Chopin na Smutek (5) – Nokturn nr 20 Cis-moll
Pamięci Marii i Lecha Kaczyńskich
Numer 20 powinien sygnalizować, że jest to ostatni z nokturnów, czyli napisany w okresie dojrzałości twórczej Chopina. W rzeczywistości było całkowicie odwrotnie. Chopin napisał go jeszcze w Polsce.
Latem 1830 roku Chopin przygotowywał się już do wyjazdu z Polski. Był mocno podekscytowany. Przeżywał też prawdziwą huśtawkę nastrojów. Do przyjaciela, Tytusa Wojciechowskiego, tak pisał: "Już mnie szały napadają mocniejsze jak zazwyczaj. — Jeszcze siedzę — nie mam dość siły do zdecydowania dnia, myślę, że wyjeżdżam po to, żebym na zawsze zapomniał o domu; myślę, że jadę umrzeć.”
Zaś dwa tygodnie później tak: "Pojadę, ale dokąd, kiedy jakoś nigdzie mnie nic nie ciągnie. W Warszawie jednakże siedzieć nie myślę …”
Zamiar jednak był taki, by po pobycie w Wiedniu udać się do Włoch, do Mediolanu.
Tymczasem jednak przygotowywał się do ostatniego występu w Warszawie. Próbował z orkiestrą koncert e-moll. Koncert ten był najbardziej oczekiwanym przez warszawiaków utworem.
Fałat - Kościół w Mikuszowicach
Chopin opuścił Warszawę 2 listopada. Przedtem wręczył swojej starszej siostrze Ludwice rękopis z utworem dla niej dedykowanym. Było to Lento con gran espressione.
Chociaż sam Chopin nigdy nie nazwał tej kompozycji nokturnem, wkrótce po opublikowaniu zaczął żyć właśnie jako Nokturn nr 20 cis-moll.
Publikacja nastąpiła dopiero w 1875 roku. Dlaczego nie wcześniej ?
Nie znamy powodów, dla których kompozytor nie chciał udostępnić tego utworu drukiem.
Chopin był surowy w ocenie swojej własnej twórczości. Wielu kompozycji nie opusował.
Tych, którym nie nadał numerów zakazał publikować a po jego śmierci spalić.
Julian Fontana, jego przyjaciel nie posłuchał go. Opublikował mazurki, walce, pieśni i inne. Większość z nich nie ustępuje niczym utworom zaakceptowanym do druku przez Chopina.
Fontana jednak również nie opublikował Lento con gran espressione.
Gierymski - Powiśle
Tak sobie myślę, że dla Fryderyka Chopina ten utwór był prywatnym, przeznaczonym tylko dla siostry. Może na to wskazywać dedykacja umieszczona w pierwszym wydaniu: „Dla mojej siostry Ludwiki zanim zacznie ćwiczyć mój drugi koncert”. W intencji Chopina było to więc preludium do ćwiczenia większego dzieła, jakim był koncert fortepianowy.
Trudno powiedzieć by forma Lento con gran espressione była typową dla nokturnu, chociaż nokturn nigdy nie miał sztywno określonej budowy. Pierwsze cztery takty mają jakby charakter wstępu. Temat rozpoczyna się w takcie piątym.
Pierwsze osiem taktów Nokturnu nr 20
Ale właśnie ten temat wraz z akompaniamentem lewej ręki tak mocno skojarzył się z nokturnami, że nic dziwnego w tym, że utwór stał się Nokturnem nr 20.
W drugiej części słychać echa tematu z koncertu f-moll, a można też dosłyszeć fragment chopinowskiej pieśni. I to być może również było powodem niepublikowania tego utworu. Dla Chopina to Lento … mogło nie być wystarczająco oryginalne.
Stało się zupełnie wystarczające dla potomnych. Nokturn nr 20 cis-moll stał się jednym z najbardziej znanych i lubianych nokturnów. W filmie Polańskiego ‘Pianista’ ten właśnie nokturn jest dwukrotnie grany, na początku i na końcu filmu.
W music boxie nagrania fortepianowe, tylko Sara Chang gra na skrzypcach, a Han Kim na klarnecie.
Norblin - Targ na Pradze
Inne tematy w dziale Kultura
