Zdobycie Mińska (1)

Zakończenie walk w Galicji Wschodniej pozwoliło na wzmocnienie Frontu Litewsko-Białoruskiego i rozpoczęcie przygotowań do operacji mającej na celu zdobycie Mińska Litewskiego.


     Zawczasu służby wywiadowcze Frontu Litewsko-Białoruskiego zebrały szczegółowe informacje o Armii Czerwonej, jej ugrupowaniu i liczebności. Znakomitym ułatwieniem dla strony polskiej było funkcjonowanie na obszarach kontrolowanych przez bolszewików struktur POW, zwłaszcza Komendy Naczelnej III POW w Kijowie, obejmującej swym oddziaływaniem między innymi obszar Białorusi. W Mińsku istniała komenda POW na Białoruś, z podporządkowanymi jej dwiema komendami miejscowymi w Mińsku i Bobrujsku oraz jedną komendą obwodową na powiat ihumeński.


     Wywiad POW na Białorusi, mimo nasilających się bolszewickich represji, przekazał w połowie lipca 1919 roku dokładne dane o dyslokacji wojsk bolszewickich ze szczególnym uwzględnieniem ugrupowania i liczebności sił 52. DS, broniącej podejść do Mińska. Duże znaczenie miały także informacje o stanie umocnień w rejonie miasta.


    Por. Wacław Denhoff-Czarnocki - szef  Oddziału Wywiadowczego Frontu, polecił  Komendzie POW w Mińsku rozpocząć  przygotowania do wystąpienia zbrojnego w momencie zbliżaniu się oddziałów polskich do  miasta.


    Polski plan operacji przewidywał dwuskrzydłowe okrążenie przeciwnika skoncentrowanego w rejonie Mińska. Główne natarcie – wzdłuż linii kolejowej Mołodeczno-Mińsk - prowadzić miała 2. DPLeg. gen. Roi, tworząca wraz z 1. Dywizją Wielkopolską gen. Filipa Dubiskiego Grupę Operacyjną gen. Konarzewskiego.  Działania pomocnicze z prawego skrzydła prowadzić miała Grupa gen. A. Mokrzeckiego  kierując się na Mir–Nieśwież oraz Słuck.  Z kolei  grupa płk. Aleksandra Boruszczaka miała pozorować forsowanie rzeki Uszy.


     W centrum nacierać miała grupa gen. Józefa Lasockiego posuwając się wzdłuż linii kolejowej Baranowicze–Mińsk.


     Działania wspierające na Polesiu prowadzić miała specjalnie utworzona grupa złożona w większości z kawalerii, podlegająca Frontowi Poleskiemu.


     Działania osłonowe prowadzić miała 1. DPLeg., której gen. Szeptycki  nakazał zabezpieczyć operacje południowej części frontu nacierającego na Mińsk przez bezwzględne utrzymanie Wilejki.


     Do natarcia na Mińsk gen. Szeptycki wyznaczył siły liczące około 12 tys. „bagnetów” i 2 tys. „szabel”.


     24 lipca 1919 roku grupa płk. Boruszczaka obsadziła linię rzeki Naczy, wiążąc znaczne siły bolszewików i odwracając ich uwagę od głównego kierunku polskiego natarcia.


    Generał Szeptycki rozkaz operacyjny uruchamiający ofensywę na Mińsk wydał 3 sierpnia 1919 roku, nakazując jej rozpoczęcie 5 sierpnia. Decyzję tę podjął po konsultacjach z Piłsudskim, który w tym celu przybył specjalnie do Lidy na stanowisko dowodzenia Frontu Litewsko-Białoruskiego.


     Naczelny Wódz WP przekazał także ogólne założenia co do prowadzenia przez Front Litewsko-Białoruski dalszych działań zaczepnych wyprowadzających te wojska na linię Berezyny.


     Planowana operacja na Mińsk wzbudziła duże zainteresowanie przedstawicieli obcych armii znajdujących się przy Wojsku Polskim. Obserwowali ją oficerowie angielscy, amerykańscy i francuscy.


     Na wieści o  mającej nastąpić ofensywie na Mińsk Rewolucyjna Rada Wojenna Frontu Zachodniego nakazała 4 sierpnia dowódcy 16. Armii Wasilijowi Pawłowiczowi Głagolewowi utrzymanie za wszelką cenę miasta.


     5 sierpnia 1919 roku do natarcia przystąpiły trzy grupy polskich wojsk.  2. DPLeg. , dowodzona ,  odwołaniu gen. Roi i wyznaczeniu go na dowódcę Okręgu Generalnego Kielce, przez ppłk. Ferdynanda Zarzyckiego,  w szybkim tempie posuwała się wzdłuż linii kolejowej Mołodeczno–Mińsk. Jej zadaniem było okrążenie Mińska od północnego wschodu i zajęcie miasta.


      W nocy z 7 na 8 sierpnia oddziały grupy mjr. Józefa Szczepana z 3 ppLeg. sforsowały Cnę i zbliżyły się do  do przedmieść Mińska. Pododdziały mjr. Szczepana w nocy z 7 na 8 sierpnia przystąpiły do forsowania Plissy. W tym samym czasie 15. p.uł. wielkopolskich ppłk. Władysława Andersa przeciął linię kolejową Borysów–Mińsk oraz zdobył okopy pod Zasławiem.


      Z kolei  zgrupowanie południowe złożone z 3. BL-B i grupy jazdy ppłk. Strzemińskiego, którego zadaniem było  okrążenie Mińska od południowego wschodu, zajęło  Nieśwież, Kleck oraz Słuck, zagrażając tyłom wojsk bolszewickim skupionym wokół Mińska.


      Najcięższe walki prowadziło zgrupowanie centralne gen. Lasockiego, którego zadaniem było związanie jak największych sił bolszewickich zgromadzonych w sektorze mińskim. Duża szybkość polskiego natarcia sprawiła, iż bolszewikom nie udało się zniszczyć  mostu pod Stołpcami, co pozwoliło potem na szybkie uruchomienie połączenia kolejowego z Baranowicz do Mińska.


      Grupa „Wileńska” gen. Rydza-Śmigłego bez problemy wykonała swe zadanie zabezpieczenia południowej części frontu przez utrzymanie Wilejki, odrzucając bolszewików na linię Jelnica–Wytreski–Krzywicze.


CDN.