Niech OFE się starają

Wczoraj uczestniczyłem na zaproszenie pani poseł Beaty Szydło w spotkaniu z dziennikarzami poświęconemu propozycji wprowadzenia wyboru pomiędzy OFE a ZUS. Propozycja ta opiera się na kilku przesłankach. Po pierwsze, taka możliwość już istniała 10 lat temu, kiedy wprowadzano system. Wówczas około 2/3 osób które miało wybór optowało za OFE. Po drugie, wprowadzamy dodatkową możliwość zmiany proporcji składki pomiędzy OFE a ZUS przez samego ubezpieczonego. To naprawdę nic rewolucyjnego, tak po prostu działają dobrowolne systemy oszczędności kapitałowych. Jeśli mam nadwyżki gotówki, zawieram umowę z Towarzystwem Funduszy Inwestycyjnych, i przeznaczam np 300 zł miesięcznie na ten cel, jeśli TFI się wykaże, to mogę przekazywać 400 zł. Jeśli moje zarobki się obniżają, zmniejszam skałdkę lub zawieszam odkładanie w TFI. 

W rozwiązaniach dotyczących OFE, moim zdaniem, należy ponadto zmienić mechanizm obliczania ustawowej minimalnej stopy zwrotu.  OFE powinny osiągnąć minimalną stopę zwrotu, w przypadku nieosiągnięcia tej stopy zwrotu, niedobór musi być pokryty przez PTE przez przelanie gotówki, co jest bolesnym doświadczeniem dla akcjonariuszy PTE. 

Minimalna stopa zwrotu pojedynczego funduszu została zdefiniowana jako 50% średniej zwrotu wszystkich OFE ważonej ich udziałem w rynku. Oznacza to, że de facto OFE same sobie wyznaczają tą stopę zwrotu. Nie istnieje minimalny realny wskaźnik, np. inflacja +1%, lub rentowność 5 letnich obligacji Skarbu Państwa, do którego osiągnięcia dążyłyby OFE. Wystarczy, aby OFE powielały swoje decyzje inwestycyjne (ich skład portfela jest publicznie znany), aby osiągnąć zwrot wymagany ustawą. Stopa obliczana jest w okresach trzyletnich, co zawsze pozwoli słabszemu OFE na nadrobienie nietrafnych decyzji inwestycyjnych. W praktyce, dotychczas jeden lub dwa OFE nie osiągnęły minimalnej stopy zwrotu, i PTE wyrównały wartość jednostki uczestnictwa.

Paweł Szałamacha