O wartości ekonomicznej Ziem Zachodnich w kontekście reparacji

2 września bieżącego roku na stronie internetowej dziennika „Rzeczpospolita” zamieszczono fragment książki pt. „Nie budujemy IV Rzeszy”, będącej wywiadem z byłym ambasadorem Niemiec w Polsce Arndtem baronem Freytag von Loringhoven.

W opublikowanym fragmencie rozmowy Freytag von Loringhoven – oprócz frazesów o niespłacalnym długu moralnym Niemiec wobec Polski – wypowiada opinię, że byłe niemieckie ziemie przejęte w 1945 roku przez Polskę powinny być traktowane jako element odszkodowań wypłaconych Rzeczypospolitej za straty, które spowodowała III Rzesza. [1]

Ta opinia byłego ambasadora – którą nawiasem mówiąc kiedyś podzielałem – jest co najmniej kontrowersyjna. Kwestionuje ją na przykład prof. Stanisław Żerko – historyk, niemcoznawca, ekspert w dziedzinie stosunków międzynarodowych – twierdząc, że ziemie Zachodnie były rekompensatą za Kresy Wschodnie II Rzeczypospolitej zaanektowane przez ZSRR. [2]

Przyjąłem jednak chwilowo, że baron Freytag von Loringhoven ma rację i dokonałem – nie ukrywam – pobieżnej kwerendy na temat ekonomicznej wartości Ziem Zachodnich. Dotarłem do artykułu w „Życiu Warszawy” i cytatu z artykułu w „Głosie Ludu”. Oba artykuły, które ukazały się 4 września 1945 roku podają, że wartość gospodarcza inwestycji przejmowanych przez Polskę na Ziemiach Zachodnich wynosi 9,5 mld dolarów ($). [3,4]

Artykuł z „Życia Warszawy” odnotowuje oświadczenie towarzysza Bolesława Bieruta – ówczesnej, pożal się Boże, głowy państwa, prezydenta Krajowej Rady Narodowej, kremlowskiej marionetki – w którym pada wspomniana kwota. Zaś autor artykułu z „Głosu Ludu” nadmienia, że ową sumę obliczyli radzieccy rzeczoznawcy.

Można przypuszczać, że omawiana kwota jest zawyżona, Związek Radziecki chciał bowiem drenować gospodarczo Polskę (np. poprzez dostawy węgla) pod pretekstem różnicy między wartością Ziem Zachodnich a wartością Kresów Wschodnich II RP.

Dokonajmy przeliczenia wymienionej sumy uwzględniając, że 1 $ wg cen z 1945 roku = 15,05 $ wg cen z 2021 roku [5]:

$ (2021)
15,05 --------------- x 9,5 x 10⁹ $ (1945) = 142,975 x 10⁹ $ (2021)
$ (1945)

Jak wynika z przeprowadzonego rachunku wartość gospodarcza inwestycji otrzymanych przez Polskę na Ziemiach Zachodnich stanowi odpowiednik kwoty niespełna 143 mld dolarów wg cen z 2021 roku – jeżeli prawdziwa jest kwota podana w wymienionych artykułach prasowych.

Zespół parlamentarny pod przewodnictwem posła Arkadiusza Mularczyka, przy udziale ekspertów, oszacował straty poniesione przez Polskę w wyniku agresji III Rzeszy na sumę 1532,170 mld dolarów wg cen z 2021 r [6].

Ile zatem procent wartości szkód wyrządzonych przez hitlerowskie Niemcy pokryłaby wartość inwestycji otrzymanych przez Polskę na Ziemiach Zachodnich?

142,975 x 10⁹ $ (2021)
----------------------------------------- x 100% = 9,3%
1 532,170 x 10⁹ $ (2021)

Rekompensaty w wysokości nieco ponad 9% szkód trudno uznać za godziwą.

Jak wyliczyłem tutaj świadczenia uzyskane z Niemiec – te które w przeciwieństwie do Ziem Zachodnich, niewątpliwie były kompensatami za niemiecko-hitlerowskie barbarzyństwo – stanowią ułamek procenta wartości strat zadanych Polsce przez III Rzeszę.

W związku z powyższym można powiedzieć, co następuje. Baronie Freytag von Loringhoven, przywódcy sił politycznych Niemiec i w ogóle wszystkie Niemiaszki! Nawet gdyby uznać, że obszary na wschód od Odry i Nysy Łużyckiej były reparacjami za bestialstwo, złodziejstwo bądź obojętność waszych ojców, matek, dziadów i babek, to i tak bylibyście winni Polsce astronomiczną sumę pieniędzy. Chyba, że rzeczoznawcy z ZSRR, waszego niegdysiejszego kamrata, w 1945 roku znacząco zaniżyli wartość Ziem Zachodnich. Tylko po co mieliby to robić?