Uwaga - poniżej zamieszczono dość długi tekst projektu ustawy... Proponowana ustawa nigdy nie zostanie złożona w jakimkolwiek parlamencie, nie mówiąc już o publicznej debacie nad nią lub głosowaniu... Ustawa ta nie może funkcjonować w żadnym kraju demokratycznym, bowiem narzucałaby kontrolę prawną działań polityków, a który normalny polityk chciałby być kontrolowany przez "mięso wyborcze"...? Ups...! przepraszam - przez suwerena...
Warto jednak przeczytać jak byłoby pięknie, gdyby politycy choć w niewielkiej części ponosili odpowiedzialność karną za swoje słowa i czyny...
Gdyby ktoś miał propozycję zmian - chętnie wprowadzę za niewielką opłatą zwrot "lub czasopisma"... Desperatom życzę miłej lektury...
Projekt obywatelski
U S T A W A
z dnia
o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom politycznym.
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1. Ustawa określa nieuczciwe praktyki polityczne oraz zasady przeciwdziałania tym praktykom, w interesie wyborców i w interesie publicznym w działalności politycznej.
Art. 2. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) polityku – rozumie się przez to osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, które prowadzą działalność polityczną, bez względu na to, czy działalność ta ma charakter główny czy uboczny, a także osoby działające w ich imieniu lub na ich rzecz;
2) wyborcy – rozumie się przez to osobę mającą czynne i bierne prawa wyborcze;
3) idei – rozumie się przez to każdą ideę, w tym wypowiedź, propozycję, obietnicę, ocenę, dementi, i inne bzdury;
4) praktykach politycznych – rozumie się przez to działanie lub zaniechanie polityka, sposób postępowania, oświadczenie lub informację, w szczególności programy wyborcze, bezpośrednio związane z promocją lub nabyciem idei przez wyborcę polegającym na oddaniu głosu wyborczego;
5) kodeksie dobrych praktyk – rozumie się przez to zasady postępowania, a w szczególności normy etyczne i zawodowe polityków, którzy zobowiązali się do ich przestrzegania w szczególności w odniesieniu do jednej lub większej liczby praktyk politycznych;
6) propozycji oddania głosu wyborczego – rozumie się przez to informację polityczną określającą cechy programu wyborczego oraz jego cenę, w sposób właściwy dla użytego środka komunikacji medialnej, która bezpośrednio wpływa bądź może wpływać na podjęcie przez wyborcę decyzji dotyczącej oddanego głosu;
7) decyzji dotyczącej wyboru – rozumie się przez to podejmowaną przez wyborcę decyzję, co do tego, czy, w jaki sposób i na jakich warunkach dokona wyboru, bez względu na to, czy wyborca postanowi dokonać określonego wyboru, czy też powstrzymać się od jego dokonania;
8) przeciętnym wyborcy – rozumie się przez to wyborcę, który jest dostatecznie dobrze poinformowany, uważny i ostrożny; oceny dokonuje się z uwzględnieniem czynników społecznych, kulturowych, językowych i przynależności danego wyborcy do szczególnej grupy wyborców, przez którą rozumie się dającą się jednoznacznie zidentyfikować grupę wyborców, szczególnie podatną na oddziaływanie praktyki politycznej lub na ideę, którego praktyka polityczna dotyczy, ze względu na szczególne cechy, takie jak wiek, niepełnosprawność fizyczna lub umysłowa;
9) państwie członkowskim – rozumie się przez to państwo członkowskie Unii Europejskiej
10) systemie partyjnym – rozumie się przez to prowadzenie działalności politycznej polegającej na zarządzaniu ideami gromadzonym w ramach grupy z udziałem wyborców, utworzonej w celu przekroczenia progu wyborczego.
Rozdział 2
Nieuczciwe praktyki polityczne
Art. 3. Zakazane jest stosowanie nieuczciwych praktyk politycznych.
Art. 4.
