Czy rozum człowieka jest nieograniczony ?

Aby odpowiedź na postawione pytanie w tytule, była w miarę ścisła i jednoznaczna, wpierw muszę określić znaczenie jakie nadaję terminowi “nieograniczony””.

Będę mówił o rozumie ,że jest nieograniczony w odniesieniu do:

Dodatkowo wyjaśnię ,że przez rozum lub umysł (i z tym związane “procesy umysłowe”) rozumiem “część” świadomości człowieka ,obok pamięci, emocji, woli, chociaż zdaję sobie sprawę ze sztuczności zabiegu (podyktowanego metodyką analizy zagadnienia) odgraniczania rozumu (umysłu) od wymienionych warstw fenomenu zwanego świadomością.

Twierdzę, że rozum człowieka nie jest nieograniczony czyli, że:

Rozum człowieka jest ograniczony w sensie wyżej podanym.

Uzasadnienie będzie pochodziło z dwóch obszarów wiedzy.

A. Medycyna

Zakłada się, iż organem którego funkcją jest rozum, umysł i czynności myślenia - jest mózg ludzki.

Z punktu widzenia fizjologii ciała ,każdy organ pełniący specyficzne dla siebie funkcje jest ograniczony.Oto przypomnienie.

Układ kostny człowieka nie posiada dowolnie wielkiej wytrzymałości na naprężenia wewnętrzne ,wywołane siłami zewnętrznymi.

Jeżeli tkanka mięsna podlega patologicznemu wzrostowi, rośnie jej ciężar do wartości, która powoduje destrukcję szkieletu kostnego, np. człowiek o masie 500kg na powierzchni Ziemi nie może zająć swobodnej pozycji pionowej bez pęknięcia kości kończyn dolnych.

Serce ma skończoną moc utrzymywania dynamiki przepływu krwi, od której zależy homeostaza życia całego organizmu. Nerki mają ściśle określoną wielkość zdolności regulacyjnych, wydalniczych i metabolicznych charakterystyczną dla danego osobnika.

Można różnymi czynnikami (trening, chemiczne środki) powodować wzrost osiągnięć sprawności fizycznej i psychicznej człowieka uprawiającego dowolną dyscyplinę sportu ,ale w każdej z nich dojdziemy do granicy tych osiągnięć w warunkach ziemskich, np. nikt nie skoczy do góry wyłącznie za pomocą mięśni na wysokość 10 m.

Wobec powyższego, jeśli każdy podstawowy organ człowieka jest ograniczony w swym działaniu, to w analogii, możemy orzec iż mózg jest też takim organem. Twierdzenie uporczywe ,że jest nieograniczony w swych funkcjach, szczególnie dla ateisty jest niebezpiecznym twierdzeniem.

Sugeruje bowiem nie naturalne, nie przyrodnicze pochodzenie szarej substancji mózgu. Ateiści trwający w przekonaniu ,że rozum ludzki jest nieograniczony w swym działaniu, w gruncie rzeczy sakralizują rozum.

Bardziej formalny dowód o ograniczoności rozumu, umysłu na gruncie medycyny, opiera się na hipotezie superweniencji ,czyli równoległości i odpowiedniości procesów umysłowych(mentalnych) i fizycznych w mózgu.

Brzmi ona:

własności mentalne superweniują na własnościach fizycznych , wtedy, gdy zachodzi, że dla każdej własności mentalnej R w czasie T, istnieje własność fizyczna F taka, iż jeśli dany przedmiot M (np. mózg) posiada w czasie T własność F, to posiada również własność R.

Innymi słowy, skoro rozum(umysł) w swych aktach i procesach superweniuje z mózgiem, to z ograniczoności fizjologicznej mózgu wynika ograniczoność mentalna, ograniczoność rozumu. Superweniencja procesów fizycznych i psychicznych w organizmach żywych jest fundamentem naukowego ateizmu i zgodnie z nią prawdziwie naukowy ateizm twierdzi, że rozum jest ograniczony. W internecie, taki – to znaczy naukowy i racjonalistyczny - ateizm jest wielką rzadkością.Na salonie- rzadkością zwykłą.

B. Fizyka

Aby przedstawić uzasadnienie naukowe na to , że rozum ludzki jest ograniczony, uzasadnienie płynące z odkryć fizyki, trzeba w kilku zdaniach te odkrycia przedstawić.

Fizyka kwantowa odkryła, że czasoprzestrzeń w wymiarach mikro, to jest rzędu jednostek długości Plancka wynoszących 10E(-33) cm ma strukturę nieciągłą, dyskretną.

Oznacza to , że istnieje nie tylko najmniejszy (już dalej niepodzielny) odstęp przestrzeni liniowej, jednowymiarowej (wynoszący 10E(-33)cm) ale stąd wynika równoczesnie istnienie najmniejszego pola w formie kwadratu: 10E(-33) x 10E(-33) = 10E(-66) cm^2 oraz istnienie najmniejszej objętości w formie sześcianu: 10E(-33)x10E(-33) x10E(-33) = 10E(-99) cm^3.

