PKN ORLEN inwestuje w wodór. Buduje punkty tankowania wodoru w Czechach

PKN ORLEN w 2021 r. uruchomi stacje tankowania wodorem na terenie Czech. Państwo dofinansowuje ich budowę w 85 proc.

Dotychczas PKN ORLEN posiadał dwa takie punkty ładowania dla pojazdów zasilanych wodorem na swoich niemieckich stacjach paliw „star-Grupa ORLEN”. Jeszcze w tym roku na dwóch czeskich stacjach Benzina – w Pradze i Litvinowie rozpocznie się budowa punktów tankowania wodoru. Kierowcy będą mogli z nich skorzystać w przyszłym roku.  

Wodór jest bezpieczny i przyjazny środowisku. Pozyskuje się go m.in. z gazu ziemnego i odnawialnych źródeł energii, ale także można go pozyskać z biomasy. Najprościej, ale i najrzadziej pozyskuje się go metodą elektrolizy (następuje rozkład wody na tlen i wodór). Wodór zaliczany jest do paliw niskoemisyjnych. Jedyne co wydobywa się z rury wydechowej pojazdu zasilanego tym gazem to para wodna. 

Wodór jako paliwo musi być o bardzo wysokiej czystości. Po oczyszczeniu może być stosowany jako paliwo w pojazdach elektrycznych, stanowiąc w niedalekiej przyszłości alternatywę dla tradycyjnych paliw kopalnych.

- Wodór to paliwo przyszłości, które będzie znajdować szerokie zastosowanie nie tylko w transporcie, ale również w energetyce. Już teraz intensyfikujemy prace nad rozwojem technologii wodorowych, tak by od 2022 roku zajmować silną pozycję konkurencyjną w tym segmencie. W pełnym wykorzystaniu szans rynkowych związanych z popularyzacją paliw alternatywnych wesprze nas także ogłoszone niedawno przystąpienie koncernu do Europejskiego Sojuszu na rzecz Czystego Wodoru – mówi prezes PKN ORLEN Daniel Obajtek.  

Napęd wodorowy w pojazdach może pomóc doprowadzić do realizacji unijnych celów środowiskowych, które zakładają, że do 2030 r. branża transportowa zminimalizuje emisje gazów cieplarnianych do atmosfery o 30 proc. (w porównaniu z wartościami z 2005 r.).

Wodorowe inwestycje PKN ORLEN

- Pojazdy napędzane wodorem to przyszłość motoryzacji, między innymi ze względu na krótki czas tankowania czy nieskomplikowany technicznie sposób magazynowania i przewożenia wodoru. Prowadzimy zaawansowane rozmowy z władzami Pragi, województwa środkowoczeskiego i usteckiego w sprawie jego wykorzystania w transporcie publicznym w Czechach. Jesteśmy też w stałym kontakcie z producentami samochodów napędzanych wodorem, co w przyszłości może zaowocować współpracą i ciekawymi projektami – mówi Tomasz Wiatrak, prezes UNIPETROL-u, czeskiej spółki z Grupy ORLEN.  

Grupa ORLEN rozwija przyjazną środowisku technologię wodorową. W zakładzie Anwil we Włocławku powstanie instalacja do produkcji wodoru do transportu. Podobny hub w powstanie również w rafinerii w Płocku.

Koncern rozpoczął też proces wyboru wykonawcy hubu wodorowego we Włocławku, który docelowo będzie mógł wytwarzać do 600 kg doczyszczonego wodoru na godzinę. W ramach inwestycji powstanie instalacja produkująca wodór w jakości paliwa transportowego, infrastruktura logistyczna, a także stacje tankowania. Paliwo, na pierwszym etapie dystrybucji, będzie przeznaczone przede wszystkim dla transportu publicznego i towarowego z możliwością zatankowania samochodów osobowych.

Koncern rozwija także technologie wodorowe w biorafinerii ORLEN Południe w Trzebini. Zgodnie z planem, produkcja wodoru w jakości paliwa transportowego ma rozpocząć się w 2021 roku.

- Transformacja energetyczna jest koniecznością, a my chcemy być jej liderem w Polsce i Europie Środkowej. Wyzwania związane z nią, w tym z globalnym trendem nowej mobilności zamierzamy wykorzystać również biznesowo. W kolejnych latach zainwestujemy ponad 25 mld zł w projekty, które umożliwią redukcję oddziaływania na środowisko i otwarcie na nowe modele biznesowe. Mamy konkretny plan działania. Będziemy m.in. rozwijać paliwa alternatywne i technologie niskoemisyjne. Bez wątpienia w przyszłości wodór będzie istotnym paliwem wykorzystywanym w transporcie, dlatego z determinacją intensyfikujemy prace w tym obszarze, także na naszych zagranicznych stacjach – mówi Daniel Obajtek.

Punkty tankowania wodoru 

Budowa stacji wodorowych w Czechach to już kolejne działanie Grupy ORLEN w kierunku rozwoju paliw alternatywnych. Do zbiorników aut wodór tankowany jest pod ciśnieniem 700 (wodór H70) lub 350 bar (H35), co powoduje konieczność budowy dedykowanych stacji. Koszt jednej stacji szacowany jest na 4 mln zł.