1. Praktyka polityczna stosowana przez polityków wobec wyborców jest nieuczciwa, jeżeli jest sprzeczna z dobrymi obyczajami
i w istotny sposób zniekształca lub może zniekształcić zachowanie polityczne przeciętnego wyborcy przed oddaniem głosu dotyczącego idei, w trakcie jego oddawania lub po jego oddaniu.
2. Za nieuczciwą praktykę polityczną uznaje się w szczególności praktykę polityczną wprowadzającą w błąd oraz agresywną praktykę polityczną, prowadzenie lub organizowanie działalności w systemie partyjnym, a także stosowanie sprzecznego z prawem kodeksu dobrych praktyk.
Art. 5.
1. Praktykę polityczną uznaje się za działanie wprowadzające w błąd, jeżeli działanie to w jakikolwiek sposób powoduje lub może powodować podjęcie przez przeciętnego wyborcę decyzji dotyczącej wyboru, której inaczej by nie podjął.
2. Wprowadzającym w błąd działaniem może być w szczególności:
1) rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji;
2) rozpowszechnianie prawdziwych informacji w sposób mogący wprowadzać w błąd;
3) działanie związane z wprowadzeniem idei, które mogą wprowadzać w błąd w zakresie myśli, znaków, nazw lub innych oznaczeń indywidualizujących polityka lub jego idee, w szczególności reklama porównawcza w rozumieniu art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503, z późn. zm.);
4) nieprzestrzeganie kodeksu dobrych praktyk, do którego polityk dobrowolnie przystąpił, jeżeli polityk ten informuje w ramach praktyki politycznej, że jest związany kodeksem dobrych praktyk.
3. Wprowadzające w błąd działanie może w szczególności dotyczyć:
1) istnienia idei, jej rodzaju lub dostępności;
2) cech idei, w szczególności jej pochodzenia geograficznego lub narodowościowego, ilości, jakości, sposobu wykonania, składników, daty powstania, przydatności, możliwości i spodziewanych wyników zastosowania idei, wyposażenia dodatkowego, testów i wyników badań lub kontroli przeprowadzanych na idei, zezwoleń, nagród lub wyróżnień uzyskanych przez ideę, ryzyka i korzyści związanych z ideą;
3) obowiązków polityka związanych z ideą, w tym usług serwisowych i procedury reklamacyjnej, dostawy, niezbędnych usług i części;
4) praw wyborcy, w szczególności prawa do naprawy lub wymiany idei na nową albo prawa do obniżenia ceny lub do odstąpienia od wyboru;
5) ceny, sposobu obliczania ceny lub istnienia szczególnej korzyści cenowej;
6) rodzaju wyborów, powodów stosowania przez polityka praktyki politycznej, oświadczeń i symboli dotyczących bezpośredniego lub pośredniego sponsorowania, informacji dotyczących sytuacji gospodarczej lub prawnej polityka lub jego przedstawiciela, w tym jego imienia i nazwiska (nazwy) i majątku, kwalifikacji, statusu, posiadanych zezwoleń, członkostwa lub powiązań oraz praw własności przemysłowej i intelektualnej lub nagród i wyróżnień.
4. Przy ocenie, czy praktyka polityczna wprowadza w błąd przez działanie, należy uwzględnić wszystkie jej elementy oraz okoliczności wprowadzenia idei, w tym sposób jej prezentacji.
Art. 6.
1. Praktykę polityczną uznaje się za zaniechanie wprowadzające w błąd, jeżeli pomija istotne informacje potrzebne przeciętnemu wyborcy do podjęcia decyzji dotyczącej wyboru i tym samym powoduje lub może powodować podjęcie przez przeciętnego wyborcę decyzji dotyczącej wyboru, której inaczej by nie podjął.
2. W razie wątpliwości za istotne informacje, o których mowa w ust. 1, uważa się informacje, które polityk stosujący praktykę polityczną jest zobowiązany podać wyborcom na podstawie odrębnych przepisów.
