Chińczycy do wybitnych kobiet zwracają się per "Pan"

Yang Jiang (1911-2016)

W maju 2016 roku zmarła Yang Jiang znana pisarka, tłumaczka literatury angielskiej, francuskiej i hiszpańskiej oraz eksperymentatorka obcej literatury. Podobnie jak wielu wykształconych rodaków w latach 1969–1972 wspólnie z mężem Qian Zhongshu została zesłana na wieś, w celu reedukacji przez pracę.

Yang Jiang była jedną z dwóch żyjących Chinek, do których zwraca się w Chinach per „PAN” (先生xiānshēng).

Dlaczegóż to można się zwracać do kobiety w ten sposób?

Forma pochodząca z nowożytnych Chin ma podwójne znaczenie. Po pierwsze, jest to honorowy tytuł nadawany mędrcom. Po drugie jest oznaką szacunku, używaną od wieków w Chinach odnosząca się do nauczycieli, ojców i braci oraz lekarzy.

Pod koniec panowania dynastii Qing feminizm zachodni zawitał do Chin wywołując pewną swobodę w obyczajach. Kobiety stały się coraz bardziej obecne w życiu społecznym. Coraz więcej kobiet miało dostęp do nauki, stąd też pojawiało się coraz więcej kobiet intelektualistek i nauczycielek. Właśnie zwracanie się do kobiet per „PAN” datuję się od tego momentu.

Dzisiaj niniejsze nazewnictwo jest bardzo selektywne i prestiżowe.

Tylko do 5 Chinek oprócz Yang Jiang, zwracać się można per pan:

1. Song Qingling (1893–1981) druga żona Sun Zhongshana lub inaczej nazywanego Sun Yat-Sena, mądra i ładna. Po śmierci męża wielka entuzjastyczna propagantorka jego idei o rewolucji chińskiej. Zwana „matką współczesnych Chin ”. Towarzyszka ludu w jego najbardziej tragicznych godzinach. Dwa tygodnie przed śmiercią otrzymuje honorowy tytuł przewodniczącej Chińskiej Republiki Ludowej.

2. Bing Xin (1900-1999) – jej rodowa godność to Xie Wanying.

Wielka poetka, pisarka i tłumaczka.

Wydanie "Dla młodych czytelników" było jednym z najbardziej znanych dzieł autorki. Była przyjaciółką literackiej pary Yang Jiang i Qian Zhongshu. Podczas Rewolucji Kulturalnej szykanowana, stała się ofiarą czystek maistowskich.

3. Lin Huiyin (1904-1955) poetka, architekt i wykładowca architektury. Żona wielkiego chińskigo architekta Liang Sicheng. Była zaangażowana w projekt chińskiej flagi narodowej, w godło Chińskiej Republiki Ludowej i pomnik Bohaterów Ludowych na placu Tiananmen w Pekinie.

4.Xu Guangping (1898- 1968) była uczennicą, a później żoną znanego i największego pisarza chińskiego XX wieku, Lu Xun. Odegrała ważną rolę w tworzeniu dzienników swego męża. Udzielała się również aktywnie w ruchu feministycznym.