Maria Konopnicka: dlaczego była wielka?

Nawet dziś, w dniu 180 urodzin Marii Konopnickiej, pisarka zdaje się być bardzo kontrowersyjna. Znana z literatury dla dzieci i młodzieży, autorka Roty, ale również antyklerykał i feministka. Wielu zarzuca jej grafomanię, dlaczego jednak mimo tych zarzutów uważam, że Maria Konopnicka była jedną z ważniejszych pisarek w historii Polski?

Kontrowersje wokół Konopnickiej

Problem z Marią Konopnicką jest taki, że obecnie niektóre środowiska starają się ją "zagarnąć". Środowisko patriotyczne ceni jej pieśń o wydźwięku antyniemieckim (pisarka żyła w czasach zaborów) - Rotę, będącą jedną z najważniejszych pieśni patriotycznych. Z kolei środowiska liberalne podkreślają, że Maria Konopnicka była feministką i antyklerykałem. 

To wszystko prawda. Konopnicka była zarówno feministką, antyklerykałem, jak i patriotą. Połączenie być może dla wielu nie do wyobrażenia, jednak tak jak pisałam wcześniej – pisarka tworzyła w czasach zaborów, kiedy to opierała się opresyjnym rządom zaborców. Taka postawa, prawie 200 lat temu wymagała ogromnej odwagi. 

Dlaczego była ważna?

Wielu zarzucało jej grafomanię, nawet współcześni krytycy twierdzą że zarówno jej literatura piękna, jak również literatura patriotyczna to przykłady takiego zjawiska. Trzeba jednak pamiętać kontekst historyczny, w którym Konopnicka tworzyła. W tamtych czasach kobiety nie parały się pisarstwem. Już samo to wymagało odwagi. Bo Maria Konopnicka to kobieta przede wszystkim bardzo odważna.

Odwagi wymagał również jej antyklerykalizm. Konopnicka zarzucała Kościołowi bierność w sytuacji zaborów. Wprost pisała o tym, że hierarchowie kościoła przymykają oczy na łzy wiernych pod zaborami. Jej twórczość często bywała zakazywana przez zaborców, trafiała na specjalne listy dzieł do zniszczenia.

I właśnie dlatego, Maria Konopnicka była jedną z ważniejszych pisarek. Miała odwagę w czasach, kiedy ta odwaga była naprawdę potrzebna.

Wasza Beata Matecka