Oczywiście, na razie nie dysponujemy takimi energiami, by bezpośrednio, eksperymentalnie potwierdzić hipotezę kwantowej struktury czasoprzestrzeni, ale pośrednie dowody tego ,że ta hipoteza ma wysoką wiarygodność są, i o jednym z nich pisałem w tekście pt. “H.Casimir-fizyk ,który uwierzył Arystotelesowi” .

Teraz mogę przystąpić do przytoczenia niezwykle intrygującej zasady holograficznej D.Bekensteina, która otwiera nowy rozdział fizyki tzw. fizyki informatycznej.

J.Bekenstein[1,2], to światowej sławy fizyk izraelski twórca termodynamiki czarnych dziur, autor oryginalnych prac z zakresu relatywistycznej magnetogazodynami(to moja też dziedzina od wielu lat, dlatego miałem okazję w 2001 roku słuchać jego wykładu w Jerozolimie i zamienić z nim parę słów).

J.Bekenstein nawiązał do wcześniejszych prac G. t’Hofta i L.Susskinada [3,4]i zaproponował zasadę holograficzną jako metodę i technikę matematyczną konstruowania struktur formalnych teorii fizycznych opisujących rzeczywistość, czyli wszechświat (jego część lub całość).

Hologram –jak pamiętamy- to trójwymiarowy obraz jakiegoś obiektu, zapisany na dwuwymiarowej płytce lub folii przezroczystej. Całość informacji o obiekcie pochodzi z przestrzeni trówymiarowej, a my ją wydobywamy wiązką specjalnie obrobionego światła z przestrzeni dwuwymiarowej.

Spróbujmy sobie teraz wyobrazić dowolną powierzchnię (będzie to ekran holograficzny),która rozcina przestrzeń wszechświata na dwie części: w jednej jest obserwator ,a w drugiej obiekt obserwowany i(mierzony).

Wiedza obserwatora o obiekcie zależy od informacji przepływającej przez tą powierzchnię, jak również działania na obiekt przez obserwatora zależą od informacji przenikających przez powierzchnię rozdzielającą do obiektu.

Jak wiadomo ,całość informacji (nadanej i odebranej) przenikającej przez powierzchnię zależy od wielkości liczby pikseli, czyli tzw. elementarnych komórek pola ekranu(hologramu).O wielkości i liczbie pikseli decyduje aktualny poziom technologii. I to właśnie zdanie było prawdziwe, ale nie już prawdziwe.

Powierzchnia (hologram) każda ma strukturę dyskretną, nieciągłą ,wobec tego nie mogę dowolnie zmniejszać rozmiar piksela a zwiększać ich liczbę na skończonym polu. Istnieje najmniejszy piksel (jeszcze technicznie nie osiągnięty) hologramu: 10E(-66) cm^2.

Powierzchnia rozdzielająca obserwatora i obiekt ma skończoną liczbę pikseli, czyli ilość informacji (wiedza) o obiekcie dla otoczenia, i dla obiektu z otoczenia jest skończona, ograniczona[6,7].

Zastosujcie powyższe rozumowanie do mózgu ludzkiego, a zrozumiecie ,że mózg ludzki i jego funkcja : rozum, umysł, myślenie w zakresie wytwarzania i transformacji informacji(czyli wiedzy) jest ograniczony. Ograniczenie to jest ontologiczne, a nie technologiczne. Jest ono podstawą idei o informacyjnej naturze wszechświata, o tym ,że na procesy fizyczne można spojrzeć ze stanowiska teorii informacji[5],co tak oryginalnie i konsekwentnie czyni u nas Stanisław Heller.

Kto mówi, że powyższe wynika z wiary i religii, ten sam nie wie o czym mówi, chyba, że jest ideologiem, a ten zaś, to dobrze wie po co mówi nieprawdę.

Naukowy ateizm jest krytyczny wobec rozumu, dobrze zna jego ograniczenia, bo kieruje się racjonalizmem, a nie idolatrią, nie potrzebuje Rozumu (z dużej litery!) w miejsce Boga, nie klęka przed Rozumem ,bo ma umysł nie zniewolony przez ideologię.

Ale trudno spotkać takich ateistów-racjonalistów na salonie, rozmowa z nimi byłaby prawdziwą ucztą intelektualną.Za to tych, co to próbują religię, zastępować idolatrią i wszczynają beznadziejnie jałowe spory - na pęczki obrodziło latoś.

Literatura

[1] J. D. Bekenstein, Informacja w holograficznym wszechświecie, 2003, Świat Nauki, nr 9.

[2] Bekenstein, J. D., Holographic bound from second law of

thermodynamics, Phys. Lett. B481, 339.[ gr-qc/0007062 ]

[3] G.t’ Hooft, The holographic principle,2000b, hepth/0003004.

[4] L.Susskind, The world as a hologram, J. Math. Phys.36, 6377,1995. hep-th/9409089.

[5] S. Weinberg, “Is the Universe a Computer?”, The New York Review of Books, 49 ,2002

[6] R.Bousso,The holographic principle, arXiv:hep-th/0203101v2

[7]E.Witten,Anti-de Sitter Space and Holography, Advances in Theoretical and Mathematical Physics, tom 2,1998,s. 253-291

[ http://arXiv.org/abs/hep-th/9802150]