Olej skalny był znany od wieków. Brunatna maź wydobywająca się z głębi ziemi tworzyła trudne do wytłumaczenia źródła substancji nieprzyjemnej w kontakcie bezpośrednim, ale miała pewną specyficzną cechę nadającą jej wartość. Zaobserwowano, że oś wozu ciągnionego przez konie lub woły smarowana tym błotem nie stawia takiego oporu, jaki towarzyszy obracaniu się koła na osi "suchej".
Jednym z pierwszych badaczy, który starał się poznać skład "oleju skalnego", był Ignacy Łukasiewicz.
Ignacy Łukasiewicz urodził się w małej miejscowości w okolicach Mielca w podupadłej rodzinie szlacheckiej w 1822 roku. Z uwagi na trudne warunki materialne, po ukończeniu 4 klas gimnazjum Ojców Pijarów w Rzeszowie w 1836 roku podjął pracę w aptece - najpierw w Łańcucie, później w Rzeszowie. Ponieważ zetknął się z patriotycznymi ruchami, w latach 1846-1848 przebywał w austriackim więzieniu dla niepokornych Polaków. Po wyjściu z więzienia trafił do Lwowa i tam podjął pracę w kolejnej aptece. Zainteresował się wykonywanym zawodem aptekarza na tyle, że zdecydował się podjąć studia farmacji we Lwowie i później w Wiedniu. Po ich ukończeniu wraz z Janem Zehem prowadził badania nad ropą naftową (znaną powszechnie jako olej skalny) - gdzie w trakcie pracy na zapleczu apteki, uzyskał nowy produkt - naftę świetlną. Zgodnie z jego projektem rzemieślnik lwowski Adam Bratkowski wykonał lampę zasilaną naftą uzyskaną przez Ignacego Łukasiewicza. Nowy produkt nie trafiał do przekonania współczesnych i przypadkiem, gdy w roku 1853 zaszła konieczność przeprowadzenia trudnej operacji na pacjencie w miejscowym szpitalu w bardzo trudnych warunkach oświetleniowych, doceniono nowe źródło światła - lampę naftową wg projektu Ignacego Łukasiewicza zasilaną naftą, również pozyskaną metodą rafinacji oleju skalnego według pomysłu - także Ignacego Łukasiewicza.
Przyjęto to wydarzenie jako początek przemysłu naftowego... Zaczęło się zainteresowanie wydobyciem oleju skalnego z ziemi oraz budowa urządzeń w celu pozyskania nafty z tej mazi...
W 1854 roku powstał pierwszy zakład wydobycia ropy naftowej w Bóbrce w województwie rzeszowskim. Dwa lata później powstała pierwsza w Polsce destylatornia ropy naftowej w Ulaszowicach. Rozwój przemysłu naftowego zaczął rozwijać się a Ignacy Łukasiewicz kontynuował prace nad udoskonaleniem technik wydobycia i procesu przetwarzania ropy naftowej. Zmarł w roku 1882 w wieku 60 lat, z powodu zapalenia płuc.
Jednym z produktów, które uzyskał, jest benzyna silnikowa. Paliwo to znalazło zastosowanie w silnikach spalinowych a nowa technologia pozwoliła na bardzo szybki rozwój... także przemysłu zbrojeniowego. Rozwój techniki i technologii zaowocował próbą sił, którą zainicjował zamach w Sarajewie. Po zakończeniu I wojny światowej nałożono szereg restrykcji na przemysł niemiecki. Jedną z szykan było embargo na paliwa silnikowe. Dlatego w państwie niemieckim prowadzono poszukiwania paliwa syntetycznego. Udało się to zrobić. Na bazie węgla wyprodukowano benzynę syntetyczną. Mimo, że nie był to produkt pochodzący z ropy naftowej, spełniał oczekiwania. Wojsko niemieckie posiadało benzynę niezbędną dla transportu wojskowego.
Benzynę syntetyczną produkowano jeszcze w latach 50. XX w., ale przy spadku ceny benzyny z ropy naftowej koszt produkcji benzyny syntetycznej stracił sens ekonomiczny. W roku 2000 w USA powrócono do benzyny syntetycznej, aby wojska amerykańskie nie zależały od dostaw paliw silnikowych z zagranicy.
Wracając do paliw na bazie surowców kopalnych, w Polsce nie mamy dostatecznie zasobnych złóż ropy naftowej. Trudno więc bazować na tych zasobach. Inaczej jest jednak z węglem. Zasoby tego surowca w Polsce są poważne. Dlatego należy zachować stosowny dystans do wszelkich prób wiążących się z likwidacją kopalni węglowych. Nie oznacza to, że węgiel można zużywać bez względu na cel. Trzeba bardzo rozważnie zadecydować, na jakie cele będzie przeznaczony. I dopracować technologie tak, aby jak najrozsądniej ten surowiec wykorzystać. Nie mamy jednak zbyt wiele czasu. Specjaliści w zawodzie górnika odchodzą na emerytury a nowi następcy muszą kształcić swoje umiejętności...
Inne tematy w dziale Gospodarka
