Zdobycie Nankinu przez Taipingów

   Powstanie tajpingów było wielkim powstaniem, które miało miejsce w południowych i środkowych Chinach w latach 1851–1864.

 Nazwa tego powstania, nad którego stłumieniem dynastia Qing walczyła niemal piętnaście lat, wywodzi się od królestwa, które rebelianci założyli w południowych i środkowych Chinach – Taiping Tian Guo, czyli „Niebiańskie Królestwo Wielkiego Pokoju” (太平天国, Tàipíng Tiān Guó). Od tego właśnie słowa pochodzi nazwa Tàipíng („Wielki Pokój”).

   Ta totalna wojna domowa jest powszechnie uważana za jeden z najbardziej śmiercionośnych konfliktów w historii.

 Symboliczną postacią tego powstania był przywódca tajpingów, Hong Xiuquan (1813–1864), który wywodził się z chłopskiej klasy społecznej i z ludu z południa kraju, Hakków, z zacofanej i górzystej prowincji Guangxi, leżącej na zachód od Kantonu. Imię, które otrzymał przy urodzeniu, brzmiało Hong Huoxiu, ale zmienił je po wizjach, które miał w 1837 r. Nie zdał egzaminów, które uprawniały go do zostania mandarynem. Jednakże pocieszał się swoją porażką, przystępując do protestanckiej sekty i czerpiąc z Biblii przekonanie, że jest... bratem Jezusa Chrystusa. Konstruuje w ten sposób osobliwy synkretyzm chrześcijaństwa i tradycyjnej doktryny Konfucjusza. Obiecuje swoim uczniom nadejście „niebiańskiego Królestwa Wielkiego Pokoju”, które ma trwać tysiąc lat.

Hong Xiuquan (1814–1864), który był założycielem tego ruchu czytał broszury religijne wręczane mu przez zachodnich misjonarzy. Po zdobyciu Nankinu w 1853 r. przeprowadził reformę rolną, w ramach której wprowadził daleko idące reformy społeczne, takie jak porzucenie poligamii; równość płci, jednak z zachowaniem ścisłego rozdziału kobiet i mężczyzn; porzucenie dawnego zwyczaju wiązania stóp kobiet; zakaz małżeństw aranżowanych, hazardu, niewolnictwa, tortur, prostytucji. Została zniesiona prywatna własność ziemi. Żywność, odzież i inne dobra konsumpcyjne codziennego użytku gromadzono w publicznych magazynach, a dowódcy wojskowi rozdzielali je wśród ludności zgodnie z jej potrzebami. Zakazano również opium, tytoń i alkohol.

  Pieczęć powstania

19 marca 1853 roku oddział „długowłosych rebeliantów” pod dowództwem swego wodza zdobył Nankin, prestiżową stolicę południowych Chin, położoną nad rzeką Jangcy (Błękitna Rzeka). W tym samym czasie w Pekinie zmarł cesarz Daoguang, a jego następcą został dziewiętnastoletni młodzieniec, Xianfeng.

Wykorzystując słabość państwa, rebelia się rozprzestrzeniała. W ciągu kilku lat pochłonęła ona około dwudziestu milionów ofiar (dwa razy więcej niż straty w I wojnie światowej) spośród około 330 milionów Chińczyków.

Wszystko to ma doprowadzić do nowej interwencji Zachodu!

 Żołnierze Taipingu

Rebelianci należą do sekty Taiping zwanej też sektą Wielkiej Czystości. Swoją nazwę zawdzięczają temu, że odrzucali noszenie warkoczyków, narzuconych przez cesarzy dynastii Qing, potomków mandżurskich zdobywców.

Oburzeni poniżeniem dworu cesarskiego w obliczu „czerwonych barbarzyńców” (ludzi Zachodu) chcieli zainstalować na czele kraju dynastię chińską zamiast cesarzy z Mandżurii, regionu półbarbarzyńskiego. Jednocześnie chcieli stworzyć w Chinach bardziej sprawiedliwe i egalitarne społeczeństwo, oparte na podziale ziemi, emancypacji kobiet itd. Opowiadali się za wyrzeczeniem się poligamii, niewolnictwa i starego zwyczaju wiązania stóp chińskim kobietom. Ich przywódcą stała się już wspomniana wyżej potężna osobowość, Hung Xiuquan.

