Dzisiejsze doniesienia TVN i „Gazety Wyborczej”jeśli nie są przełomowe dla sprawy ustalania przyczyn katastrofy, to na pewno stanowią poważny krok w kierunku który jeszcze kilka miesięcy temu nie był brany przez mainstream pod uwagę, a był domeną tzw. oszołomów.
Poza faktem, że są to dość mocne (jak na profil obu redakcji oczywiście) publikacje, które DOPUSZCZAJĄ myśl, że nieprawidłowości mogą być po stronie ROSYJSKIEJ (nie taka prosta sprawa dla salonowych dziennikarzy, bo przeczy lansowanej wcześniej przez nich samych tezie o pojednaniu polsko-rosyjskim) – w mojej opinii (gdy zestawimy to z informacjami, których strona rosyjska NIE PRZEKAŻE stronie polskiej) rzucają światło na to, jak mogła wyglądać procedura ustalania podstaw prawnych do procesowania przyczyn katastrofy.
Czy w świetle dostępnych informacji i faktów proces mógł w skrócie wyglądać w sposób następujący?
10 kwietnia 2010
W dniu katastrofy (godzina nieznana) Premier Tusk rozmawia telefonicznie z Prezydentem Miedwiediewem oraz Premierem Putinem, którzy proponują wspólne prowadzenie dochodzenia. Cała treść komunikatu poniżej1)
Odbyła się rozmowa telefoniczna premiera Tuska z premierem Władimirem Putinem i prezydentem Dimitrijem Miedwiediewem.
Władimir Putin poinformował premiera Tuska, że dziś udaje się na miejsce katastrofy samolotu TU-154. Szefowie rządów Polski i Rosji spotkają się na miejscu tragedii. Prezydent Miedwiediew zapewnił, że śledztwo w sprawie przyczyn katastrofy w Smoleńsku będzie prowadzone wspólnie przez prokuratorów polskich i rosyjskich
To co zwraca uwagę, to fakt, że komunikat na stronie KPRM nie podaję kto był inicjatorem rozmowy, więc można podejrzewać (i wnioskować ze składu), że była to raczej strona rosyjska. Drugą rzeczą, która rzuca się w oczy (i potwierdza częściowo 1 wniosek), to fakt, że przy rozmowie nie było p.o. Prezydenta Bronisława Komorowskiego. A wiec to Rosjanie byli stroną posiadającą inicjatywę.
W opinii prawników (mec. Stefan Hambura, prof. Krystyny Pawłowicz) taka rozmowa może być podstawą do stwierdzenia zawarcia umowy ad hoc 6), ważnej w świetle prawa międzynarodowego choć nie podlegającej rygorom konwencji wiedeńskiej, która ma zastosowanie tylko do umów pisemnych.
10 kwietnia 2010 r.
Po godzinie 14.00 (niewiele ponad 5 godzin po katastrofie!) na lotnisku odbywa się przesłuchanie kontrolerów lotu Pawła Plusina i Wiktora Ryżenki. Przesłuchanie odbywa się bez obecności polskich prokuratorów.
Ujawnione 25 czerwca 2010 przez „Rzeczpospolitą” 2) sprzeczne zeznania kontrolerów (m.in. wyszło na jaw, że Ryżenkę przesłuchiwano dwa razy … w tym samym czasie) mogą wskazywać, że już wtedy Rosjanie zdali sobie sprawę, że popełniono nieprawidłowości przy naprowadzaniu samolotu.
W protokole przesłuchania, którego dokonywał A.A. Aleszyn, kontroler twierdzi, że przy odległości 1,1 km (co zostało poprawione na 1,5 km), tuż przed podaniem polskiej załodze komendy wzywającej do przerwania lądowania, widział Tu-154 na wskaźniku monitora. W drugim protokół, Ryżenko zeznał, że przy odległości 1,5 – 1,7 km– nie widział już samolotu na monitorze.2)
Być może już wtedy zaczęło się myślenie jak uniknąć oskarżeń o przyczynienie się do tragedii. W pierwszym kroku bardzo intensywnie zaczęto, więc propagować tezę o błędzie pilotów 5), choć nikt absolutnie nie mógł mieć pewności czy samolot np. nie spadł w wyniku awarii.
12 kwietnia 2010 r.
Polscy prokuratorzy występują o ponowne przesłuchanie kontrolerów (przy pierwszym przesłuchaniu nie byli obecni). 4), choć śledztwo i dochodzenie miało się odbywać wspólnie.
13 kwietnia 2010 r.
Płk. Edmund Klich dowiaduję się o procedowaniu wg tzw. konwencji chicagowskiej.
O tym, że badanie będzie prowadzone zgodnie z Konwencją chicagowską Edmund Klich formalnie dowiedział się podczas telekonferencji (z udziałem m.in. premiera Rosji Władimira Putina) 13 kwietnia od Tatiany Anodiny, szefowej Międzypaństwowego Komitetu Lotniczego (MAK).
Jest to o tyle zastanawiające, że konwencja dotyczy samolotów wyłącznie cywilnych, a nie wojskowych.
