Dziecko w duchowej pustce

 

Już bardzo dawno nie pisałem o rodzimej oświacie i o szkole, takiej,  jaką nam dzisiaj zgotowano.

 

Bo niby, po co miałbym to robić?

Czy w czasach Nowosilcewa , gadaniem po próźnicy ,można było uratować, ocalić przed moskiewską kulturą - polską szkołę?

 

Albo w Generalnej Guberni słownym oburzeniem można było spowodować ,że określony urząd “gubernator-fuhrera Franka dopuścił by historię, geografię ,język ojczysty do programów nauczania ,lub otworzył szkolnictwo ogólnokształcącego na poziomie licealnym?

 

Jest jednak pewne smutne zjawisko społeczne związane ze szkołą o dalekosiężnych , negatywnych konsekwencjach dla formacji duchowej młodzieży , które powoduje , że przerywam milczenie.

 

Coraz bardziej rzuca się w oczy , narastająca masowo opinia negatywna o nauczycielach.

 

Tutaj na salonie 24 co krok natrafiam na opinie o nauczycielach pełne nienawiści, obrzydzenia, lub w najlepszym razie – żalu i goryczy ze spotkania w dzieciństwie z nauczycielem ,a tym samym – ze szkołą.

Kiedy wspominałem z wdzięcznością -przy rozmaitych okazjach- o swoich nauczycielach ,którym wiele zawdzięczam ,najczęściej łagodne echo było takie:

 

“Nie spotkałem takiego nauczyciela na swojej drodze”

“Mądry nauczyciel jako wzór ,mistrz to dawny, miniony świat”

“Świat Pana myśli [o nauczycielach jako mistrzach-przypis mój] jest nie na dzisiaj.”

 

W 1990 roku na dwóch uczelniach warszawskich zrobiłem anonimową ankietę wśród swoich studentów [ok.200 osób] której dałem tytuł :”Mój nauczyciel”.

 

Kilkanaście osób na wstępie zgłosiło opinię, że nie rozumieją zwrotu: “mój nauczyciel”, więc dałem ustne stosowne objaśnienie dla wszystkich ankietowanych:

-nauczyciel, któremu najwięcej zawdzięczam dobrego w kształceniu i wychowaniu

-nauczyciel mądry, sprawiedliwy, życzliwy dla mnie

-nauczyciel wzór do naśladowania przeze mnie w życiu dorosłym.

 

38 % odpowiedzi opisowych było bardzo krótkich:

 

nie miałem takiego nauczyciela, nie spotkałam takiego nauczyciela, nie pamiętam takiego nauczyciela.

 

W 2000 roku powtórzyłem tę ankietę ,w podobnej grupie wiekowej.

 

Już na wstępie, przytłaczająca większość mających odpowiadać na ankietę oznajmiła , że nie rozumie tematu.

Co to znaczy : “mój nauczyciel” - pytali zdenerwowani.

 

Przedstawiłem bardziej szczegółową eksplikację tytułu, zapisałem w punktach na tablicy.

 

Po kilkunastu minutach sporo osób zwracało arkusz z krótką , jednozdaniową odpowiedzią.

 

74% procent ankietowanych , gdy byli w szkole podstawowej i średniej nie spotkało nauczyciela “mistrza”, wzoru osobowości, nauczyciela, o którym by mogli powiedzieć:

 

tak, ten był moim nauczycielem

temu zawdzięczam najwięcej

tylko jego zapamiętałem /łam , jako wspaniałego wychowawcę.

 

W tym roku, znowu po dziesięciu latach ,spróbuję przeprowadzić tę dziwną ankietę:

poszukuję w polskiej szkole [w oczach i w pamięci byłego ucznia] nauczycieli ,którzy swoją osobowością, charakterem, wiedzą i mądrością są uznawani przez uczniów krótko, ale jakże celnie:

 

“tak , ten był moim nauczycielem”.

 

Czy są jeszcze tacy?

A następnie.

 

Co jest tego przyczyną , że jest ich coraz mniej , i to w zatrważającym tempie?

Czy przyczyny leżą w formacji tego zawodu na wyższej uczelni przygotowującej ich do tej pracy?

To znaczy : w braku takiej formacji?

 

Czy może przyczyny leżą w głębokich przemianach obyczajowych i kulturowych rodziny, która posyła dzieci do szkoły?

A może szkoła i nauczyciel, to relikt odchodzącej epoki?

 

Chociaż ,z drugiej strony- jak na razie – czas spędzany w szkole przypada na okres rozwojowy człowieka decydujący o jego przyszłości, i czy to jest dobrze , że ten czas przebywania dziecka poza domem [w takim dużym wymiarze godzin] jest całkowicie pozbawiony duchowego wydarzenie, jakim jest spotkanie “dziecko-dorosły”?

 

Pytań jawi się więcej , a odpowiedzi nie znam.