Za moich czasów na lekcjach biologii już w podstawówce uczyliśmy się o cechach płciowych. Przypomnę w skrócie, bo już o tym pisałem: Pierwszorzędowe cechy płciowe to jajniki i jądra, drugorzędowe - to np. macica i genitalia, trzeciorzędowe - to np. biust, jabłko Adama, barwa głosu, owłosienie.
Minęło 50 lat i nauka poszła naprzód. Jestem jak wiecie na bieżąco z rozwojem nauki, ale nie śledzę zmian w podręcznikach szkolnych. Wiem, że zdefiniowano tymczasem czwartorzędowe cechy płciowe, ale nie wiem, czy jest o nich w podręcznikach . Psychologia tymczasem nieustannie prowadzi badania, gdzie jest granica między czwartorzędowymi cechami płciowymi a genderem. Niestety te badania nie mają charakteru naukowego, gdyż wtrącają się do nich politycy, a tylko nieliczni (prawdziwi) naukowcy mają odwagę ignorować polityków.
Aby badania na temat cech płciowych i gender skierować na ścieżki nauki, należy jasno i precyzyjnie zdefiniować podmiot i przedmiot tych badań:
Podmiotem badań pierwszo-, drugo- i trzeciorzędowych cech płciowych jest biologia. Czwartorzędowe cechy bada psychologia (ewolucyjna).
Przedmiotem badań biologów są cechy fizyczne. Przedmiotem badań psychologów są zachowania (behawior). Konieczne jest więc uściślenie przedmiotu badań psychologów, gdyż badania te koncentrują się na odróżnieniu zachowań specyficznych dla płci od zachowań tylko kojarzonych z płcią. Mówiąc językiem nauki chodzi o to, które cechy czwartorzędowe są częścią fenotypu, a które są tylko opisem jednej kultury. W tym celu należy ściśle zdefiniować te różne zbiory zachowań:
Czwartorzędowe cechy płciowe należy zdefiniować, jako zachowanie będące częścią fenotypu człowieka.
Pozostałe zachowania (będące opisem kultury) należy zdefiniować jako "piątorzędowe cechy płciowe", czyli te cechy, które potocznie nazywane są "genderem".
Podmiotem badań cech piątorzędowych powinno być kulturoznawstwo.
Naukowcy wyodrębnili już kilka cech ludzkiego behawioru, które należą do cech czwartorzędowych. Powinno się więc włączyć opis tych cech do nauczania w szkołach. Tam, gdzie nie ma przedmiotu "psychologia" należy opisać cechy płciowe w podręcznikach "przyrody", "nauki o człowieku", "biologii" czy jak tak nasza oświata nazywa ten przedmiot. Ważne jest to, żeby cechy pierwszo-, drugo-, trzecio- i czwartorzędowe były opisane razem w jednym miejscu, a cechy piątorzędowe opisane były w zupełnie innym podręczniku, np. w "wiedzy o społeczeństwie".
Cechy piątorzędowe (genderowe) można rozróżnić na zachowania naśladujące fenotyp płci przeciwnej oraz na zachowania oryginalne, które dana kultura stworzyła. Zauważmy, że zachowania oryginalne mogą być arbitralnie przypisane do dowolnej płci. Przykładem jest powściągliwość. U Arabów jest to gender żeński (prawdziwa kobieta nie płacze), u Europejczyków - męski (prawdziwy mężczyzna nie płacze). Jestem za tym, żeby takie zachowania oddzielić od piątorzędowych cech płciowych, aby było jasne, że nie są to cechy płciowe, ani nawet ich nie udają. Proponuję więc:
"Piątorzędowe cechy płciowe" - to z definicji cechy naśladujące cechy czwartorzędowe płci przeciwnej. Przykładowo, istnieją kultury, w których mężczyźni naśladują czasem kobiety - noszą niemowlę przy piersi, bujają je i podają im sztuczny sutek, z którego leci prawdziwe mleko. Innym przykładem są kobiety, które w więzieniach naśladują mężczyzn - udają, że przecwelają nielubiane więźniarki. Piątorzędowe cechy często motywowane są chęcią i prawem robienia tego, co robi płeć przeciwna.
"Szóstorzędowe cechy (genderowe)" - to cechy, które nie są cechami płciowymi, ale są kojarzone w danej kulturze, jako zachowania stosowne lub częste u danej płci. Jeszcze całkiem niedawno malowanie twarzy było u Białych żeńską cechą genderową, a u Czarnych Afrykanów i Indian głównie mężczyźni malowali twarze.
Podsumowanie:
1-rzędowe cechy płciowe - np. jajniki i jądra - cechy identyfikujące płeć
2-rzędowe cechy płciowe - np. genitalia - anatomia rozmnażania
3-rzędowe cechy płciowe - np. biust - pozostałe cechy anatomiczne
4-rzędowe cechy płciowe - np. metody poszukiwania partnera do rozmnażania, role w haremach - cechy behawioru (zachowania będące fenotypem płci)
5-rzędowe cechy płciowe - np. agresja kobiet, miłość lesbijska między mężczyznami - zachowania naśladujące behawior płci przeciwnej
6-rzędowe cechy genderowe (niepłciowe) - np. moda, środki wyrazu, role społeczne
Inne tematy w dziale Społeczeństwo
