"Naczelną wartością jest dla nauczyciela dobro dziecka. Celem jego działalności profesjonalnej jest wspieranie dzieci we wszechstronnym rozwoju osobistym.
W pracy zawodowej nauczyciel kieruje się fundamentalnymi wartościami humanistycznymi zawartymi w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka ONZ, zwłaszcza godnością człowieka jako osoby, jego podmiotowością, autonomią i prawem do nieskrępowanego rozwoju.
Szczególną wartością jest dla nauczyciela godność zawodu nauczycielskiego rozumiana jako fundament zaufania i prestiżu środowiska zawodowego nauczycieli. Nauczyciel jest świadom, że każde naruszenie zasad etyki zawodowej podważa godność zawodową i może mieć negatywny wpływ nie tylko dla niego ale i dla całego środowiska.
Nauczyciel zdaje sobie sprawę, że jego osobista postawa wobec wartości życia społecznego, norm prawnych, moralnych i obyczajowych są nierozerwalnie związane z godnością jego zawodu, co sprawia, że jest on szczególnie odpowiedzialny za przestrzeganie zasad etycznych w życiu prywatnym".
etc.
Niestety, można znaleźć w różnych miejscach różne kodeksy etyki. Aby zebrać komplet, trzeba się nieźle naszukać, przykładowo, w pierwszym źródle brakowało aspektu dydaktycznego, ale znalazłem to w innym:
"Nauczyciel ma obowiązek przekazywania uczniom swojej wiedzy zgodnie z prawdą naukową i z własnym sumieniem".
etc.
Można też znaleźć sekciarskie lub branżowe kodeksy, które obowiązują tylko w ograniczonym kręgu szkół nietypowych, przykładowo:
"Nauczyciel stoi na straży realizacji chrześcijańskich wartości moralnych, uczy i wychowuje własną postawą i przykładem". (takie szkoły nie przyjmują dzieci ani nauczycieli niechrześcijańskich)
"Obowiązkiem nauczyciela jest umacnianie poczucia odpowiedzialności i dumy z przynależności do polskiego narodu oraz wychowywanie w duchu patriotyzmu i solidarności międzyludzkiej". (takie szkoły nie przyjmują dzieci ani nauczycieli z mniejszości narodowych).
Szkoda, że polscy prawnicy, politycy i urzędnicy są gorsi od przeciętnego Polaka - niestety, to zjawisko opisywał już Fedorowicz 50 lat temu - w Polsce awansują najtępsi, studia kończą głównie kujony i konformiści... A przecież niemal każdy z nas wie i rozumie, że istnieją pewne podstawy etyki nauczyciela, gdyż nauczyciel to nie zawód, ale powołanie. Każdy nauczyciel powinien, tak jak lekarz, składać jednakowe ślubowanie "jako nauczyciel". (Poza tym mógłby składać dodatkowe ślubowanie "jako nauczyciel szkoły należącej do Kościoła Chrześcijańskiego", albo "jako nauczyciel szkoły należącej do Sieci Szkół Tylko Dla Polaków").
Nie ma jednak w Polsce jednego kodeksu etyki dla wszystkich nauczycieli. Nawet psychologowie mają swój kodeks. Nawet seksuolodzy!
Przy okazji tej dyskusji pozwolę sobie więc zaapelować do nie wiadomo kogo (do Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego? do Naczelnej Izby Nauczycielskiej?): Napiszcie Kodeks Etyki Nauczyciela i wdróżcie go tak, jak wdrożony jest Kodeks Etyki Lekarskiej.
A teraz wracam do meritum - do podstaw etyki nauczyciela. Niestety, muszę ograniczyć się do wybranych aspektów, ponieważ nie ma kodeksu etyki nauczyciela. Skupimy się więc na tym, co najważniejsze - zacytuję raz jeszcze:
"Naczelną wartością jest dla nauczyciela dobro dziecka. Celem jego działalności profesjonalnej jest wspieranie dzieci we wszechstronnym rozwoju osobistym".
To jest coś, co z pewnością rozumie każdy nauczyciel i prawie każdy Polak. Na tym możemy bazować. Pamiętając więc o tej najwyższej wartości - dobru dziecka - zastanówmy się, czy dyrektorzy szkół są nauczycielami. A może dyrektorzy zobowiązują się potajemnie, w jakimś resortowym tajnym rytuale Sekty Biurokratów Polskich, do przestrzegania innego kodeksu:
"Naczelną wartością jest dla dyrektora szkoły dobro kuratorów i innych urzędników resortu oświaty. Celem jego działalności profesjonalnej jest egzekwowanie od nauczycieli i dzieci realizacji zaleceń biurokratów z resortu oświaty".
A teraz mam pytanie do każdego dyrektora szkoły - niech każdy z was odpowie sobie we własnym sumieniu: Czy w głębi duszy czujesz się nauczycielem, czy biurokratą?
"Nauczyciel jest świadom, że każde naruszenie zasad etyki zawodowej podważa godność zawodową i może mieć negatywny wpływ nie tylko dla niego ale i dla całego środowiska".
Co powinien zrobić nauczyciel, kiedy dyrektor szkoły każe mu wykonać zalecenie władz oświatowych, którego wykonanie zaszkodzi uczniom?
Inne tematy w dziale Społeczeństwo