3. Wprowadzającym w błąd zaniechaniem może w być w szczególności:
1) zatajenie lub przekazanie w sposób niejasny, wieloznaczny lub z opóźnieniem istotnych informacji dotyczących idei;
2) nieujawnienie wyborczego celu polityki, jeżeli nie wynika on jednoznacznie z okoliczności i jeżeli powoduje to lub może spowodować podjęcie przez przeciętnego wyborcę decyzji dotyczącej wyboru, której inaczej by nie podjął.
4. W przypadku propozycji zagłosowania na ideę, za istotne informacje, o których mowa w ust. 1, uznaje się w szczególności:
1) istotne cechy idei w takim zakresie, w jakim jest to właściwe dla danego środka komunikacji politycznej i idei;
2) imię, nazwisko (nazwę) i adres polityka (siedzibę) oraz polityka, na którego rzecz działa;
3) cenę uwzględniającą podatki lub, w przypadku gdy charakter idei nie pozwala w sposób racjonalny na wcześniejsze obliczenie ceny, sposób, w jaki cena jest obliczana, jak również wszelkie dodatkowe opłaty za transport, dostawę lub usługi pocztowe lub, w sytuacji gdy wcześniejsze obliczenie tych opłat nie jest w sposób racjonalny możliwe, informację o możliwości powstania takich dodatkowych kosztów;
4) uzgodnienia dotyczące sposobu głosowania lub wykonania idei oraz procedury rozpatrywania reklamacji;
5) informacje o istnieniu prawa do odstąpienia od wyboru lub rozwiązania wyboru, jeżeli prawo takie wynika z ustawy lub wyboru.
5. Przy ocenie, czy praktyka polityczna wprowadza w błąd przez zaniechanie, należy uwzględnić wszystkie jej elementy oraz okoliczności wprowadzenia idei na rynek, w tym sposób jego prezentacji.
6. W przypadku gdy środek komunikacji politycznej stosowany dla danej praktyki politycznej nakłada ograniczenia przestrzenne lub czasowe, ograniczenia te i wszystkie środki podjęte przez polityka w celu udostępnienia informacji wyborcom w inny sposób uwzględnia się przy ocenie, czy doszło do pominięcia informacji.
Art. 7. Nieuczciwymi praktykami politycznymi w każdych okolicznościach są następujące praktyki polityczne wprowadzające w błąd:
1) podawanie przez polityka informacji, że zobowiązał się on do przestrzegania kodeksu dobrych praktyk, jeżeli jest to niezgodne z prawdą;
2) posługiwanie się certyfikatem, znakiem jakości lub równorzędnym oznaczeniem, bez odpowiedniego zezwolenia;
3) twierdzenie, że kodeks dobrych praktyk został zatwierdzony przez organ publiczny lub inny organ, jeżeli jest to niezgodne z prawdą;
4) twierdzenie, że:
a) polityk otrzymał zezwolenie od organu publicznego lub prywatnego,
b) praktyki polityczne lub idea zostały zatwierdzone, zaaprobowane lub otrzymały zezwolenie od organu publicznego lub prywatnego – przy jednoczesnym niespełnieniu warunków zatwierdzenia, aprobaty lub zezwolenia;
5) reklama przynęta, która polega na propozycji nabycia idei poprzez oddanie głosu wyborczego, bez ujawniania, że polityk może mieć uzasadnione podstawy, aby sądzić, że nie będzie w stanie proponowanej idei zrealizować;
6) reklama przynęta i zamiana, która polega na propozycji nabycia idei po określonej cenie, a następnie odmowie pokazania wyborcom reklamowanej idei lub odmowie przyjęcia zamówień na ideę lub dostarczenia jej w racjonalnym terminie lub demonstrowaniu wadliwej próbki idei, z zamiarem promowania innej idei;
7) twierdzenie, że idea będzie dostępna jedynie przez ograniczony czas lub że będzie ona dostępna na określonych warunkach przez bardzo ograniczony czas, jeżeli jest to niezgodne z prawdą, w celu nakłonienia wyborcy do podjęcia natychmiastowej decyzji dotyczącej oddania głosu i pozbawienia ich możliwości świadomego wyboru idei;
