Od dziecka z fascynacją śledzę postępy astronomii i Postępy Astronomii. W nrze 3-4 Uranii (wciąż nadrabiam wakacyjne zaległości) opisano odkrycie obiektów nowego typu, ale to nie jest banalny nowy rodzaj gwiazdy, ale raczej - galaktyki, a właściwie coś wielokrotnie od galaktyki większego. Nazwano go "orką" od angielskiego skrótu ORC - Odd Radio Circle. Jest to coś w rodzaju galaktycznej "mgławicy planetarnej", która od zwykłej takiej mgławicy różni się tym, że w swoim centrum, zamiast gwiazdy neutronowej, ma galaktykę. Wygląda więc tak, jakby cała galaktyka kiedyś wybuchła jak, jakaś galaktyczna supersupernowa.
Tego naprawdę się nie spodziewałem, że menażeria galaktyk jest wciąż otwarta na zupełnie nowe klasy obiektów. Na razie odkryto pięć orek. Nasuwa się pytanie, czy tego rodzaju "wybuch" galaktyki jest czymś normalnym. Czy większość galaktyk przechodzi przez stadium orki? Wydaje się oczywiste, że taka supersupernowa musi zniszczyć wszelkie życie w takiej galaktyce. Jaki odsetek galaktyk we Wszechświecie jest został wysterylizowany przez taki epizod. "Czy to sprawka centralnej czarnej dziury, wybuch aktywności gwiazdotwórczej, a może coś innego", efekt końcowy może być ten sam - zniszczenie wszelkiego życia w galaktyce. To odkrycie może znacząco wpłynąć na statystyki futurologów obliczających "prawdopodobieństwo" istnienia innych cywilizacji we Wszechświecie.
Od jakiegoś czasu astronomie coraz lepiej rozumieją, jakie mieliśmy szczęście, że żaden kataklizm nie dotknął naszego układu. Żaden błysk gamma czy inna katastrofa w rodzaju supernowej, zlania się gwiazd, dżetu z czarnej dziury... nie zniszczyła życia na Ziemi. Teraz przekonujemy się, że katastrofy mogą być o wiele większe - mogą przeorać wielkie obszary galaktyki.
Teraz będziemy czekać niecierpliwie na pierwsze modele takich galaktyk - na jakim etapie ewolucji galaktyka może wybuchnąć i zmienić się w orkę. Może orka powstaje tylko wtedy, kiedy dwie galaktyki łączą się w taki sposób, że ich centralne czarne dziury zlewają się w jedną? A może każda duża galaktyka ma szansę stać się orką pod wpływem zwyczajnego epizodu nasilenia aktywności gwiazdotwórczej, np. z powodu łączenia się z inną galaktyką? A może orki, tak jak supernowe, powstają na kilka zupełnie różnych sposobów.
Astronomia to najpiękniejsza nauka... a teraz nastąpi skok jakościowy - następca hubbla już pracuje
Inne tematy w dziale Technologie
