zwycięskie Powstanie

27 grudnia

nad sennym Poznaniem

chwiał się mglisto i blado

zimowym świtaniem

- aż w tłum serc

niespokojnych,

domów masę szarą

strzelił

biało-czerwoną symfonią sztandarów. (...)

Rozdygotanym sercom

Do grzmiącego wtóru

Huknął w drżących ulicach

Pierwszy strzał -

Jak piorun.

I tocząc się po mieście

Potęgą fatalną

Jeden strzał huczał salwą

I wybuchał salwą.

A już leciał przez Poznań

Wolności huragan,

Rozdudnił się tętentem

Serc do boju rwących

- próg każdy był bastionem,

a fortecą stragan.

Marian Włoszkiewicz "Wiersz dla Poznania" 

Kiedy byłem małym chłopcem, w uroczystościach szkolnych uczestniczyli staruszkowie w szarobłękitnych mundurach i charakterystycznych rogatywkach. Ich dystynkcje nie przypominały ani trochę dzisiejszych belek i gwiazdek. Byli to żyjący jeszcze wówczas kombatanci Powstania Wielopolskiego. Moja szkoła podstawowa nr 30 nosiła imię mjr Mieczysława Palucha jednego z dowódców Powstania i pamięć o Powstaniu była w niej kultywowana.

Powstanie Wielkopolskie  to jedyne zwycięskie powstanie przeciwko zaborcom. Wygraną oprócz bohaterstwa i waleczności powstańców wspomogła korzystna sytuacja polityczna. Powstanie było przygotowywane długo, ale jego wybuch zaskoczył nawet organizatorów. Do Poznania przybył z wizytą najbardziej zasłużony dla naszej niepodległości polityk, wybitny pianista Ignacy Paderewski. Entuzjazm z jakim go witano, udekorowane polskimi i sojuszniczymi flagami miasto sprowokowały niemieckich grenadierów do butnej kontrmanifestacji w postaci przemarszu uzbrojonych oddziałów przez główne ulice. Niemieccy żołnierze zrywali i deptali polskie flagi.  Manifestacja siły i buty spowodowała taki wzrost napięcia, że wybuch walki zbrojnej stał się nieuchronny.

Żołnierzami Powstania byli żołnierze armii pruskiej uczestniczący w walkach na wszystkich frontach I wojny światowej, z których w większości składała się Straż Ludowa - paramilitarna, milicyjna formacja podlegająca Naczelnej Radzie Ludowej. Drugim trzonem była młodzież dyskretnie szkolna do walki w Towarzystwie Gimnastycznym Sokół, w którym wbrew nazwie krzewiono nie tylko szeroko pojętą kulturę fizyczną, ale również wychowanie patriotyczne,  umiejętności strzeleckie i walki wręcz. 

Lud wielkopolski odzyskał niepodległość czynem zbrojnym. Wielkopolanie za wolność zapłacili krwią własną i swoich bliskich w ciężkich walkach wyzwalając swoją część ojczyzny. Ktoś bardziej kompetentny zapewne lepiej opowie o przebiegu walk.

Ja chciałbym tylko oddać cześć Polakom, którzy dzięki swojej odwadze, poświęceniu  i sprawnej organizacji umieli pokonać wielokrotnie silniejszego przeciwnika i utrzymać swoje pozycje do momentu uzyskania wsparcia dyplomatycznego ze strony mocarstw.