Rozpętał ją międzynarodowy zespół fizyków [pod włoskim kierownictwem ] pracujący przy detektorze neutrin o akronimie OPERA , w słynnym Laboratori Nazionali del Gran Sasso (LNGS), będącym największym na świecie podziemnym laboratorium fizyki, zlokalizowanym około 120 km od Rzymu, między dwoma włoskimi miastami – L’Aquilą i Teramo.
Detektor OPERA
Jest to dziesięciokilometrowy tunel wydrążony w najwyższym masywie Apeninów – Gran Sasso (stąd nazwa laboratorium).
Zespół OPERA, 23 września br. ogłosił światu ,że w wyniku kilkuletnich badań odkrył ,iż neutrina który wybiegły z Europejskiego Laboratorium Fizyki CERN w pobliżu Genewy i przecięły skorupę ziemską na odcinku 736 km , a następnie zostały zarejestrowane w Gran Sasso, poruszały się szybciej od światła, o 0,0025 % wartości jego prędkości w próżni [1].
W fizyce , utrzymuje się jeszcze żelazna zasada obiektywizacji eksperymentu odkrywczego, nieznanego do tej pory zjawiska ,prawa, lub ogólnie – faktu przyrodniczego.
Obiektywizacji przebiega różnymi torami i spełnia różne kryteria ,co da się ująć w następujący schemat:
- powtarzalność odkrycia [i dostępność tej powtarzalności] w tych samych warunkach i przy użyciu tego samego typu aparatury
- powtarzalność odkrycia w innych warunkach i z użyciem innego typu aparatury.
Mimo krótkiego upływu czasu od daty ogłoszenia komunikatu i raportu z ok.16 000 pomiarów w okresie 2008-2010, [2] zespół OPERA powtórzył 20-krotnie pomiary [przy zmienionych parametrach: skrócono wiązki neutrin] i 18 listopada br.opublikował raport [prof.A.Eredidato],w którym potwierdza wcześniejszą informację:
neutrina poruszają się szybciej niż światło w próżni.
Jednak dzisiaj na świecie ,nic nie przychodzi lekko.
W 5 dni później ,w tym samym tunelu ,przedzielony skalnymi ścianami ,inny międzynarodowy zespół [w którym rej wiodą Polacy pod wodzą prof.J.Kisiela z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach], pracujący z detektorem o akronimie ICARUS,
Detektor ICARUS
na wiązkach neutrin nadbiegających też z laboratorium CERN oznajmił publicznie, że neutrina mają szybkość o trzy rzędy mniejszą od tej wyznaczonej przez zespół OPERA i nie przekracza ona wartości c .
Wewnątrz tunelu Gran Sasso znajdują się trzy hale [A,B,C], każda o długości około 100 metrów . W hali B zlokalizowany został detektor ICARUS T600.Nazwa jest skrótem od : Imaging Cosmic and Rare Underground Signals.
Jest to urządzenie służące do wykrywania i rejestracji przypadków oddziaływań cząstek [głównie neutrin słonecznych i od innych gwiazd], zbudowane z dwóch aluminiowych kontenerów. We wnętrzu każdego z nich znajduje się około 300 ton ciekłego argonu. Jest to największy na świecie detektor ciekłoargonowy.
Neutrinowa awantura zapowiada się bardzo ciekawie i ma przed sobą dużą czasową perspektywę.
Po pierwsze, gdyby neutrina poruszały się szybciej od światła [ tak jak to utrzymuje zespół OPERA] to powinniśmy zarejestrować przy ich przelocie promieniowanie Czerenkowa.
Promieniowanie Czerenkowa występuje zawsze do tej pory w sytuacji, gdy jakiś obiekt porusza się od prędkości fazowej światła w danym ośrodku.
Obserwuje się go np. w reaktorach jądrowych ,gdzie w środowisku wody- jako chłodziwa, światło biegnie wolniej od pojawiających się tam cząstek elementarnych.
Niebieskie promieniowanie Czerenkowa w wodnym chłodziwie rdzenia reaktora jądrowego.
Mechanizm powstawania tego zjawiska jest podobny do mechanizmu powstawania akustycznej fali uderzeniowej za samolotem naddzwiękowym przy przekraczaniu przez niego szybkości dźwięku w powietrzu [podobieństwo zewnętrzne].
Jeśli neutrina poruszają się szybciej od światła w skorupie ziemskiej, to powinny polaryzować ustawienie dipoli molekularnych wzdłuż toru ich ruchu. Po przelocie neutrina, dipole powinny wracać do stanu pierwotnego, a energię polaryzacji wypromieniować pod postacią promieniowania Czerenkowa.
Geometria mechanizmu powstawania promieniowania Czerenkowa
Jednak takiego efektu nie stwierdzono dotychczas.
Amerykanie pracujący w FERMILAB-ie od dawno zgłaszali bardzo dziwne zjawiska na jakie natrafiają przy pracy z neutrinami. Dlatego wobec eksperymentu Gran Sasso mają własną interpretację z korzyścią dla Włochów.
Ich zdaniem, w zasadzie -neutrina prawie cała drogę przebywają z szybkością mniejszą od szybkości światła, lecz przychodzą wcześniej od światła dlatego, że zaraz po pojawieniu się są w tunelu czasoprzestrzennym Einsteina – Rosena i przebywają tam pewien odcinek przestrzenny z szybkością nieskończenie wielką.
Taka interpretacja nie jest bezsensowna ,ani nie wygląda na naciąganą, gdyż od dawna z neutrinami fizycy sobie nie radzą. Gdyby uzyskano doświadczalne potwierdzenie ,że neutrina to cząstki Majorany [ a sporo fizyków tak uważa],to do wyjaśnienia powstawania neutrin trzeba było sięgnąć po Ogólną Teorię Względności ,a dokładnie po teorię osobliwości czasoprzestrzeni, które nazywamy ”czarnymi dziurami”.
Inni fizycy pracujący w FERMILAB-ie sugerują ,by ostatecznie zweryfikować Włochów eksperymentem zupełnie innym.
Nie podoba się im bieg neutrin przez warstwę skał, węszą tutaj zakłócenia pomiarów i proponują na sztucznym satelicie w odległości 736 km od powierzchni Ziemi, umieścić źródło emitujące jednocześnie neutrina i promieniowanie gamma w określonym momencie. I na dole zmierzyć czas przybycia tych dwóch sygnałów: neutrina i fali elektromagnetycznej.
Zdaniem autorów pomysłu ,eksperyment będzie kilka razy tańszy i atmosfera nie będzie czynnikiem zakłócającym w takim stopniu jak skorupa ziemska.
Nie ulega dla mnie wątpliwości, że awantura neutrinowa spowoduje dynamiczny rozwój fizyki neutrin, a w tej fizyce można oczekiwać zupełnie innych światów od tych, którymi zajmujemy się przez ostatnie stulecie.
Literatura
No modern scientist comes close to Einstein's moral as well as scientific stature (John Horgan)
Nowości od blogera
Inne tematy w dziale Technologie