Zhou Enlai w 1920 roku.
Zhou Enlai urodził się 5 maja 1898 roku w Huaiyin w prowincji Jiangsu, a zmarł w Pekinie 8 stycznia 1976 roku. Był ministerem Mao Zedonga, początkowo jego ministrem spraw zagranicznych (1949 -1958), później premierem Chińskiej Republiki Ludowej i pozostał pod rządami Mao Zedonga od października 1949 r. aż do swojej śmierci.
Zhou Enlai do dziś odzwierciedla ideał „wzorcowego” rewolucjonisty w Chinach. Mimo to był najbardziej dyskretnym, najbardziej strategicznym i jednym z najgroźniejszych chińskich przywódców XX wieku.
Syn podupadłej rodziny literackiej, przedstawiciel Komunistycznej Partii Chin w Paryżu, inicjator Komuny Szanghajskiej, który odegrał wiodącą rolę w okresie Rewolucji Kulturalnej. Z własnej inicjatywy złożył przysięgę wierności jej przywódcom, a przede wszystkim Mao, którego główne historyczne kadry partii trzymały na dystans.
Od 1949 r. aż do swojej śmierci Zhou Enlai pełnił funkcję premiera, unikając kolejnych krwawych czystek.
Zdolny negocjator, człowiek kompromisu, realista i pragmatyk - zwłaszcza w okresie polityki otwarcia Chin w stronę Stanów Zjednoczonych, którego symbolem była wizyta Nixona. 
Wyjątkowa postać będąca w stanie zrzec się wszelkiego poczucia własnej wartości wobec Mao, do tego stopnia, że zgodził się nie leczyć raka, na którego cierpiał.
Trzydzieści pięć lat po upadku maoizmu, którego był „czarującą stroną”, Zhou Enlai pozostaje ostatnim przywódcą, z którym Komunistyczna Partia Chin nadal się utożsamia.
Pod koniec 1920 roku Zhou Enlai i 1500 innych chińskich studentów udało się do Europy w poszukiwaniu rewolucyjnej prawdy. W grudniu przybywają do portu w Marsylii, a następnie wsiadają do pociągu do Paryża, aby rozpocząć czteroletnie studia we Francji. Gdy 7 listopada 1920 roku Zhou Enlai w wieku 22 lat wsiadł na pokład statku Portos płynącego do Marsylii, skorzystał już z oświeconego wykształcenia rodziny mandaryńskiej, zdobył solidne wykształcenie i wyrobił sobie polityczną etykę w ruchu 4 maja 1919 roku. Był redaktorem naczelnym gazety Ligi Studentów Tianjinu. Jako członek przedmarksistowskiej grupy Przebudzenie został skazany na kilka miesięcy więzienia. Aby zamieszkać w Paryżu, zgodził się zostać korespondentem gazety z Tianjinu (Yishi Bao), co pozwoliło mu na podróżowanie i całkowite poświęcenie się działalności politycznej. Dzięki temu nawiązał kontakty z dużą liczbą Chińczyków mieszkających wówczas w Europie.
Cel Zhou Enlai'a jest jasny: studiować teorie rewolucyjne i szukać drogi do fundamentalnej transformacji Chin.
Młody Zhou po przybyciu do Francji zaczął czytać dzieła marksistowskie oraz postępowe gazety i czasopisma, a także angażował się w działalność rewolucyjną w dzielnicach, w których mieszkali chińscy robotnicy i studenci biorący udział w ruchu „Praca-Studia”. Ponadto podróżuje po różnych krajach Europy, rozwijając swoją działalność rewolucyjną.
Ruch „Praca-Studia”został stworzony w latach 1912–1927 przez Li Shizeng będącego filantropem i miłośnikiem francuskiej kultury. Niniejszy program pomagał młodym Chińczykom podejmować studia we Francji. Celem było finansowanie studiów Chińczyków poprzez zatrudnianie ich we francuskich fabrykach.
Ruch ten rozwinął się po I wojnie światowej. Do roku 1927 4000 młodych Chińczyków przybyło do Francji, aby studiować i pracować. Większość z nich miała od 16 do 25 lat. Wyruszając do Francji w 1919 roku, w tej grupie znajdowała się większość przyjaciół Mao Zedonga: Cai Hesen, Chen Yi, Li Fuchun, młoda Xiang Jingyu i siostra Cai Hesena - Chang.
Młody Mao Zedong wolał pozostać w Chinach. Zhou Enlai, Li Lisan, Nie Rongzhen i Deng Xiaoping byli również beneficjentami programu.
I tak to młody przyszły premier powstałej ChRL znalazł się we Francji. Zhou Enlai, ta wielka postać komunistycznych Chin, przybył do Marsylii w grudniu 1920 r. gdzie szybko poznał Denga, który był od niego o sześć lat młodszy i z którym dzielił mieszkanie w podparyskiej miejscowośc Montargis. Początkowo mieszkał w 13-tej dzielnicy Paryża.
W marcu 1921 roku Zhou utworzył grupę komunistyczną, która stała się główną komórką Komunistycznej Partii Chin w Europie. Grupa ta jest prekursorem Komunistycznej Partii Chin (KPCh), utworzonej 1 lipca tego samego roku we francuskiej dzielnicy Szanghaju. W 1922 roku dołączył do niego Deng Xiaoping, który pod koniec 1924 roku wstąpił do Komunistycznej Partii Chin. Zhou powrócił do Chin, aby objąć przywództwo w partii.Te wyjątkowe lata intelektualnej werwy zaliczają się do najwspanialszych okresów w stosunkach chińsko-francuskich.
