Polska i USA podpisały kluczową umowę o rozwoju polskiego atomu

Sekretarz energii USA Dan Brouillette w Waszyngtonie i pełnomocnik rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej Piotr Naimski w Warszawie zawarli międzyrządową umowę o rozwoju Programu Polskiej Energetyki Jądrowej oraz cywilnego przemysłu jądrowego w Polsce.

Jak podkreślił Departament Energii (DoE), 30-letnia umowa, pierwsza tego typu, jest dowodem trwałości polsko-amerykańskich relacji w obszarze energii. Umowę podpisał dziś fizycznie sekretarz Brouillette, następnie będzie ona niezwłocznie przesłana do Polski i jeszcze w tym tygodniu zostanie podpisana przez ministra Naimskiego w Warszawie. Dzisiejsza ceremonia miała charakter wirtualny.

Podczas swojej wizyty w Warszawie, 6 lipca 2017 r., prezydent USA Donald Trump zadeklarował, że „Ameryka gotowa jest pomagać Polsce oraz innym narodom europejskim dywersyfikować dostawców energii, aby nigdy już nie byli zakładnikami jednego tylko dostawcy, który był monopolistą.” Ta umowa jest szansą na wzmacnianie strategicznego partnerstwa obu państw w dziedzinie energii, przyczynia się do dywersyfikacji źródeł energii i uniezależnienia Polski od dostawców wykorzystujących energię jako narzędzie w relacjach międzynarodowych.

Postanowienia umowy

Zgodnie z postanowieniami umowy, w ciągu 18 miesięcy Polska i USA przygotują wspólnie raport zawierający rezultaty prac przygotowawczych i projektowych wykonanych przez czołowe amerykańskie firmy sektora cywilnej energetyki jądrowej oraz propozycję struktury finansowania programu. Raport będzie podstawą dla długofalowego zaangażowania USA, a dla rządu Polski do podjęcia decyzji o wyborze partnera przy realizacji Polskiego Programu Energetyki Jądrowej.

W perspektywie wieloletniej, umowa definiuje obszary współpracy zarówno w ramach wsparcia zaangażowanych podmiotów gospodarczych, jak i działań na poziomie rządowym - poczynając od regulacji, badań, szkolenia kadr, poprzez rozwój łańcuchów dostaw, kampanie mające na celu wzrost świadomości społecznej, aż po współpracę przy projektach w energetyce jądrowej w Europie.

Polsko-amerykańska współpraca 

Sekretarz Brouillette podkreślił trwałe zainteresowanie amerykańskiego przemysłu zaangażowaniem w czystą, stabilną i bezpieczną energetykę jądrową dla Polski w kontekście wzmocnienia bezpieczeństwa energetycznego całego regionu. Minister Naimski podkreślił natomiast, że dla Polski ta umowa oznacza zarówno dostęp do czystej energii, jak i bezpieczeństwo dostaw, ale też szersze bezpieczeństwo geopolityczne, długofalowy rozwój gospodarczy i znaczący skok technologiczny. 

- Stany Zjednoczone Ameryki w pełni wspierają Polskę w jej dążeniu do zwiększania bezpieczeństwa, w wymiarze krajowym i regionalnym, oraz własnej demokratycznej suwerenności – podkreślił sekretarz Brouillette. - Administracja prezydenta Trumpa jest przekonana, że kluczem do bezpieczeństwa energetycznego jest dywersyfikacja źródeł i kierunków dostaw energii. Energetyka jądrowa zapewni Polsce czyste i stabilne dostawy energii elektrycznej oraz wzmocni dywersyfikację i bezpieczeństwo energetyczne kraju. Najbardziej zaawansowane rozwiązania w energetyce jądrowej muszą być elementem rozmów z naszymi sojusznikami w Europie i na świecie o tym jak zapewnić bezpieczeństwo energetyczne.”

Znaczenie umowy

Pełnomocnik Rządu do spraw Strategicznej Infrastruktury Energetycznej Piotr Naimski podkreślił, że dla Polski „ta umowa to nie tylko dostęp do czystej energii i bezpieczeństwo dostaw. Polska postrzega strategiczną współpracę z USA w szerszym kontekście. Chodzi o bezpieczeństwo geopolityczne, o warunki pozwalające na trwały wzrost gospodarczy i skok technologiczny, a także o stworzenie od podstaw całego sektora przemysłu w Polsce.” 

- Ta umowa jest kluczowa z kilku powodów. Nie tylko wzmacnia polsko-amerykańskie relacje, ale też pokazuje światu, że Ameryka wraca do globalnej gry w dziedzinie energetyki jądrowej z najbardziej zaawansowanymi technologiami. Energetyka jądrowa nigdy nie była bezpieczniejszym, bardziej konkurencyjnym cenowo i elastyczniejszym źródłem energii niż dziś. Jesteśmy gotowi dostarczyć naszym partnerom technologie i finansowanie tak by zagwarantować bezpieczeństwo energetyczne a przy tym ograniczyć zanieczyszczenie środowiska. – powiedziała amerykańska ambasador w Polsce, Georgette Mosbacher. 

Ambasador RP w USA, Piotr Wilczek podkreślił, że „Polska chce by USA były jej strategicznym partnerem w tym programie. Biorąc pod uwagę czas potrzebny do budowy, eksploatacji i bezpiecznego zakończenia cyklu życia nowoczesnych elektrowni jądrowych, to partnerstwo jest strategicznym wyborem na najbliższe 100 lat.”

Program Polskiej Energetyki Jądrowej 

Amerykański Departament Energii określił umowę jako „historyczną”. Dodatkowo, porozumienie określa obszary współpracy „na dekady w przód” - jak pisze DoE. Zarówno jeżeli chodzi o wsparcie „odpowiednich podmiotów gospodarczych”, jak i działań na poziomie rządowym - poczynając od regulacji, badań, szkolenia kadr, poprzez rozwój łańcuchów dostaw, kampanie mające na celu wzrost świadomości społecznej, aż po współpracę przy projektach w energetyce jądrowej w Europie. 

Projekt umowy został wcześniej notyfikowany na podstawie artykułu 103 Traktatu EURATOM, a Komisja Europejska nie wniosła do niego uwag. Umowa będzie podlegać zatwierdzeniu przez Radę Ministrów i wejdzie w życie po wymianie not dyplomatycznych pomiędzy Polską i USA. 

Zaktualizowany Program Polskiej Energetyki Jądrowej (PPEJ) zakłada budowę sześciu reaktorów jądrowych o łącznej mocy 6-9 GW. Pierwszy miałby ruszyć w 2033 r.

ja