Konwencja o międzynarodowym lotnictwie cywilnym, podpisana w Chicago dnia 7 grudnia 1944
Artykuł 3
a) Niniejsza Konwencja stosuje się wyłącznie do cywilnych statków powietrznych, nie stosuje się zaś do statków powietrznych państwowych.
b) Statki powietrzne używane w służbie wojskowej, celnej i policyjnej uważa sięza statki powietrzne państwowe.
5 maja 2010 r.
Tusk informuje o wyborze konwencji chicagowskiej jako podstawie prawnej do dochodzenia. Jednocześnie określa lot z 10 kwietnia 2010 r. jako cywilny, ale wykonywany przez samolot wojskowy.7)
Konwencja chicagowska nie przewiduję jednak takie sytuacji, gdyż Art 3. pkt a. podkreśla, że dokument ten odnosi się WYŁĄCZNIE do statków CYWILNYCH.
Tusk informuję, że będą prowadzone dwa oddzielne dochodzenia.
Obecne problemy z dostępem do materiałów dowodowych są tego bezpośrednią pochodną.
6 maja 2010 r.
„Rzeczpospolita” ujawnia fakt istnienia pomiędzy MON Polski i Rosji z lipca 1993 r., które mogło być podstawą do wspólnego prowadzenia dochodzenia.
Porozumienie między Ministrem Obrony Narodowej Polski a Ministrem Obrony Rosji z 7 lipca 1993 r.
Artykuł 11
Wyjaśnienie incydentów lotniczych,awarii i katastrof spowodowanych przez polskie wojskowe statki powietrzne w przestrzeni powietrznej FR lub rosyjskie wojskowe statki powietrzne w przestrzeni powietrznej RP prowadzone będziewspólnieprzez właściwe organy polskie i rosyjskie”
***
Wszystko to nabiera nowego znaczenia w świetle ujawnionych przez TVN24 dokumentów 8). Fragmenty poniżej:
Lotnisko Siewiernyj należy do rosyjskiego Ministerstwa Obrony. Tak zeznał podpułkownik Paweł Plusnin, kontroler, który pracował w Smoleńsku 10 kwietnia. Ruchem lotniczym zawiadywali wtedy sami wojskowi. Mimo to, rosyjski MAK nie chce przekazać Polsce dokumentów lotniska i nagrań z wieży, twierdząc, że podczas lądowania polskiego samolotu prezydenckiego obowiązywały cywilne procedury. Taka koncepcja może zdjąć z kontrolerów współodpowiedzialność za katastrofę Tupolewa.
Bardzo pochopna decyzja Premiera Tuska o wyborze konwencji z 1944 r. dość poważnie im to ułatwia.
***
Czy Rosjanie (z pomocą MAK) będą się teraz bronić przed odpowiedzialnością, tłumacząc ze obie strony ustaliły, że skoro procedowanie odbywa się wg Konwencji Chicagowskiej, dotyczącej lotnictwa cywilnego tzn. że lot był cywilny a więc procedury cywilne?
Czy Rosjanie wiedząc o nieprawidłowościach na wieży już w dniu 10 kwietnia 2010 r. narzucili stronie polskiej takie rozwiązanie prawne?
Trudno orzec jednoznacznie, ale wszystko wskazuję na to, że Premier Tusk w pierwszych dniach po katastrofie – gdy decydowały się losy dochodzenia – był do tej sytuacji całkowicie nieprzygotowany.
Nieprzygotowany był również MON, który nie wiedział ilu akredytowanych można powołać w ramach konwencji chicagowskiej.5)
Edmund Klich powiedział także, że ze strony MON wysunięto propozycję, by przy komisji rosyjskiej powołano sześciu akredytowanych przedstawicieli strony polskiej, co jego zdaniem jest "niezgodne z Załącznikiem 13", który mówi wyraźnie o tylko jednym akredytowanym.
P.o. Prezydenta Bronisław Komorowski w ogóle nie brał udziału w całym procesie.
Rosjanie wydali się dużo bardziej gotowi.
1) http://www.kprm.gov.pl/centrum_prasowe/wydarzenia/id:4471/
2) http://www.rp.pl/artykul/499033_Sprzeczne_zeznania_kontrolera.html
3) http://bham.pl/aktualnosci/rozbil_sie_samolot_z_lechem_kaczynskim_na_pokladzie_nikt_nie_przezyl.html
4) http://www.rmf24.pl/raport-lech-kaczynski-nie-zyje-2/kaczynski-fakty/news-ponownie-przesluchano-kontrolerow-wiezy-lotow-w,nId,272288
5) http://lotniczapolska.pl/Edmund-Klich:-nie-wiadomo--co-mnie-obowiazywalo,13180
6) http://www.rp.pl/artykul/9133,538529-Pawlowicz--Umowa-jednak-byla.html
7) http://www.progressforpoland.com/artykul/tusk-o-sledztwie-w-sprawie-katastrofy-smolenskiej
8) http://www.tvn24.pl/0,1674784,0,1,rosyjscy-kontrolerzy-cywilni-czy-wojskowi,wiadomosc.html
9) http://www.rp.pl/artykul/2,472006_Zapomniana_umowa_z_Rosja_.html
Inne tematy w dziale Polityka
