Oszczędzanie: Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK)

Pracownicze Plany Kapitałowe to nowy system oszczędzania długoterminowego w ramach III filaru. Składki pochodzą od pracownika, pracodawcy i państwa, które dodatkowo daje premię.

PPK - dla kogo?

Program jest skierowany do Polaków pracujących zawodowo i podlegających obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, czyli zarówno do tych na etacie, jak i pracujących np. na umowę-zlecenie.

Do PPK będą automatycznie trafiały osoby zatrudnione w wieku od 18 do ukończenia 55 lat, pod warunkiem że osoby te same nie zrezygnują z dokonywania wpłat do PPK. Osoby, które ukończyły 55. r.ż. muszą zwrócić się do pracodawcy z wnioskiem o dołączenie do programu. Osoby, które ukończyły 70 lat nie mają możliwości przystąpienia do programu.

Jeśli nie chcesz oszczędzać w PPK, możesz złożyć pracodawcy oświadczenie o rezygnacji z dokonywania wpłat. Możliwe jest ponowne przystąpienie do PPK w przypadku wcześniejszej rezygnacji z programu.

Przedsiębiorstwa przystępują do PPK zgodnie z ustalonym harmonogramem.

PPK - jak to działa?

Wpłaty na konto PPK pochodzą z trzech źródeł: od pracodawcy, pracownika i państwa. Każda firma zatrudniająca pracowników musi wybrać obsługującą ją instytucję finansową. 

• Pierwsze źródło: finansowanie przez państwo - otrzymasz wpłatę powitalną rzędu 250 zł (jednorazowo) oraz dopłatę roczną - 240 zł (raz w roku).
• Drugie źródło: finansowanie przez pracodawcę – 1,5 proc. miesięcznie twojego wynagrodzenia. Składa się ono z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, które opłaca pracodawca i wpłaty dodatkowej - do 2,5 proc. twojego wynagrodzenia. To źródło stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Maksymalna wpłata to 4 proc. wynagrodzenia brutto.
• Trzecie źródło: twoje środki, czyli 2 proc. twojego wynagrodzenia oraz możliwość wpłaty dodatkowej do 2 proc. twojego wynagrodzenia. Maksymalna wpłata to 4 proc. wynagrodzenia brutto.

Pracodawca i pracownik przekazują do PPK wpłaty podstawowe (obowiązkowe). Ponadto zarówno pracodawca, jak i pracownik mogą zadeklarować przekazywanie wpłat dodatkowych (dobrowolnych). Wysokość wpłat jest naliczana procentowo od wynagrodzenia pracownika. Kwoty dodawane od państwa są niezależne od wysokości dochodów pracownika.

Kiedy można wypłacić oszczędności?

Wpłacane środki są inwestowane w fundusze inwestycyjne zdefiniowanej daty, które różnicują poziom ryzyka w zależności od wieku uczestnika. Każdy uczestnik zostanie automatycznie przypisany do określonego funduszu zdefiniowanej daty w zależności od swojej daty urodzenia. W miarę zbliżania się uczestnika do 60. roku życia fundusz automatycznie zmieni politykę inwestycyjną – w taki sposób, aby zapewniała właściwy poziom bezpieczeństwa powierzonych mu środków. 

Środki możesz wypłacić w całości po ukończeniu 60. roku życia. Najkorzystniej jest 75 proc. zgromadzonych oszczędności wypłacić w minimum 120 comiesięcznych ratach (10 lat). Nie zapłacisz wtedy podatku od zysków kapitałowych. Można też odebrać je w postaci produktów finansowych:

• na polisę w zakładzie ubezpieczeń z prawem do świadczenia okresowego lub dożywotniego
• na rachunek terminowej lokaty oszczędnościowej na warunkach określonych w ustawie
• wypłacić środki w formie świadczenia małżeńskiego

Można wcześniej skorzystać ze zgromadzonych oszczędności, gdy:

• poważnie zachorujesz (ty, małżonek lub dziecko) – do 25% środków bez obowiązku zwrotu
• zechcesz pokryć wkład własny, biorąc kredyt na mieszkanie lub budowę domu – do 100% środków z obowiązkiem zwrotu w ciągu 15 lat (dla osób przed ukończeniem 45 lat)

Jeśli wycofasz środki przed ukończeniem 60. roku życia, ale nie będzie to umotywowane trudną sytuacją życiową, zostaną one pomniejszone o:

• podatek od zysków kapitałowych
• 30 proc. środków pochodzących z wpłat pracodawcy – wpłaty te były zwolnione ze składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, dlatego pobrane 30 proc. zapisywane jest jako twoja składka na ubezpieczenie emerytalne w ZUS
• środki pochodzące z wpłaty powitalnej i dopłat rocznych ze strony państwa

Ponadto środki zgromadzone w ramach PPK są dziedziczne – oznacza to, że nie przepadną w przypadku śmierci ich właściciela, tylko przejmą je spadkobiercy. Jeśli między mężem i żoną była wspólnota majątkowa, to w przypadku rozwodu środki te są dzielone. 

Aby zapewnić płynność wprowadzania zmian, jest ona wdrażana etapami – w zależności od wielkości przedsiębiorstwa zatrudniającego danego pracownika. Obecnie do 26 marca 2021 r. – pozostałe podmioty oraz jednostki należące do sektora finansów publicznych niezależnie od tego, ile osób zatrudniają. Jest to ostatni, czwarty etap wdrażania PPK.

Nad bezpieczeństwem oszczędności czuwa Komisja Nadzoru Finansowego. Całkowite koszty zarządzania PPK pobierane przez instytucję finansową nie mogą przekroczyć 0,6 proc. wartości aktywów netto funduszu w skali roku.

Więcej informacji o PPK znajdziecie na blogu o PPK w Salon24. Polecamy!