelensky'ego, w obliczu intensywnego międzynarodowego zainteresowania jego osobą. Dla wielu osób prezydent Ukrainy jest bohaterem - niektórzy Żydzi nazywają go "współczesnym Machabeuszem" - ze względu na jego przemianę w przywódcę wojennego po inwazji Rosji na Ukrainę 24 lutego i wybuchu działań wojennych, w których zginęły tysiące ludzi.

Wywiad - który ukazał się w tym tygodniu w języku hebrajskim w czasopiśmie Ktifa, należącym do izraelskiej gazety Yated Ne'eman - może okazać się kontrowersyjny w kraju, gdzie antysemityzm jest powszechny i gdzie Zelenski przyrzekł, że nie będzie powielał korupcji i nepotyzmu poprzednich rządów.

Pamiętam, że kiedy jego syn został wybrany, pewnego dnia poskarżył mi się, pytając, dlaczego jego Wołodymyr robi to, co robi

Ederi opowiedział gazecie o jednym przypadku, w którym, jak twierdzi, ojciec prezydenta rzekomo pomógł zapobiec uchwaleniu ustawy zakazującej produkcji koszernego mięsa. (Podczas gdy w innych krajach Europy podejmowane są próby zakazania produkcji koszernego mięsa, na Ukrainie nie było o tym głośno).

"Co dobrego jest mieć prezydenta za syna, jeśli nie to?" powiedział Ederi.

Ederi opisał Ołeksandra Zelenskiego jako bardzo zaangażowanego członka społeczności żydowskiej w Krywy Rih, mieście znanym głównie z fabryk stali. Ojciec prezydenta opracował program zajęć komputerowych dla miejskiej szkoły żydowskiej, do której uczęszcza około 300 uczniów, powiedział Ederi. "Pracował nad nim godzinami, poprawiał i przepisywał" - powiedział Ederi.

Niedawno, jak powiedział Ederi, zaangażował Ołeksandra Zelenskiego w próby lobbowania swojego syna wokół strategii rabina dotyczącej skierowania większych funduszy rządowych do szkół żydowskich. Gdyby historia Żydów była wymaganym przedmiotem świeckim, fundusze państwowe mogłyby pokryć koszty studiów żydowskich, a nie tylko świeckich przedmiotów, takich jak matematyka i język angielski.

"Poprosiłem prof. Zelensky'ego o pomoc w promowaniu planu, w którym studia żydowskie byłyby częścią obowiązkowych przedmiotów w tych szkołach" - powiedział Ederi.

Jednak inwazja Rosji na Ukrainę sprawiła, że kwestia finansowania szkół została odłożona na później. Spowodowała również, że rodzice Zelensky'ego opuścili Kryvyi Rih, powiedział Ederi. Miasto liczące 700 tysięcy mieszkańców zostało w dużej mierze oszczędzone w pierwszej fazie wojny, ale oczekuje się, że będzie narażone na kolejne ataki, gdy walki przeniosą się na wschód i południe kraju.

"Wierzę, że po wojnie profesor Zelensky nadal będzie nam pomagał" - powiedział Ederi w rozmowie z Ktifą. "Nie wróci, żeby tu zamieszkać, będzie mieszkał w pobliżu swojego syna, synowej i dwóch wnuków, ale nasze relacje będą kontynuowane, jak Bóg da".

Oleksandr Zelensky przychodzi do synagogi często, ale nie regularnie, powiedział Ederi, i zorganizował dla swojego rabina spotkanie z synem wkrótce po tym, jak prezydent, były aktor i komik, został wybrany w 2019 roku.

Ederi opisał to spotkanie w szczegółach, mówiąc Ktifie, że Ołeksandr Zelensky zapytał rabina, czy chce się spotkać z prezydentem.

"Odpowiedziałem, że tak, czemu nie" - wspomina Ederi, dodając, że nie sądził, iż do spotkania rzeczywiście dojdzie. "Muszę przyznać, że serce trochę mi waliło. Znam dobrze rodziców. Ale prezesa nie znam tak dobrze. Przyjechałem na miejsce, [a] Zelensky spojrzał na mnie i zapytał: 'Tak, czego chcesz?'. Co mogłem powiedzieć? Powiedziałem prawdę: "Nie wiem, twój ojciec powiedział, że chcesz się ze mną spotkać". To było trochę dziwne. Ojciec jest dobrym człowiekiem, chciał mnie uhonorować, ale ja nie miałem nic konkretnego do omówienia z prezydentem".

Po wyborach "rodzice przeszli w tryb obronny" - mówi Ederi. "Nie chcieli być sławni. Nie rozumieli, dlaczego ich syn tego potrzebuje, co w niego wstąpiło. Chcieli mieć swój spokój. Spokojnego życia rodzinnego. To, że ich syn został prezydentem, było dla nich bardziej koszmarem niż marzeniem".

Zelensky często pisał w mediach społecznościowych o swojej miłości do rodziców. Inaczej podchodzi do swoich żydowskich korzeni, którym ani nie zaprzecza, ani często ich nie podkreśla. W jednej wymianie zdań typowej dla jego wytrawnego humoru w 2019 r. powiedział ankieterowi z Francji: "Fakt, że jestem Żydem, ledwo mieści się na 20 miejscu na mojej długiej liście wad". Powiedział również ankieterowi, że jego ojciec zabronił mu przyjęcia stypendium na studia w Izraelu po ukończeniu szkoły średniej.

Ederi jest jednym z prawie 200 rabinów kierujących gminami na Ukrainie w ramach chasydzkiego ruchu Chabad, który ma swoje korzenie w tym kraju. Od 2002 r. jest naczelnym rabinem Krywiego Rihu. W zeszłym roku jego gmina ogłosiła plan rozbudowy łaźni rytualnej, a w zeszłym miesiącu, w obliczu wojny, poświęciła nową Torę, jak podają niezależne od Chabadu media.

Źródło: The Time of Israel