8) zobowiązanie się do zapewnienia usług serwisowych wyborcom, z którymi polityk przed zawarciem wyboru komunikował się w języku niebędącym językiem urzędowym państwa członkowskiego, na którego terytorium polityk ma swoją siedzibę, a następnie udostępnienie takich idei jedynie w innym języku, bez wyraźnego poinformowania o tym wyborcy przed oddaniem przez niego głosu;
9) twierdzenie lub wywoływanie wrażenia, że rozpowszechnianie idei jest zgodna z prawem, jeżeli jest to niezgodne z prawdą;
10) prezentowanie uprawnień przysługujących wyborcom z mocy prawa, jako cechy wyróżniającej ofertę polityka;
11) kryptoreklama, która polega na wykorzystywaniu treści publicystycznych w środkach masowego przekazu w celu promocji idei w sytuacji gdy polityk zapłacił za tę promocję, a nie wynika to wyraźnie z treści lub z obrazów lub dźwięków łatwo rozpoznawalnych przez wyborcę;
12) przedstawianie nierzetelnych informacji dotyczących rodzaju i stopnia ryzyka, na jakie będzie narażone bezpieczeństwo osobiste wyborcy lub jego rodziny, w przypadku gdy nie poprze idei;
13) reklamowanie idei podobnej do idei innego polityka w sposób celowo sugerujący wyborcy, że idea ta została wykonany przez tego samego polityka, jeżeli jest to niezgodne z prawdą;
14) zakładanie, prowadzenie lub propagowanie systemów politycznych typu piramida, w ramach których wyborca wykonuje świadczenie w zamian za możliwość otrzymania korzyści materialnych, które są uzależnione przede wszystkim od wprowadzenia innych wyborców do systemu, a nie od popierania idei;
15) twierdzenie, że polityk wkrótce zakończy działalność polityczną lub zmieni siedzibę, jeżeli jest to niezgodne z prawdą;
16) twierdzenie, że idea jest w stanie zwiększyć szanse na wygraną w grach losowych;
17) twierdzenie, że idea jest w stanie leczyć choroby, zaburzenia lub wady rozwojowe, jeżeli jest to niezgodne z prawdą;
18) przekazywanie nierzetelnych informacji dotyczących warunków politycznych lub dostępności idei, z zamiarem nakłonienia wyborcy do popierania idei na warunkach mniej korzystnych niż warunki polityczne;
19) twierdzenie, w ramach praktyki politycznej, że organizowany jest konkurs lub promocja z nagrodami, a następnie nieprzyznanie opisanych nagród lub ich odpowiedniego ekwiwalentu;
20) prezentowanie idei jako „gratis”, „darmowy”, „bezpłatny” lub w podobny sposób, jeżeli wyborca musi uiścić jakąkolwiek należność, z wyjątkiem bezpośrednich kosztów związanych z odpowiedzią na praktykę polityczną, odbiorem lub dostarczeniem idei;
21) umieszczanie w materiałach marketingowych druku głosu wyborczego lub podobnego dokumentu, sugerującego obowiązek wyboru, który wywołuje u wyborcy wrażenie, że już poparł reklamowaną idea, mimo że tego nie zrobił;
22) twierdzenie lub stwarzanie wrażenia, że polityk nie działa w celu związanym z jego działalnością polityczną, lub podawanie się za wyborcę, jeżeli jest to niezgodne z prawdą;
23) wywoływanie u wyborcy wrażenia, że usługi serwisowe dotyczące danej idei są dostępne w państwie członkowskim innym niż państwo członkowskie, w którym idea ta została wybrana, jeżeli jest to niezgodne z prawdą.
Art. 8.
1. Praktykę polityczną uznaje się za agresywną, jeżeli przez niedopuszczalny nacisk w znaczny sposób ogranicza lub może ograniczyć swobodę wyboru przeciętnego wyborcy lub jego zachowanie względem idei, i tym samym powoduje lub może powodować podjęcie przez niego decyzji dotyczącej wyboru, którego inaczej by nie podjął.
