Światowy Dzień Głosu

– Głos to nie tylko fenomen mechaniczno-akustyczny, ale także przekaźnik nastroju i emocji. Zasady jego emisji są przedmiotem badań naukowych z zakresu laryngologii, foniatrii i audiologii, a także fizyki, akustyki, fonetyki, lingwistyki, psychologii. Głos – podobnie jak słuch – ma kluczowe znaczenie dla rozwoju współczesnego społeczeństwa opartego na wymianie informacji – mówi prof. Henryk Skarżyński, dyrektor Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu, konsultant krajowy w dziedzinie otorynolaryngologii.

Światowy Dzień Głosu, obchodzony corocznie 16 kwietnia, to międzynarodowe święto mające ma na celu promowanie wiedzy o właściwej higienie narządu głosu – kluczowe dla nauczycieli, aktorów, śpiewaków oraz wszystkich, którzy zawodowo używają tego narządu. W tym roku hasło przewodnie World Voice Day 2024 brzmi: „RESONATE. EDUCATE. CELEBRATE!”. Włączmy się aktywnie w obchody tego święta.

Jak dbać o zdrowie swojego głosu

Narząd głosotwórczy jest jak instrument dęty. Proces powstawania głosu zaczyna się w układzie oddechowym, gdzie wytwarza się strumień powietrza wydechowego o odpowiednim ciśnieniu. Trafia on do krtani, gdzie powstaje ton krtaniowy. Ostatecznie w przestrzeniach artykulacyjo-rezonansowych formuje się barwa głosu i tworzą głoski mowy. Wydobywanie głosu zgodne z prawami fizjologii oraz wymogami estetycznymi to sztuka niełatwa, aczkolwiek praktykowana przez osoby mogące pochwalić się zawodem śpiewaka, polityka, aktora, spikera czy nauczyciela.

Głos to jedno z najważniejszych narzędzi komunikacyjnych, a jego zaburzenia mogą niekorzystnie wpłynąć na wiele obszarów aktywności człowieka, obniżając jakość życia, nie tylko tego zawodowego. – Głos to narzędzie pracy, ale również istotny element osobowości każdego z nas i sposób na wyrażanie emocji. Zaburzenia głosu mogą pogarszać jakość życia, zdolność komunikacji oraz negatywnie wpływać na zdrowie psychiczne – podkreśla prof. Henryk Skarżyński.

Aby przez lata cieszyć się zdrowym głosem należy przestrzegać kilka prostych zasad: utrzymywać odpowiedni poziom nawodnienia, unikać nadmiernego hałasu, stosować prawidłową technikę mówienia i śpiewania oraz zdrową dietę unikając jedzenia, które może podrażniać gardło, jak bardzo kwaśne, pikantne czy gorące potrawy.

Symptomy, które powinny zaniepokoić

Problemy z głosem, takie jak chrypka czy przewlekłe zmęczenie głosowe, mogą być pierwszym sygnałem poważniejszych schorzeń. – Istnieje wiele czynników, które mogą powodować zaburzenia w emisji głosu i zmieniać jego brzmienie. Są to m.in. stres, siedzący tryb życia, przekrzykiwanie hałasu, który towarzyszy nam od rana do wieczora. Bardzo często mówimy, nie zastanawiając się nad tym, w jaki sposób wydobywa się głos. Tymczasem narząd głosotwórczy to wyjątkowo czuły instrument w ludzkim organizmie. Wiele osób, w szczególności profesjonalistów pracujących głosem na co dzień wymaga terapii, która wspiera ich, aby mogli w odpowiedni sposób zadbać o głos i korzystać z niego we właściwy sposób – wyjaśnia prof. Henryk Skarżyński.

Dlatego w pierwszej kolejności warto zwrócić uwagę na następujące objawy: chroniczna chrypka, trudności w połykaniu, zmiana tonu głosu niezwiązana z przeziębieniem, zmęczenie głosu podczas mówienia lub śpiewania oraz ból gardła lub krtani.

– Obecnie mamy dostęp do wielu terapii, które przywracają właściwe napięcie w obrębie traktu głosowego. Bardzo ważne jest jednak uświadomienie tego pacjentowi, a także zbudowanie z nim porozumienia i zaufania. O wynikach terapii decyduje jeszcze jeden ważny element – kontrola słuchowa. Bez tych wszystkich czynników terapia nie będzie skuteczna – podkreśla prof. Henryk Skarżyński.

Światowy Dzień Głosu – co roku od 25 lat

Światowy Dzień Głosu obchodzimy 16 kwietnia, a jego głównym celem jest zwiększenie świadomości społecznej na temat znaczenia głosu i zachowania czujności na problemy głosowe.

Obchody rozpoczęły się w Brazylii w 1999 roku jako Narodowy Dzień Głosu Brazylii. Był to wynik mieszanej inicjatywy lekarzy, logopedów i nauczycieli śpiewu, którzy należeli do dawnego stowarzyszenia „Sociedade Brasileira de Laringologia e Voz – SBLV” (Brazylijskie Towarzystwo Laryngologii i Głosu), pod przewodnictwem dr Nedio Steffena. W ślad za tą inicjatywą poszły inne kraje, takie jak Argentyna i Portugalia, a Narodowy Dzień Głosu Brazylii stał się Międzynarodowym Dniem Głosu. W Stanach Zjednoczonych Amerykańska Akademia Otolaryngologii – Chirurgii Głowy i Szyi oficjalnie uznała to święto w 2002 roku i w tym samym roku wydarzenie otrzymało nazwę „Światowego Dnia Głosu”.