Dokumenty historii polskiego gazownictwa dostały drugie życie

PGNiG poddaje konserwacji wyjątkowe archiwalia, np. plany pierwszych gazociągów w Warszawie.

Dokumenty archiwalne zgromadzone przez PGNiG przetrwały wojenną zawieruchę. Po wielu latach zostały poddane kompleksowym zabiegom konserwatorskim.   

Procesowi konserwacji poddano między innymi: 

- plany pierwszych gazociągów kładzionych wzdłuż warszawskich ulic, m. in.: Alei Ujazdowskich, ulicy Przyokopowej, Zaokopowej i placu Witkowskiego

- plany budowy kompleksu Zakładu Gazowego na Woli (dokumenty z 1886 r.), w tym plan sytuacyjny okolic ulic Dworskiej i Królewskiej (dziś Kasprzaka i Prądzyńskiego)

- protokoły przejęcia Zakładów Gazowych w Warszawie z 10 września 1925 r. – niezwykle dokładne spisy majątku gazowni na Powiślu i na Woli. Wykazane są nie tylko wszystkie budynki, ale również narzędzia i wyposażenie budynków fabrycznych, biur, a nawet mieszkań pracowniczych

- siedem ksiąg inwentarzowych Gazowni Miejskiej z 1938 r., zawierających wszystkie nieruchomości i ruchomości przedsiębiorstwa (łącznie z psami stróżującymi), które uzupełniono po II wojnie światowej o wykaz strat wojennych

- preliminarz Gazowni Miejskiej na rok 1939/40 – niezwykle dokładne zestawienie wszystkich planowanych wydatków Gazowni, zawierające takie informacje jak m. in. płace na wszystkich stanowiskach, koszty utrzymania całego przedsiębiorstwa, warszawskiej sieci gazowej i systemu oświetlania miasta

- księgi inwentaryzacyjne, preliminarze, spisy majątkowe, biuletyny statystyczne Gazowni Miejskiej w Warszawie z lat 1940-43, dokumentujące prace przedsiębiorstwa pod zarządem niemieckim

- zbiór fotografii dokumentujących remont zbiorników gazu w latach 1955-1956, pokazujących elementy konstrukcyjne stalowego dzwonu, który służył do magazynowania bieżącej produkcji gazu

Zbiory PGNiG zostały poddane całemu wachlarzowi zabiegów konserwatorskich, który ma na celu naprawę uszkodzeń, powstrzymanie zniszczeń oraz zabezpieczenie przed dalszą degradacją, poprzez stworzenie fizycznych i chemicznych barier ochrony.  

Dużym wyzwaniem jest kruszenie się produkowanego dawnymi metodami zakwaszonego papieru. Zabiegi konserwacyjne polegają m.in. na odkwaszaniu starych dokumentów, podklejeniu rozdarć, oczyszczeniu z zabrudzeń i wymianie opraw. Specjalną techniką oczyszczono również fotografie, których nie wolno odkwaszać tak jak druku. 

Razem zostało poddanych konserwacji, a następnie digitalizacji ponad 140 dokumentów, rysunków planów technicznych i książek oraz prawie 300 fotografii. 

Zobacz galerię zdjęć:

ja