2. Za niedopuszczalny nacisk uważa się każdy rodzaj wykorzystania przewagi wobec wyborcy, w szczególności użycie lub groźbę użycia przymusu fizycznego lub psychicznego, w sposób znacznie ograniczający zdolność przeciętnego wyborcy do podjęcia świadomej decyzji dotyczącej wyboru.
3. Przy ocenie, czy praktyka polityczna jest agresywna, należy uwzględnić wszystkie jej cechy i okoliczności wprowadzenia idei, a w szczególności:
1) czas, miejsce, rodzaj lub uciążliwość danej praktyki;
2) celowe wykorzystanie przez polityka przymusowego położenia wyborcy lub innych okoliczności na tyle poważnych, że ograniczają one zdolność wyborcy do podjęcia świadomej decyzji dotyczącej wyboru;
3) uciążliwe lub niewspółmierne bariery pozaumowne, które polityk wykorzystuje, aby przeszkodzić wyborcy w wykonaniu jego praw umownych, w tym prawa do odstąpienia i wypowiedzenia wyboru lub do rezygnacji na rzecz innej idei lub polityka;
4) groźby podjęcia działania niezgodnego z prawem lub użycie obraźliwych sformułowań bądź sposobów zachowania.
Art. 9. Nieuczciwymi praktykami politycznymi w każdych okolicznościach są następujące agresywne praktyki polityczne:
1) wywoływanie wrażenia, że wyborca nie może opuścić pomieszczeń polityka bez poparcia idei;
2) składanie wizyt w miejscu zamieszkania wyborcy, nawet jeżeli nie przebywa on tam z zamiarem stałego pobytu, ignorując prośbę wyborcy o jego opuszczenie lub zaprzestanie takich wizyt, z wyjątkiem przypadków egzekwowania zobowiązań wyborczych, w zakresie dozwolonym przez obowiązujące przepisy;
3) uciążliwe i niechciane przez wyborcę nakłanianie do popierania idei przez telefon, faks, pocztę elektroniczną lub inne środki porozumiewania się na odległość, z wyjątkiem przypadków egzekwowania zobowiązań wyborczych, w zakresie dozwolonym przez obowiązujące przepisy;
4) żądanie od wyborcy zgłaszającego roszczenie, w związku z poparciem idei, przedstawienia dokumentów, których w sposób racjonalny nie można uznać za istotne dla ustalenia zasadności roszczenia, lub nieudzielanie odpowiedzi na stosowną korespondencję, w celu nakłonienia wyborcy do odstąpienia od zamiaru wykonania jego praw wynikających z wyboru idei;
5) umieszczanie w reklamie bezpośredniego wezwania dzieci do poparcia reklamowanych idei lub do nakłonienia rodziców lub innych osób dorosłych do popierania reklamowanych idei;
6) żądanie natychmiastowej lub odroczonej zapłaty za ideę bądź zwrotu lub przechowania idei, które zostały dostarczone przez polityka, ale nie zostały zamówione przez wyborcę, z wyjątkiem sytuacji, gdy idea jest ideą zastępczą dostarczoną zgodnie z innymi przepisami;
7) informowanie wyborcy o tym, że jeżeli nie nabędzie idei polityka może grozić utrata pracy lub środków do życia;
8) wywoływanie wrażenia, że wyborca już uzyskał, uzyska bezwarunkowo lub po wykonaniu określonej czynności nagrodę lub inną porównywalną korzyść, gdy w rzeczywistości nagroda lub inna porównywalna korzyść nie istnieje lub uzyskanie nagrody lub innej porównywalnej korzyści uzależnione jest od wpłacenia przez wyborcę określonej kwoty pieniędzy lub poniesienia innych kosztów.
Art. 10.
1. Nieuczciwą praktyką polityczną jest prowadzenie działalności w formie sytemu partyjnego.
2. Nieuczciwą praktyką polityczną jest również organizowanie grupy z udziałem wyborców w celu finansowania wyborów w systemie partyjnym.
