Znikające rzeki, czyli jak zlikwidować kopalnię?

   Dziś [6.12.2021] rano przeczytałam w portalu RMF24.pl {TUTAJ(link is external)}: "Z mapy Polski znikną cenne rzeki. Wrócą skażone i zanieczyszczą ujęcia wody pitnej?". Z artykułu pióra Przemka Błaszczyka dowiedziałam się, że:

  "Do 15 grudnia Zakłady Górniczo-Hutnicze „Bolesław” wstrzymają wypompowywanie wód z kopalni Olkusz-Pomorzany. Z tego też powodu około 95 proc. wody w Sztole i Białej przestanie płynąć. Ekolodzy przekonują, że region olkuski czeka katastrofa ekologiczna. „To nie byłaby tylko klęska ekologiczna, ekonomiczna i społeczna, ale również wizerunkowa Polski. To gorsza sprawa niż z likwidacją kopalni w Turowie” – alarmuje ekolog Stefan Piętka. (...) Kopalnię "Olkusz-Pomorzany" odwadniają trzy potężne pompownie - tłumaczy prezes Ochab. To one zrzucają wodę z kopalni do rzek podtrzymując ich istnienie wraz z całym bogatym ekosystem wzdłuż nich. (...) System odpompowywania wody z kopalni funkcjonował od 60 lat. Po zakończeniu wydobycia, a tym samym likwidacji zakładu, to się zmieni.

Do końca tego roku chcemy zakończyć likwidację wyrobisk podziemnych i około 15 grudnia przestaniemy pompować wody z kopalni - mówi prezes Ochab. Z tego też powodu około 95 proc. wody w Sztole i Białej niestety przestanie płynąć - dodaje. Przez lata rzeki niejako uzależniły się od wód z kopalni. (...) Jak podkreśla Stefan Piętka, ekosystem, który powstał przez lata wzdłuż rzek zasilanych wodami z kopalni, jest zagrożony. W okolicy rzek żyją sarny, jelenie, bobry. W samych wodach Sztoły m.in. pstrągi.

Ma się stać coś nieprawdopodobnego w skali światowej. Mają zostać zlikwidowane trzy rzeki zasilane z kopalni, i to wkrótce, bo na przełomie grudnia i stycznia. Rzeka Baba, Biała i Sztoła i około 15 km Białej Przemszy od Dąbrowy Górniczej do Jaworzna. To około 35-40 km wspaniałych rzek - mówi.

To rzeki o ogromnej wartości przyrodniczej, rekreacyjnej, społecznej i ekonomicznej - podkreśla i dodaje, że rzeka "Sztoła zaopatruje w wodę pośrednio, co najmniej pół miliona mieszkańców".

Na rzece Białej Przemszy są trzy małe elektrownie wodne, a Elektrownia Jaworzno pobiera z niej wodę do celów chłodniczych. (...) W obliczu bezprecedensowej katastrofy prof. Czop zaapelował do posłów, urzędników i prezesa ZGH "Bolesław" S.A. o zmianę sposobu likwidacji kopalni z uwzględnieniem odpowiednich działań ochronnych i kompensacyjnych, tak aby ocalić te rzeki i związane z nimi bogate ekosystemy oraz ochronić zagrożone ujęcia wód pitnych dla Jaworzna i Dąbrowy Górniczej.

Obecny plan likwidacji kopalń bez należytych działań zabezpieczających, tak jak w przypadku kopalni Turów - co zresztą rząd polski bardzo słusznie podnosi - może naprawdę spowodować katastrofę ekologiczną o ogromnym rozmiarze i kosztach - ucina profesor.

Naukowiec szacuje szkody w środowisku po planowanej likwidacji kopalni na 10 mld zł.".

  Przyczyną likwidacji kopalni jest wyczerpanie się złóż rud cynku. Ich wydobycie wstrzymano w końcu 2020 roku. Problem rzek nie jest jedynym związanym z wodą. Lej depresyjny wywołany przez odwadnianie kopalni to około 700 km2. Gdy pompy staną - poziom wód gruntowych na tym obszarze zacznie się podnosić. To spowoduje podtopienia. W portalu Olkusz nasze miasto {TUTAJ(link is external)} czytamy:

  "Gmina Olkusz negatywnie zaopiniowała przedstawiony Plan Ruchu Likwidacji Kopalni "Olkusz - Pomorzany", obawiając się konsekwencji, jakie mogą wystąpić w przyszłości - po kilku, a nawet kilkudziesięciu latach od wyłączenia pomp – tłumaczy Michał Latos, rzecznik prasowy Urzędu Miasta i Gminy w Olkuszu.

Z kolei wójt Klucz Norbert Bień mówi, że ta gmina zaakceptowała wspomniany plan, ale pod pewnymi warunkami, bo także tutaj liczą się ze skutkami wyłączenia kopalnianych pomp. W tej gminie, jak wynika z naukowych opracowań, m.in. prof. Jacka Motyki z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, możliwość wystąpienia podtopień obejmuje miejsca na terenie Chechła, Kwaśniowa Dolnego, Ryczówka, Rodak i część Klucz.".

  Jak więc widać, likwidacja kopalni nie jest prostą sprawą i może się okazać trudniejsza od jej zbudowania i uruchomienia. Dzisiejszą notkę dedykuję Czechom, TSUE oraz totalnej opozycji wzywającym do natychmiastowej likwidacji kopalni Turów. Ci ludzie po prostu nie wiedzą - o czym mówią.