Wokół seppuku powstało wiele mitów, krąży też sporo fałszywych informacji.
Książka Algernona Bertrama Mitforda – „Harakiri”, która ukazała się Polsce w roku 2009, ukazuje dokładnie to zjawisko. Mitford był chyba jedynym Europejczykiem, który uczestniczył w całej ceremoni seppuku i bardzo ciekawie ją opisał.
Mitford przebywał w Japonii w czasie kiedy przechodziła ona duże zmiany w okresie Meiji. Epoka Meiji (jap.明治時代Meiji-jidai?), zwana epoką „światłych rządów”, to okres panowania cesarza Mutsuhito, od 8 września 1868 do 30 lipca 1912 roku. W tym okresie doszło do obalenia feudalnego systemu shogunatu rodu Tokugawa, a wkrótce do dynamicznej modernizacji kraju na wzór zachodni i uzyskania silnej pozycji w Azji.
W czasie pobytu Mitforda w Japonii, doszło do incydentu, w którym zginęli francuscy żeglarze. Konsekwencją tego było skazanie na śmierć przez wykonanie seppuku, niejakiego Takiego Zenzaburo. Mitford opisał tę ceremonię odebrania sobie życia ze szczegółami.
Powszechnie uważa się że nazwa „harakiri” jest potoczna i nie używana przez Japończyków, a formą poprawną jest określenie „seppuku”. To nieprawda. Oba słowa oznaczają to samo, czyli „cięcie brzucha”. Różnica jest taka, że słowo seppuku jest za dużo starsze, niż późniejsze „harakiri”. Japończycy do określenia rytualnego samobójstwa używają jeszcze innych słów jak: toffuku, kappuku oraz jisatsu czy jigai.
Przyjęło się sądzić, że seppuku to wyłącznie honorowe samobójstwo. Mitford ujawnia, że to nie do końca prawda. Harakiri było też często a może nawet częściej, rodzajem zasądzonej kary śmierci.
W rytuale honorowego seppuku, samobójca po napisaniu pożegnalnego wiersza rozcinał sobie brzuch nożem. Delikwent nie zawsze pisał wiersze w wypadku zasądzonej kary.
Cała ceremonia była bardzo skomplikowana. Towarzyszył jej szereg zasad, aby honor uczestników (delikwenta i sekundantów), nie został splamiony. Zasady określały między innymi czas ceremonii, miejsce, oraz to, kto będzie towarzyszył skazanemu w jego ostatnich chwilach.
Miejsce harakiri było uzależnione od rangi skazanego. Ceremonia mogła odbywać się na zamku (wyżsi poddani shoguna), w ogrodzie (słudzy), w więzieniu (skazańcy), lub nawetw domu.
Inaczej wyglądało miejsce, gdy seppuku było wykonane w pomieszczeniu zamkniętym, a inaczej na otwartej przestrzeni. Pora dnia miała również wpływ na scenerię.
Jeśli harakiri dokonywano w nocy to w czterech rogach ustawiano świeczniki. Przeważającym kolorem był biały, uznawany w Japonii za barwę żałobną.
Liczba sekundantów, którzy brali udział w wydarzeniu też była niejednolita. Czasem delikwentowi towarzyszył tylko jeden lub dwóch kaishaku(sekundant), czasem jednak więcej. Ich liczbę określały odpowiednie zasady. Kaishaku bywało nawet sześciu, gdy skazańcem był obcy, czyli człowiek spoza klanu. Jeśli był członkiem, wtedy wystarczało dwóch lub trzech.
Gdy było trzech kaishaku to pełnili oni następujące funkcje:
- Sekundant główny – jego zadaniem było ściąć głowę skazanemu w odpowiednim momencie.
- Sekundant pomocniczy przynosił tackę, na której leżał nóż
- Sekundant młodszy zanosił głowę do identyfikacji świadkowi.
Świadek był również gotowy, do przejęcia zadań sekundantów, gdyby któryś z nich nie wywiązał się ze swojego zadania.
http://japonia-online.pl/article/23
Inne tematy w dziale Kultura