Zhou Enlai mieszka przez dwa lata w małym pokoju w hotelu Neptun przy ulicy rue de Godefroy 17, spokojnym miejscu położonym nieopodal Włoskiego Placu w południowej XIII dzielnicy Paryża Brał tam udział w tworzeniu europejskiej sekcji Komunistycznej Partii Chin. Codziennie pisze artykuły, w których przedstawia swojemu krajowi sytuację polityczną i społeczną we Francji i w Europie, a także życie tamtejszych Chińczyków.
W sobotnie popołudnia i niedziele udaje się do kawiarni uczęszczanych przez chińskich pracowników i studentów, by wygłaszać w niej przemówienia. Propaguje rewolucyjne teorie, odrzuca i potępia absurdalne uwagi reakcjonistów. Według słuchaczy jego przemówienia są przekonujące i porywające, zawsze spotykają się z aplauzem i pozostawiają głębokie wrażenie.
Istnieje opowieść o cygarach Zhou Enlai’a krążących w tym miejscu. Przy Bulwarze Saint-Germain-des-Prés w sercu Paryża znajdują się trzy słynne kawiarnie, w tym jedna z nich Café de Flore. Wiadomo, że przyszły premier Chin Zhou Enlai był częstym klientem Café de Flore podczas swojego pobytu we Francji w latach dwudziestych XX wieku.
Kawiarnię zbudowano około 1870 roku, pod koniec Drugiego Cesarstwa. Często odwiedzali ją przedstawiciele kręgów kulturalnych i artystycznych, a także politycy, m.in. Zhou Enlai. Pascal, były kelner, wykazał się wielkim współczuciem dla biednych uczniów, często pogrążonych w lekturze książek przez cały dzień. Kilkakrotnie przychodził im z pomocą, by zaspokoić ich pilne potrzeby. Młody mężczyzna z Azji zachwyca między innymi swoim magnetycznym spojrzeniem. Pascal wyraża podziw dla tego Chińczyka, który opuścił swój kraj, chcąc zmienić świat. Dwoje młodych ludzi zostaje przyjaciółmi.
Po wielu latach do kawiarni przyszedł pewien Chińczyk i powiedział Pascalowi, że Zhou Enlai, wówczas premier nowych Chin, przesłał mu pozdrowienia i paczkę ulubionych cygar.
Po powstaniu nowych Chin Zhou Enlai, wówczas zapracowany premier, nigdy nie zapomniał swojego życia we Francji i przyjaźni, jaką nawiązał z narodem francuskim.
Minister spraw zagranicznych i marszałek Chen Yi oraz ja studiowaliśmy i pracowaliśmy we Francji czterdzieści lat temu. Pełni entuzjazmu Francuzi zrobili na nas ogromne wrażenie. Chciałbym skorzystać z okazji i złożyć serdeczne pozdrowienia narodowi francuskiemu
– powiedział Zhou Enlai podczas spotkania z francuskimi dziennikarzami w 1963 roku.
Francuzi również darzą Zhou Enlaia wielkim szacunkiem, tę postać legendarną.
Pamiątkowa tablica poświęcona Zhou Enlai’owi. Pod tym adresem na ścianie hotelu można obecnie zobaczyć marmurowy panel z brązową płaskorzeźbą przedstawiającą Zhou Enlai’a. Chińskie znaki tworzące imię Zhou Enlai'a zostały napisane przez Deng Xiaopinga, a samą figurę wykonał rzeźbiarz Paul Belmondo, ojciec francuskiego aktora Jean-Paula Belmondo.
Tablicę tę umieszczono 16 października 1979 roku, z okazji 15. rocznicy nawiązania stosunków dyplomatycznych między Francją i ChRL.
W 1979 roku rząd francuski i paryski ratusz uroczyście odsłonili pomnik ku jego pamięci przed hotelem zakupionym przez dwóch Chińczyków, w którym zatrzymał się premier.
Na szczycie tej ciemnozielonej marmurowej tablicy wiszącej na fasadzie hotelu znajduje się inkrustowane miedziane popiersie, a za nim napis:
Zhou Enlai (1898-1976) mieszkał tutaj w latach 1922-1924 podczas swojego pobytu we Francji
Nad zapisanym imieniem wygrawerowano trzy znaki 周恩来 (Zhōu'ēnlái), osobiście wykaligrafowane przez Deng Xiaopinga.
Pod koniec 1924 roku Zhou Enlai uznał za konieczne kontynuowanie walki w Chinach i rozpoczął wyjątkową karierę polityczną, która na pół wieku zapewniła mu centralną pozycję na chińskiej szachownicy.
Gdy tylko ogłoszono śmierć Zhou Enlaia, który zmarł na raka, ludzie spontanicznie składali wieńce i białe kwiaty pod Pomnikiem Bohaterów Ludu na placu Tian’anmen. Milion ludzi zebrało się, aby zobaczyć procesję niosącą jego ciało. Podczas pogrzebu w Wielkiej Hali Ludowej, to Deng Xiaoping, a nie Mao, który był zbyt osłabiony chorobą, aby być obecnym, wygłosił mowę pogrzebową.
Na cześć zmarłego premiera zorganizowany przez studentów w przededniu chińskiego Święta Zmarłych 4 kwietnia na placu Niebiańskiego Spokoju przerodził się w wielką demonstrację przeciwko „bandzie czworga”.
Zhou Enlai odegrał wyjątkową rolę w konstrukcji nowoczesnych Chin, do dziś pozostaje najpopularniejszym politykiem w Chinach.
Inne tematy w dziale Rozmaitości