3. W przypadku nieuczciwych praktyk politycznych, o których mowa w ust. 1 i 2, nie stosuje się art. 4 ust. 1.
Art. 11.
1. Nieuczciwą praktyką polityczną jest stosowanie kodeksu dobrych praktyk, którego postanowienia są sprzeczne z prawem.
2. Nieuczciwej praktyki politycznej dopuszcza się twórca kodeksu dobrych praktyk, którego postanowienia są sprzeczne z prawem.
3. W razie wątpliwości za twórcę kodeksu dobrych praktyk uważa się każdy podmiot, w szczególności polityka lub związek polityków, odpowiedzialnych za przygotowanie i wprowadzenie w życie lub nadzór nad przestrzeganiem kodeksu dobrych praktyk.
Rozdział 3
Odpowiedzialność cywilna
Art. 12.
1. W razie dokonania nieuczciwej praktyki politycznej wyborca, którego interes został zagrożony lub naruszony, może żądać:
1) zaniechania tej praktyki;
2) usunięcia skutków tej praktyki;
3) złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie;
4) naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych, w szczególności żądania unieważnienia wyboru z obowiązkiem wzajemnego zwrotu świadczeń oraz zwrotu przez polityka kosztów związanych z nabyciem idei;
5) zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej, ochroną dziedzictwa narodowego lub ochroną wyborców.
2. Z roszczeniami, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 3 i 5, mogą również wystąpić:
1) Rzecznik Praw Obywatelskich;
2) Rzecznik Ubezpieczonych;
3) krajowa lub regionalna organizacja, której celem statutowym jest ochrona interesów wyborców;
4) powiatowy (miejski) rzecznik wyborców.
Art. 13. Ciężar dowodu, że dana praktyka polityczna nie stanowi nieuczciwej praktyki wprowadzającej w błąd spoczywa na polityku, któremu zarzuca się stosowanie nieuczciwej praktyki politycznej.
Art. 14. Roszczenia z tytułu nieuczciwej praktyki politycznej, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 1-3 i 5, ulegają przedawnieniu z upływem lat trzech. Bieg przedawnienia rozpoczyna się oddzielnie, co do każdego naruszenia.
Rozdział 4
Przepisy karne
Art. 15.
1. Kto stosuje agresywną praktykę polityczną, podlega karze grzywny.
2. W sprawach o czyny, o których mowa w ust. 1, orzekanie następuje w trybie przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. Nr 106, poz. 1148, z późn. zm.).
Art. 16.
1. Kto stosuje nieuczciwą praktykę polityczną polegającą na zarządzaniu ideą w ramach grupy z udziałem wyborców w celu finansowania wyboru idei w systemie partyjnym, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
2. Tej samej karze podlega, kto stosuje nieuczciwą praktykę polityczną polegającą na organizowaniu grupy wyborców, o której mowa w ust. 1.
3. Jeżeli wartość mienia zgromadzonego w celu finansowania wyborów w systemie partyjnym jest wielka, sprawca czynu określonego w ust. 1 lub 2, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
4. Karom określonym w ust. 1-3 podlega także ten, kto dopuszcza się czynów w nich określonych, działając w imieniu lub w interesie polityka prowadzącego działalność polityczną określoną w art. 10 ust. 1 lub 2.
Art. 17.
1. Ściganie przewidzianych w ustawie przestępstw następuje na wniosek pokrzywdzonego, a wykroczenia na żądanie pokrzywdzonego.
2. Z wnioskiem o ściganie przestępstw określonych w art. 16 mogą wystąpić także podmioty, o których mowa w art. 12 ust. 2.
3. Z żądaniem ścigania wykroczenia określonego w art. 15 mogą wystąpić także podmioty, o których mowa w art. 12 ust. 2.
Jeśli ktoś dotarł w czytaniu do tego miejsca - gratuluję... Znajomi mi politycy zaprzestawali czytania po słowach "projekt obywatelski"...
Do ewentualnych komentarzy ustosunkuję się w terminie 7 dni...
Inne tematy w dziale Polityka