Punkty tankowania wodoru w pierwszej kolejności powstaną na stacjach paliw Benzina-Grupa ORLEN w Pradze (w dzielnicy Barrandov) i w Litvínovie. Będą one zaopatrywane w wodór wytwarzany podczas przerobu ropy naftowej w rafineriach UNIPETROL-u w Litvínovie i Kralupach nad Wełtawą. Budowę stacji tankowania na zlecenie UNIPETROL-u wykona Grupa Bonett – największy dostawca stacji paliw alternatywnych w Europie Środkowej i drugi co do wielkości sprzedawca sprężonego gazu ziemnego (CNG) w Czechach. Grupa działa na rynku czeskim, polskim i słowackim, koncentrując się na inwestycjach, prowadzeniu i dostawach stacji paliw alternatywnych.  

W Polsce brakuje regulacji dotyczących wodoru. W świetle prawa nie jest uznawany za paliwo, nie ma normy i nie może być sprzedawany na stacjach. Nie ma także przepisów dotyczących odbioru stacji z paliwem wodorowym. Mimo to zarówno PKN ORLEN, jak i PGNiG chcą zainwestować w takie stacje.

Brak wsparcia państwa dla wodoru

W Ministerstwie Klimatu trwają prace nad ustawą prawo wodorowe, która ma wdrażać założenia tworzonej strategii energetycznej. Uwzględni listę projektów wodorowych do 2030 roku.

- Dopóki nie powstaną stacje zapewniające dostęp do czystego wodoru, nie będzie szybkiego rozwoju technologii wodorowej w Polsce – uważa prof. Marek Brzeżański z Instytutu Pojazdów Samochodowych i Silników Spalinowych.

- Wodór musi być wdrażany ze wsparciem państwa poprzez system ulg i zachęt finansowych - powiedział Jacek Smyczyński, ekspert ds. wdrażania paliw alternatywnych PKN ORLEN, podczas spotkania Rady Programowej inicjatywy Wodór 2030. Jak dodał,  w Czechach, gdzie PKN ORLEN w 2021 r. uruchomi stacje tankowania wodorem, państwo dofinansowuje ich budowę w 85 procentach.

- W Polsce aktualnie brakuje podobnych mechanizmów wsparcia. Do połowy roku działał Fundusz Niskoemisyjnego Transportu, jednak za jego pośrednictwem nie udało się zbudować w Polsce stacji tankowania wodoru. W Polsce póki co powstaje finansowany przez PKN ORLEN hub wodorowy we Włocławku, który będzie w stanie produkować docelowo 600 kg wodoru na godzinę - dodał Smyczyński. 

Obecna cena wodoru, który można wykorzystać w ogniwach paliwowych z uwzględnieniem kosztu produkcji, transportu, dystrybucji i magazynowania, wynosi ok. 42 zł/kg. 

Wodór w komunikacji miejskiej

W Polsce planowana jest budowa stacji wodorowych głównie dla potrzeb tankowania wodoru do autobusów komunikacji miejskiej. Pierwsze aglomeracje, gdzie zostanie uruchomione tankowanie wodoru to Warszawa i Gdańsk. Inne miasta to Jastrzębie Zdrój, Łomża i Poznań.

W ubiegłym i na początku tego roku PKN ORLEN podpisał listy intencyjne o współpracy z Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolią, Krakowskim Holdingiem Komunalnym i Miejskim Przedsiębiorstwem Komunikacyjnym w Krakowie, a także Miastem Płock, będącymi potencjalnymi odbiorcami wodoru. Natomiast od grudnia 2019 r. PKN ORLEN wspólnie z Pesa Bydgoszcz realizuje projekt, który ma na celu opracowanie pojazdu szynowego zasilanego wodorem. Wszystkie inwestycje te wpisują się w ogłoszone przez koncern osiągnięcie neutralności emisyjnej w 2050 roku.

Wodór jest paliwem szczególnie popularnym w Stanach Zjednoczonych, Japonii i Niemczech. Pod koniec ubiegłego roku na świecie działały 432 stacje tankowania wodoru, z których 330 jest ogólnodostępnych. W Polsce program wodorowy ogłosiło PGNiG, które podobnie jak PKN ORLEN, przystąpiło do Sojuszu na rzecz Czystego Wodoru.

Program PGNiG obejmuje produkcję wodoru, w tym „zielonego wodoru” wykorzystującego odnawialne źródła energii, magazynowanie wodoru i jego dystrybucję, a także zastosowania w energetyce przemysłowej. Elementem programu jest także eksploatacja stacji tankowania pojazdów wodorem, która powstanie na warszawskiej Woli. PGNiG podpisało już umowę z konsorcjum polsko-brytyjskim na jej projekt i budowę. Stacja będzie wykorzystywana w celach badawczych - do rozwijania kompetencji wodorowych PGNiG.

ja