Po zdobyciu Nankinu, który stał się tymczasową stolicą królestwa, tajpingowie najechali wszystkie prowincje Państwa Środka (jak nazywano Chiny) i wstrząsnęli tronem cesarskim. Zajmowali około 600 miast i jedenaście prowincji spośród osiemnastu, które wchodziły w skład imperium chińskiego. 30 października 1853 roku dotarli do Tientsinu i zagrozili nawet Pekinowi, gdzie rezydował cesarz.

Można by się spodziewać powstania nowej dynastii, zgodnie ze starą tradycją chińskiej historii. Nie bierze się pod uwagę Francuzów i Anglików, którzy uratują Mandżurów, ale za cenę nowego upokorzenia, „drugiej wojny opiumowej”, zakończonej Konwencją Pekińską (24 października 1860 r.)...

Zachodniacy przywracają porządek Mandżurom

Zachęcony swoimi sukcesami Hung Xiuquan popełnił błąd i zagroził Szanghajowi, wielkiemu portowi handlowemu w środkowych Chinach, gdzie osiedliło się wielu europejskich kupców. W 1856 roku zwerbowano korpus ochotników z Europy i Ameryki, aby chronić swoje centrum biznesowe.

  Pod dowództwem Henry Burgevine amerykańskiego najemnika francuskiego pochodzenia i Fredericka Townsenda Ward – amerykańskigo żołnierza-awanturnika. 

   Oficerowie ci tworzą armię składającą się z 5000 chińskich bojowników. Oddział odznaczył się sukcesem w walce z rebeliantami i odparł ich ataki na Szanghaj.

Po tym, jak 24 października 1860 roku cesarz Mandżurów odnowił swoją wierność Zachodowi, zawierając nowy „nierówny traktat”, Anglicy udzielili pomocy dynastii Qing. Na mocy tego traktatu przyznali rekompensatę mieszkańcom Zachodu, otworzyli dorzecze Jangcy dla swoich kupców, a całe imperium dla swoich misjonarzy.

 W ten sposób „ Zwycięska Armia” mogła sprzymierzyć się z armią cesarską, która sama znajdowała się pod dowództwem energicznego chińskiego urzędnika, Li Hongzhang (李鸿章). sprawował urząd gubernatora generalnego prowincji Zhili i biorał ważny udział udział we wczesnej industrializacji PaństwaŚrodka. 

 W 1862 roku, po śmierci Warda, Li Hongzhang uzyskał od Brytyjczyków jego zastępcę w postaci jednego z ich najlepszych oficerów, kapitana Charlesa Gordona (29 lat), który wkrótce awansował do stopnia podpułkownika. W obliczu tej nieprawdopodobnej koalicji Taipingowie nie byli w stanie stawić czoła przeciwnikom, mimo iż dysponowali energicznymi przywódcami i nowoczesną bronią. Oni sami dysponują jedynie tradycyjną bronią, a przewodzą im niekompetentni przywódcy, którzy nie wahają się zabijać się nawzajem. Więc stopniowo tracą grunt pod nogami.

   11 maja 1864 roku zdobycie cytadeli Changchow przez komandora Gordona zakończyło ich opór. 19 lipca 1864 roku Nankin został odbity przez armię cesarską. Rebelianci zostają wymordowani, a ich przywódca popełnia samobójstwo... połykając złoto. 100 000 rebeliantów zostało zabitych mieczem. Sukces Gordona położył kres powstaniu tajpingów, które wybuchło w 1851 r. Po zdobyciu Nankinu, stolicy środkowych Chin, tajpingowie zagrozili obaleniem dynastii mandżurskiej sprawującej władzę w Pekinie. Ludzie Zachodu poparli tę inicjatywę, aby chronić swoje interesy handlowe w Chinach.

 W wyniku tego buntu zginęło ponad dwadzieścia milionów Chińczyków.