Lepszy RYDZ niż nic

Od tej właśnie powszechności występowania lnianki (rydza) wywodzi się znane staropolskie powiedzenie: „lepszy rydz, niż nic”.

Warto wiedzieć, iż do połowy XX wieku większość olejów jadalnych w Polsce pochodziła z tłoczonych na zimno, charakterystycznych, rdzawych nasion lnianki. 
Przed około 60 laty ze sklepowych półek olej rydzowy został skutecznie wyparty przez olej rzepakowy (rzepak dawał dalece obfitsze plony), a później słonecznikowy i inne oleje jadalne.

Olej rydzowy jest  jednym z nielicznych olejów łatwo rozpoznawalnych po charakterystycznym zapachu i cebulowo-gorczycowym (lekko korzennym) smaku. Ma ciepłą, złocistą i  złocisto-zielonkawą barwę.

Kolejną ciekawą jego cechę stanowi wysoka trwałość, mimo dużej zawartości prozdrowotnych a zatem łatwo-utlenialnych kwasów tłuszczowych, wynikająca z naturalne bardzo wysokiej zawartości antyutleniaczy (z grupy tokoferoli, do których należy między innymi witamina E).

Skład kwasów tłuszczowych w tym oleju rydzowym jest bardzo korzystny dla naszej diety (kwasy nasycone zaledwie 10-11%, kwasynienasycone nawet do 90%; w tym: jednonienasycone - około 36% i wielonienasycone, znane jako Omega 3 - około 54%), a jedna łyżeczka dostarczyć może organizmowi niezbędną dzienna dawkę nienasyconych kwasów tłuszczowych obniżających poziom „złego” cholesterolu i  zapobiegających chorobom serca, układu krążenia (miażdżyce i inne) oraz problemom z nadwagą.

Wartość odżywcza 100ml oleju rydzowego to: energia 37 kJ/g (9 kcal/g),  białko 0g, węglowodany 0g, cholesterol 0mg, błonnik 0g, sód 0g, tłuszcz ogółem 93g (w tym kwasów: nienasyconych 7g, jednonienasyconych 32g, wielonienasyconych 54g).

Badania właściwości oleju rydzowego prowadzono w warszawskim Instytucie Żywności i Żywienia, zaś badania kliniczne dowiodły, że  poziom „złego cholesterolu u pacjentów, którym olej rydzowy podawano przez dwa tygodnie, spadł aż o 12 % !!!

Ze względu na lekko korzenny posmak znakomicie nadaje się do wszelkich warzywnych sałatek, surówek czy śledzi w oleju, a także  kasz i białego sera. Jego smak i aromat świetnie  harmonizuje ze wszelkimi potrawami, do których dodaje się drobno pokrojoną cebulę i czosnek.

To jednak o lniance i oleju rydzowym nie wszystko. Na olej łakomym okiem spogląda także branża… paliwowa
Specjaliści od paliw uważają, że lnianka może być alternatywą dla rzepaku, z dwóch zasadniczych powodów:
* stosunkowo niskich wymagań agrotechniczne, odporności na suszę i wymarzanie, szybkie dojrzewanie,
* wysokiego tzw. współczynnika zaolejenia (około 40%), gęstości i niskiej temperatury krzepnięcia.