Chcielibyśmy serdecznie zaprosić Państwa do debaty nad strategicznymi wyzwaniami rozwojowymi stojącymi przed Polską w najbliższych dekadach. Wyzwania tę są gigantyczne, a tymczasem stan naszego życia publicznego może budzić tylko przygnębienie. W takiej sytuacji nie wolno nam jednak ulec pokusie ucieczki w spokój życia prywatnego. Szybko bowiem ujawni się jego kruchość. W naszym wspólnym interesie leży podjęcie trudu odpowiedzialności za wspólne dobro, naszą Rzeczpospolitą. Jesteśmy głęboko przekonani, że podstawową powinnością stojącą dziś przed ludźmi , którym leży na sercu dobro Polski i kolejnych pokoleń Polek i Polaków jest stworzenie silnych ram przestrzeni politycznej, umożliwiających dyskusję o sprawach najwyższej wagi. Podtrzymanie tej kruchej więzi łączącej naszą wspólnotę polityczną jest nieodzownym warunkiem powodzenia wszelkich wysiłków modernizacyjnych.
Po dwudziestu latach budowy nowego porządku widzimy, jak niesłychanie trudnym zadaniem jest modernizacja i jak duże zasoby - elity, normy, instytucje - trzeba posiadać, by odnieść sukces. Jej naiwne, powierzchowne, imitacyjne rozumienie odpowiada w dużej mierze za irytująco dużą ilość błędów, które popełniliśmy, ale wynika też dość jasno z kosztów katastrof narodowych ostatnich 200 lat. Brakuje nam jednolitej i wolnej od mikromanii narracji narodowej, sprawnego aparatu i nowoczesnej kultury państwa, kapitałów finansowych i społecznych potrzebnych do inwestycji i budowy nowoczesnych instytucji, ale też po prostu tysięcy ludzi, których talenty lub życie straciliśmy w wyniku eksterminacji, emigracji, czy po prostu braku możliwości rozwoju.
W ciągu ostatnich siedemdziesięciu lat Polska przeszła przez trzy skumulowane w czasie wielkie kryzysy społeczne. Straszliwa wojna i przesunięci granic wiążące się z utratą terytorium historycznego i dwóch wielkich centrów kulturowych. Następnie, komunistyczna industrializacja i budowa nowego socjalistycznego narodu. Wreszcie gwałtowna deindustrializacja i chaotyczny kapitalizm bez kapitalistów. Każdy taki wstrząs skutkował Wielkim Zaburzeniem wartości społecznych – rozpadem ustalonych sposobów życia i modeli władzy, zerwaniem więzi społecznych, zużyciem zgromadzonych kapitałów zaufania. To zerwanie więzi nie jest przy tym jakimś złudzeniem wynikłym z nostalgii konserwatywnych intelektualistów, hipokryzji czy słabej pamięci. Można je obserwować w statystykach mierzących kondycję społeczną: emigracji, dzietności, przestępczości, uzależnieniach, rozwodach, gorszych wynikach edukacyjnych i zredukowanych możliwościach, czy wreszcie niskim poziomem zaufania.
Ponieważ jednak człowiek jest istotą społeczną, ostatecznie po zerwaniu następuje powolny proces odbudowy więzi - zawsze już jednak w innej, dostosowanej do nowej rzeczywistości postaci. Powoli też odbudowuje się, wyrastając z postkolonialnych i klientelistycznych ograniczeń, młoda narodowa elita. Polska potrzebuje dziś establishmentu, czyli ludzi godnych zaufania, którzy stają się liderami, ponieważ są pewni siebie i wysoce kompetentni w swoich dziedzinach.Mądre, cierpliwe budowanie sprawnych instytucji oraz ponowne zawiązanie rozerwanych więzów zaufania jest zadaniem stojącym dzisiaj przed nami. Zapraszamy zatem do Warszawy w dniach 4-8 maja 2011 r. wszystkich tych, dla których Polska jest naszym wspólnym wielkim projektem.
Jan Filip Staniłko
Instytut Sobieskiego
P.S. Salon24 jest patronem medialnym konferencji
Inne tematy w dziale Polityka
